فرمان امام در غیبت کبری / اطاعت از امام غایب! / نامه هفتگی اعمال در دست امام زمان(عج)!

یکی از مهمترین مباحث اعتقادی اطاعت از امام و رهبر است که با توجه به ضرورت نیاز انسان به هادی امری معقول و عقلاً واجب است. در همین رابطه ممکن است مصادیق مختلفی درباره اطاعت از رهبر مطرح شود که در این نوشتار می کوشیم به بررسی آن بپردازیم.

اطاعت از امام!

امام کسی است که همه ی خصوصیات نبی و پیامبر را دارد بجز آنکه به امام وحی به معنای مصطلح آن نمی رسد بلکه امام آنچه را که به پیامبر وحی شده است به مردم می رساند و برایشان شرح می دهد. برهمین اساس امام هم مانند پیامبر وظیفه رهبری تکوینی و تشریعی امت را بر عهده دارد یعنی هم در جامعه و از نظر حکومت و سیاست امام مردم را رهبری می کند و هم در بعد معنوی و روحانی امام تسلط برنفوس مردم دارد و آنها را به سوی مقصد رهبری می نماید. از این رو برای وصول به سعادت اطاعت از امام در همه ی موارد تشریعی و تکوینی واجب است. اطاعت از امام به منزله ی اطاعت از انسان کاملی است که به مقصد نهایی رسیده است و بازگشته تا مردم را نیز با خود ره سوی مقصد نهایی و سعادت حقیقی رهنمون سازد.

اطاعت از امام غایب!

در همین راستا در هر عصری اطاعت از امام همان عصر وجوب عقلی دارد. در زمان غیبت امام معصوم(علیه‌السلام) وظیفه مردم آن است که به طریقی عمل نمایند که خود امام فرمان داده است. به همین منظور در دوران غیبت صغری نواب اربعه به فرمان خود امام معصوم واسطه ی میان مردم و امام بودند در دوران غیبت کبری اما نوابی میان امام و مردم وجود ندارند. پس مردم چگونه باید امر اطاعت از امام را انجام دهند؟!

فرمان امام در غیبت کبری!

برای اطاعت از امام در دوران غیبت کبری کافی است فرمان خود امام معصوم(علیه السلام) اطاعت شود و آن همان حدیث مشهور حضرت حجت(عج) است که در هنگام وقوع حوادث جدید به رواه حدیث اهل بیت باید رجوع نمود. مصداق راویان حدیث اهل بیت در اصطلاح فقهی مجتهد و فقیه جامع الشرایط است که با تسلط بر روایتهای معصومین(علیهم السلام) و نیز تفاسیر قرآنی به اخذ حکم الهی می پردازد. از این رو در زمان غیبت امام معصوم(عج) اطاعت از ولی فقیه جامع الشرایط همان اطاعت از امام معصوم(عج) است.

البته با توجه به آنکه فقیه جامع الشرایط همانند معصوم نمی تواند تسلط بر نفوس خلائق داشته باشد تنها در بعد تشریعی و حکومت و احکام شرعی اطاعت از ولی فقیه و مجتهد جامع الشرایط می شود.

بُعد تکوینی و هدایت امام !

از آنجایی که وصول به سعادت در هر دو بعد تشریع و تکوین لازمه ی کسب سعادت حقیقی برای هر انسانی است بهمین دلیل در دوران غیبت کبری امام معصوم (عج) حضرت وظیفه ی هدایت در امر تشریعی را برعهده ی نواب عام خویش که همان مجتهدین هستند قرار داده است. اما در بعد تکوینی یعنی همان هدایت وجودی انسانها به واسطه ی تسلط برنفوس می تواند صورت بگیرد همچنان توسط خود امام معصوم (عج) انجام می شود!

این مطالب بدان معناست که امام معصوم(عج) با تسلطی که به اذن الهی برنفوس انسانها دارند می توانند تک تک ایشان را به سوی مقصد نهایی و سعادت حقیقی رهنمون سازند و نه تنها راهنمایی بلکه وصول راهنمایی بلکه وصول به مقصد را نیز انجام دهند. این موضوع همچنین بیانگر این مطلب است که خبر معصوم(علیه السلام) که انسان کامل است نمی تواند هدایت تکوینی انسانها را برعهده بگیرد و امام معصوم(علیه السلام) گرچه از چشم خلائق بطور عام غایب است ولی به تعبیر روایات اسلامی همچون خورشید پشت ابر، هدایت و وصول به مقصد نهایی خلقت را انجام می دهد.

نامه ی اعمال هفتگی!

بر همین اساس است که در روایات شریفه ذکر شده است که اعمال انسانها در هر هفته به محضر حضرت(عج) می‌رسد و امام آن ها را می بیند و از گناهان شیعیان خود اندوهناک می گردد – حتی بر اساس برخی از روایات، هفته ای دوبار در دوشنبه و پنج شنبه نامه ی اعمال شیعیان به محضر حضرت(عج) عرضه می شود. این موضوع اشاره به همان تسلط معنوی و روحانی امام معصوم (علیه السلام) بر نفوس انسانی و اعمال و افکار ایشان است. که بدین وسیله می تواند هدایت عامه و هدایت خاصه ی انسانها را بر عهده بگیرد.

نتیجه گیری

با توجه به آنکه امام همچون پیامبر وظیفه ی هدایت انسانها را در همه ی ابعاد وجودی شان از تکوین و تشریع را بر عهده دارد، بر این اساس پس از پیامبر امام معصوم وظیفه ی تشکیل حکومت و نیز هدایت نفوس را برعهده می گیرد. به همین صورت در زمان غیبت امام معصوم(علیه السلام) وظیفه ی تشریعی و هدایت در بُعد تشریع توسط خود امام معصوم (علیه‌السلام) به نواب خاص و یا عام واگذار می شود اما هدایت در بُعد تکوینی که بواسطه ی تسلط برنفوس انجام می شود، همچنان در دوران غیبت امام معصوم (عج) چه غیبت کبری و چه غیبت صغری توسط خود امام (علیه السلام) انجام می گیرد. زیرا هیچ کسی جز انسان کامل نمی تواند وظیفه ی وصول به مقصد نهایی را برعهده بگیرد و تنها امام معصوم است که به عنوان انسان کامل می تواند به اذن الهی با تسلط بر نفوس خلائق مسیر تکوینی و وجودی ایشان را مورد هدایت و رهبری قرار دهد.

ن. رادفر تبیان

منابع و مآخذ:

۱-     عصاره ی خلقت، امام عصر (عج) – آیت الله جوادی آملی

۲-     تجرید الاعتقاد – خواجه نصیر الدین طوسی (ره)

۳-     کشف المراد – علامه ی حلّی (ره)

۴-     کلام اسلامی – سعیدی مهر – ج۲

مذهبی
ماخذ: نکته نیوز
بازنشر:ممتازنیوز