به گزارش ممتازنیوز، فمینیسم، (Feminism)، واژهاى فرانسوى و از ریشهى لاتینى (Femind) است و با اندکى تغییر، در زبانهاى دیگر مثل انگلیسى و آلمانى هم به یک معنا به کار مىرود.
Feminine (فمینین) به معناى زن یا جنس مؤنث است. فمینیسمِ مصطلح، ممکن است در دو معنا به کار رود: معناى اوّل، که همان کاربرد عمومى و شناخته شده ى آن است، به اندیشه و نهضتى گفته مىشود که مدافع برابرى حقوق زنان با مردان در ساختهاى اجتماعى، اقتصادى، سیاسى مى باشد که در فارسى ممکن است از این واژه به زن سالارى، زن گرایى و… تعبیر شود.
البته با پیشرفت این اندیشه، از جمله نتایج به دست آمده، تحقق و تشکیل مجموعه هاى منظم و سازمان یافتهاى براى فعالیتهاى زنان است که با عناوین مختلفى مانند تشکل زنان…، انجمن زنان، نهضت زنان و… بروز و ظهور مى یابد. معناى دوم، نمود و ظهور خُلقیات و صفات زنانه در مردان است، که این معنا مورد نظر نیست.
فمینیسم به عنوان دفاع از حقوق زنان و برابرى این حقوق با مردان، پیشینهاى بیش از چند صده دارد، ولى مىتوان گفت که این واژه در اواسط قرن نوزدهم میلادى به این معنا به کار رفت. به منظور تحقق اندیشه فمینیستى، به تدریج جنبشهاى گوناگونى شکل گرفته و براى رسیدن به خواستههاى خویش، راههاى متفاوتى را در پیش گرفتند. از نظر تاریخى تکامل جریان فمینیستى را مىتوان به دو مقطع و مرحله تقسیم نمود. مرحلهى اوّل – از اوایل قرن ۱۹ تا ۱۹۲۰ (بعد از جنگ جهانى اوّل)، و مرحله ى دوم – از دهه ى ۶۰ به بعد است. البته فمینیسم در تعریف اوّلیه ى خود، نهضت حق طلبى زنان بود که از آمریکا شروع شد؛ یعنى زنان در برابر تبعیضهایى که ریشه در “جنسیت” داشت و در آن زمان مطرح بود، حرکتى را با انگیزه و هدف حق طلبى شروع نمودند که تنها بر مبناى دیدگاهها و نگرشهاى خاص اجتماعى و بعضاً دینى خود قدم در این مسیر نهاده بودند.
این نهضت، نقطه ضعف هایى هم در برداشت، ولى در سالهاى ۱۹۷۰ – ۱۹۸۰ گرایشهاى متعددى از فمینیستها، از گروههاى بسیار افراطى گرفته تا طیف هاى محافظه کار، و حتى دینى مذهبى ظهور نمودند.
در نتیجه، گرایش و نظرات متعددى در ایدهى فمینیستى وجود دارد، ولى همهى آنها در این که حقوق زنان نادیده گرفته شده و مىبایست با انتخاب راه کارهاى مناسب، این تضییع حقوق و تبعیض از میان برود، مشترکاند. البته محورهایى هم وجود دارد که موجب اختلاف و تعدد آنان گشته است.
در مورد گرایشاتى که در زمینه ى فمینیسم وجود دارد، به موارد ذیل مىتوان اشاره کرد: فمینیسم لیبرال، فمینیسم مارکیستى، فمینیسم رادیکال، سوسیال فمینیسم، فمینیسم فرامدرن،…، و فمینیسم اسلامى. فمینیسم که پیشینهاى نسبتاً زیاد دارد، از اواخر قرن نوزدهم به طرق گوناگون به کشورهاى اسلامى هم وارد شده است.
فمینیسم که یک نهضت و جنبش اجتماعى بود، در طى حرکت چند دهه ى خویش توانسته است، علاوه بر این که نظریات خود را به صورت منظم و دانشگاهى به نام Women’s Studied (مطالعات زنان)، علمى نماید، شرایط مناسب را براى پیدایش حرکت جدیدى که ثمره ى آن ظهور کارشناسان مسائل زنان باشد، فراهم نماید. توجه به این نکتهى حائز اهمیت خواهد بود که پیدایش فمینیسم غربى، به عنوان یک حرکت اجتماعى فرهنگى در شرایط و بستر خاصى شکل گرفته است. لذا نقدهاى جدّى بر هر یک از مبانى و دیدگاههاى متعدد فمینیسم مطرح است که نیازمند بررسى و فرصت دیگرى است.