ماه رمضان؛ آش، حلیم، زولبیا بامیه

طعم‌دهنده آش و حلیم، روغن و شکر بسیار است و همین ترفندی است برای جلب مشتری، یعنی برای آن که ظاهر آش و حلیم بهتر شود، چربی بیشتری به آن می‌زنند.

دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، در مورد سلامت غذاهایی که در ماه رمضان بازارشان داغ می‌شود، توضیح می‌دهد: «چربی و شکر بسیاری به آش و حلیم اضافه می‌کنند، اما معلوم نیست از چه نوع روغنی استفاده ‌شده و دوم آن که ذائقه اشخاص به مصرف غذاهای چرب و پرکالری عادت خواهد کرد. از سوی دیگر مصرف این غذاها زمینه‌ساز چاقی، اضافه وزن و ابتلا به سایر بیماری‌های متابولیک خواهد بود.»

او در ادامه می‌گوید: «از آنجا که این غذاها ترکیبی از چند ماده غذایی می باشند نمی‌توان فهمید گوشتی که در آن‌ها استفاده شده، کیفیت مناسبی دارد یا نه. گاهی از گوشت‌های مانده پرچرب در تهیه آش و حلیم استفاده می‌کنند ولی چون با سایر مواد ترکیب می‌شود، نمی‌توان این موضوع را تشخیص داد.»

این دانشیار دانشکده تغذیه و رژیم‌ شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران حرف‌هایش را با اخطار در مورد آش و حلیم‌هایی که در کنار خیابان فروخته می‌شوند، ادامه می‌دهد: «به سبب اینکه در ماه رمضان تقاضا برای آش و حلیم بسیار است، بعضی اشخاص سودجو از بی‌کیفیت‌ترین مواد غذایی برای تهیه این غذاها استفاده می‌کنند و نکته‌های بهداشتی رعایت نمی‌شود. بسیاری از بیماری‌ها ممکن است از همین طریق منتقل شود؛ مثلاً ملاحظه شده انگل‌هایی در حبوبات بی‌کیفیت تخم‌گذاری می‌کنند، اگر از این حبوبات در تهیه آش استفاده شده باشد یا از سبزی‌هایی که به خوبی شسته نشده‌اند، مصرف‌کنندگان آن به بیماری‌های گوارشی مبتلا خواهند شد. از سوی دیگر ظروف این غذاها ساعت‌های طولانی در معرض گرد و خاک قرار می‌گیرند و این آلودگی‌ها به غذا منتقل می‌شوند.» پس پیشنهاد می‌شود آش و حلیم را در منزل تهیه و مصرف کنید تا از سلامت آن اطمینان داشته باشید.

زولبیا بامیه؛ بدترین نوع شیرینی‌ها

دکتر وفا زولبیا و بامیه را از بدترین انواع شیرینی‌ می‌داند و توضیح می‌دهد: «زولبیا و بامیه به سبب داشتن مقدار بسیاری روغن و شکر، کالری بالایی دارند و حتی خوردن یک دانه از آن‌ها در مقایسه با سایر شیرینی‌ها کالری بسیاری به بدن می‌رساند. از سوی دیگر حتماً باید از روغن سرخ کردنی برای تهیه آن‌ها استفاده و بیش از دو بار آن روغن به کار نرود، درحالی‌که ۹۰ درصد قنادان این کار را انجام نمی‌دهند. همان طور که می‌دانید، به سبب استفاده چند باره از روغن، ترکیب‌های سوخته و اکسیدشده که سمی می باشند، از طریق خوردن زولبیا و بامیه وارد بدن می‌شوند که خاصیت سرطان‌زایی دارند.»

آن گونه که این متخصص تغذیه بیان می‌کند، حداکثر ۱۰-۷ درصد انرژی روزانه ما باید از قند و شیرینی تامین شود و اگر سهم قند و شیرینی از برنامه روزانه غذایی بیش از این مقدار باشد، از پوسیدگی دندان گرفته تا بیماری‌های قلبی – عروقی، فشارخون و بیماری‌های گوارشی به دنبال آن خواهد آمد. همچنین بدترین نوع قند، قند همراه با چربی و نمونه آن زولبیا و بامیه است. سعی کنید زولبیا و بامیه به مقدار کم مصرف کنید و هرگز با معده خالی آن را نخورید.

زولبیا و بامیه را فقط از قنادی‌ها بخرید

زولبیا و بامیه در ماه رمضان همیشه پای ثابت سفره‌های افطاری بوده‌اند و درست است که در چند سال اخیر با صحبت‌هایی که متخصصان تغذیه از ضرر و زیان آن کرده‌اند، مصرفشان کمتر از قبل شده ولی هنوز هم طرفدار دارند. همین موضوع سبب شده بعضی اشخاص زولبیا و بامیه را در شرایط غیربهداشتی تهیه کنند.

مهندس رضا غلامی، معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت پیشنهاد می‌کند: «حتماً زولبیا و بامیه را از شیرینی فروشی و قنادی بخرید و حتی‌المقدور کمتر از این نوع شیرینی مصرف کنید. گاهی خواربارفروشی‌ها و سوپرمارکت‌ها نیز زولبیا و بامیه می‌فروشند. اگر قصد خرید از آن‌ها را داشتید، حتماً به بسته‌بندی آن‌ها و مشخصات شیرینی فروشی توجه کنید و هرگز زولبیا و بامیه‌ای که روی سینی در خواربارفروشی‌ها گذاشته شده و هیچ نام و نشانی ندارد، نخرید. علاوه بر این، دست‌فروشان نیز ممکن است زولبیا و بامیه بفروشند که هیچ نظارتی بر نحوه تولید آن وجود ندارد و معلوم نیست در چه شرایطی، این شیرینی‌ها را درست کرده‌اند، به همین سبب هرگز از آن‌ها زولبیا و بامیه نخرید. نظارت ماموران بهداشتی ما در مورد تهیه زولبیا و بامیه مربوط به قنادی‌ها و شیرینی‌پزی‌هاست بنابراین باید فقط از این مراکز این شیرینی‌ها را خرید.»

فرآوری: مریم مرادیان نیری

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

منابع:

سلامتیران

سلامت – مهدیه آقا زمانی

مطالب مرتبط:

راهنمای خرید مواد غذایی در ماه مبارک رمـضان

چند خبر در مورد تغذیه در ماه رمضان

توصیه‌ وزارت بهداشت به روزه داران

حلیم و سوپ آماده بخریم یا نه؟