فردای پس از بشار اسد؟ عبارتی که تا دیروز لبخند را بر لبان آمریکایی ها و دوستان عرب آنها در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس می انداخت، اکنون ترس را بر اندام مخالفان بین المللی بشار اسد حک می کند. وال استریت ژورنال در نگاهی به دغدغه های آمریکا برای سوریه پس از بشار اسد پرداخته و می نویسد:
ایالات متحده و متحدان آن در خاورمیانه درصدد برآورد خسارت هایی هستند که به راه افتادن ناآرامی های فرقه ای در سوریه موجب خواهد شد و البته سرایت این مساله به دیگر کشورهای منطقه. چنین نتیجه ای امروز بیش از هرزمان دیگری در سوریه محتمل است. آمریکایی ها ، اسرائیلی ها و دوستان عرب آنها متفق القول اعتقاد دارند که در شرایطی که مخالفان و شبه نظامیان مسلح بتوانند دولت بشار اسد را کنار بزنند ، بی شک دمشق و دیگر شهرهای سوریه شاهد ناآرامی های فرقه ای خواهد بود. در لوای چنین سناریویی ، علوی های نزدیک به بشار اسد به مناطق تحت کنترل و قبیله ای خود در سواحل غربی خواهند رفت و از همان جا نیروهای خود را برای بازاحیای قدرت جمع آوری و بسیج خواهند کرد.
این مساله میانه روها و بنیادگراهایی از جمله کردها، اقلیت مسیحی و دیگر شاخه ها را به تکاپوی تلاش برای تصاحب قدرت و پرکردن خلا قدرت در سایر مناطق واخواهد داشت. یک مقام آمریکایی در این خصوص به وال استریت می گوید: مناطق بسیاری در سوریه است که دولت کنترل چندانی بر آن نداشته و یا تصاحب اختیار آن کار آسانی است.
حمله شبه نظامیان به مقر دولت در هفته گذشته که بسیاری از مقام های دولتی را شوکه کرد به گمان بسیاری از تحلیل گران نقطه عطفی در تحولات داخلی سوریه بود. البته هیچ کس نمی داند که سکان سوریه پس از این تحول به کدام سمت خواهد رفت. یک دیپلمات امریکایی در این خصوص می گوید: این ماجرا می تواند به سرعت دولت بشار اسد را کنار زند و یا بشار می تواند با سخت تر کردن مواضع خود در حقیقت کنترل امور را مجددا در اخیتار بگیرد.
بسیاری از استراتژیست های امریکایی و تحلیل گران مسائل خاورمیانه اعتقاد دارند که سقوط ناگهانی دولت بشار اسد می تواند تاثیرات منفی فروان و دراز مدتی بر همسایگان بخصوص عراق ، اردن ، رژیِم صهیونیستی و لبنان داشته باشد.
فرید خزان از حقوق دان های لبنانی و استاد علوم سیاسی دانشگاه آمریکایی بیروت در این خصوص می گوید: سوریه تبدیل به میدان جنگی مطلوب برای همگان شده است. محلی برای ایجاد انشقاق میان اعراب. شما نمی توانید بدون درهم ریختن و دوباره چیدن معادلات منطقه ای ، آرامش را به سوریه بازگردانید.
تنش های میان شیعه و سنی در سوریه در حال حاضر شمال لبنان و عراق را درگیر ناآرامی هایی کرده است. در اردن واههمه اصلی دولت مرکزی روی کارآمدن گروه های سنی بنیادگرایی مانند اخوان المسلمین است که می تواند به نوعی تهدیدی برای آل سعود هم باشد.
افزیش ناآرامی های در سوریه ای که تسلیحات شیمیایی در اختیار دارد ، فشار بر باراک اوباما را برای دست به کار شدن و ارائه الگویی برای دولت سوری پس از بشار اسد افزایش داده است. مخالفان بشار اسد بیشتر در مناطق جنوبی و نزدیک مرز ترکیه است که ادعای کنترل شرایط را دارند.
در شرایطی که این آمریکایی ها و غربی ها هستند که از ابتدای آغاز ناآرامی ها در سوریه روند تحریک مخالفان بشار را آغاز کرده اند، وال استریت ژورنال ادعا می کند که بشار اسد تلاش گسترده ای را برای به راه انداختن ناآرامی های فرقه ای در سوریه آغاز کرده است. بر اساس این ادعا ؛ علویون سوریه خانواده های خود را به سمت مناطق غربی گسیل می دهند.
ناآرامی ها در سوریه تاثیرات منفی فراوانی بر همسایگان این کشور گذاشته است. با افزایش خشونت ، سوری ها در گروه های بزرگ تر مهاجرت را به ماندن دروطن ترجیح می دهند. از پنجشنبه تاکنون هزاران سوری خانه و کاشانه خود را به سمت لبنان ترک کرده اند. بسیاری نیز راه عراق را در پیش گرفته و اردن نیز آخرین رقم سوری های مستقر در مرز خود را ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرده است.
در لبنان تاکنون چندین مورد مناقشه میان مخالفان و موافقان بشار اسد ثبت شده است. لبنان به خودی خود نیز میدانی برای حضور ایران و عربستان سعودی است. یک مقام حزب الله در این خصوص می گوید: گمان نمی کنم که لبنان در چند سال اخیر هیچ گاه در شرایطی تا به این اندازه حساس قرار داشته است.شکاف های داخلی بسیار زیاد است.
در عراق ؛ ناآرامی های سوریه می تواند منجر به عبور سنی های رادیکال از مرز و کمک به فعالیت های خرابکارانه شود. مقام های امنیتی در رژیِم صهیونیستی بیم این را دارند که کشور همسایه آنها تبدیل به بهشتی برای افراطیون شود. این مساله می تواند مرز آرام سوریه با رژیم صهیونیستی را مجددا ناآرام کند.
اصلی ترین دغدغه امریکایی ها این است که منابع تسلیحات شیمیایی سوریه در اختیار اسلام گراهای تندرو قرار بگیرد. مقام های آمریکایی برنامه ای برای حفظ کنترل انبارهای تسلیحات شیمیایی دارند . البته ترجیح نخست آنها واگذاری این ماموریت به اردن یا ترکیه است.
وال استریت ژورنال در نهایت می نویسد: ماجراهای سوریه در روزهای اخیر نشان داد که احتمال انتقال آرام قدرت در سوریه به گونه ای که سازمان ملل جایگزین دولت مرکزی شود و کنترل امور را در دست بگیرد بسیار بعید است. حتی اگر به ادعای غربی ها دولت بشار اسد سقوط را هم تجربه کند ، به معنای پایان بازی در سوریه نیست. سوریه پس از وداع بشار اسد از قدرت ، کشوری غرق در ناآرامی است. اسلام گراهای تندرو برای مدتی نامعلوم کنترل امور در این کشور را بر عهده خواهند داشت.
ترجمه : سارا معصومی / ۵۱۵۱
دانلود
خبرآنلاین