هادی معیری نژاد-در بین اقوام مختلف بعد از عید سال نوی میلادی که تقریبا در تمام جهان جاری و ساری است سال نوی چینی ، هندی و سپس نوروز ما بیشترین تعداد افراد تحت پوشش را دارد.
سال نو البته در کشورهای اسلامی اول محرم آغاز می شود اما جشن اصلی مسلمانان در عید فطر است اما مسلمانان در برخی از کشورهای مسلمان که تحت سیطره فرهنگی ایران بودند نوروز را نیز جشن می گیرند.
امروزه حتی در برخی از کشورهای عربی مانند امارات متحده عربی برای جلب توریست نوروز را هم جشن می گیرند
اما سال نو در بین دیگر اقوام و ملل:
سال نوی چینی
سال نوی چینی از مهم‌ترین تعطیلات سنتی مردم چین است. گاهشماری چینی، گاهشماری ترکیبی شمسی-قمری است و حرکت خورشید، ماه و ستارگان، تعیین کننده روزها، ماه‌ها و سال‌ها هستند. سال نو، با پدیدار شدن ماه در نخستین روز سال آغاز میشود و به همین علت گاه به آن سال نوی قمری نیز گفته میشود. جشن سال نو، عموماً پانزده روز به طول می‌انجامد و با جشن فانوس پایان می‌یابد. در بیشتر کشورهایی که چینی‌ها اکثریت را تشکیل می‌دهند یا اقلیت قدرتمندی هستند، سال نوی چینی جشن گرفته میشود؛ از آن جمله می‌توان به چین، هنگ کنگ، تایوان، برونئی، کره، مغولستان، نپال، بوتان، ویتنام، سنگاپور، اندونزی، مالزی، فیلیپین و تایلند اشاره کرد.
شروع سال نو چینی در ماه بهمن (فاصله ۲۱ ژانویه تا ۲۱ فوریه) است. در این بازه زمانی حلول ماه جدید (روز نخست ماه قمری) روز اول سال نو چینی است.
آداب و رسوم
چینی‌های بودایی، در این روز از خوردن گوشت پرهیز میکنند. بودائیان بر این باورند که روشن کردن آتش و استفاده از کارد در روز اول سال نو، خوش یمن نیست؛ بنابراین معمولاً غذای این روز، از قبل پخته میشود. همچنین در این روز، چینی‌ها به دیدار و بازدید بزرگترهای خانواده می‌روند. رقص شیر یکی از کهن‌ترین آیین‌های چینی است که در این روز انجام می‌پذیرد. برخی خانواده‌ها برای از بین بردن شرّ ارواح خبیثه، این گروه‌های عروسک گردان را به خانه دعوت میکنند تا با آهنگ‌ها و رقص‌های خاص، بدیمنی این روز را از بین ببرند. از دیگر آداب و رسوم این جشن، هدیه پاکت سرخ است.پاکت سرخ(در ماندارین: هونگ بائو) پاکتی است که چینی ها در جشن های مذهبی و ملی، در آن به خویشاوندان هدیه و پول می‌دهند. این پاکت ها در عروسی های چینی و همچنین در سال نوی چینی هدیه داده میشود.
سال نوی ویتنامی
عید تت: عید سال نو و مهم‌ترین جشن مردم ویتنام است. این عید توسط مردم «آنام» رسمیت یافت .
تت در همان روز سال نوی چینی جشن گرفته میشود ولی گاه به خاطر اختلاف ساعت میان هانوی و پکن یک روز جابه‌جا میشود. عید تت از جشن سال نوی چینی مشتق شده و همسانی‌های زیادی نیز با آن دارد.
سال نوی تایلندی
سونگکران جشن سال نو تایلندی است در آوریل هر سال برگزار میشود. واژه Songkran در زبان تایلندی به معنی حرکت کردن و تغییر مکان است و علت نامگذاری آن حرکت خورشید در منطقه البروج است. در این روز همچنین جشن آب برگزار میشود که در واقع شروع فصل باران بوده و به باور مردم تایلند، این آب بداقبالی را از آنها شسته و دور می‌کند. این سنت در جامعه تایلندی بسیار باارزش است. در روز جشن اعضای خانواده دور هم جمع میشوند تا احترام خود را به بزرگترها با ریختن آب خوشبو برروی دست‌های آنها نشان دهند و در مقابل از دعای آنها برای خوش بختی و سعادت برخوردار شوند. در بعد از ظهر این روز پس از ادای احترام به بودا و شستن آن، همه مردم از پیر و جوان به یکدیگر آب می‌پاشند. معروف‌ترین جشن آب، در ایالت چیانگ مای در شمال تایلند برگزار میشود که مردم زیادی در این روزها از مناطق مختلف کشور برای شرکت در این جشن به چیانگ مای می‌روند
سال نو میلادی
در کشورهایی که از گاه‌شمار (تقویم) میلادی استفاده میکنند، سال نو معمولا در اول ژانویه برگزار میگردد. راسته ماه‌ها در گاه‌شمار رومی، از زمان پادشاه نوما پومپیلیوس در حدود ۷۰۰ پیش از میلاد، از ژانویه تا دسامبر میباشد. در حال حاضر، جشن گرفتن سال نو یکی از بزرگترین رویدادهای جهانی میباشد. در شب ۳۱ دسامبر هر سال، آخرین روز یک سال میلادی و روز قبل از روز سال نو در بسیاری از کشورهای جهان، عموما قاره‌های اروپا، آمریکا، استرالیا و بخش‌هایی از آسیا و آفریقا مراسم سال نو برگزار میشود. در فرهنگ جدید غرب این روز با گردهمایی‌هایی در مجالس و مهمانی‌ها برگزار میشود که انتقال سال را ساعت ۱۲:۰۰ شب جشن می‌گیرند.
بسیاری از فرهنگ‌ها در این شب از آتش‌بازی و دیگر روش‌های پرصدا برای جشن گرفتن استفاده میکنند. شب سال نو به صورت جهانی مطابق با تولد مسیح یا عرف‌نامه پس از میلاد (به انگلیسی: Anno Domini) در کشورهای مسیحی و حتی غیر مسیحی در ۳۱ دسامبر برپا میشود. شب سال نو همچنین به عنوان هفتمین روز کریسمس در مسیحیت غربی شناخته میشود.
سال نوی یهودی
روش هشانا یا روش‌هشنه در روز اول و دوم ماه عبری تیشری واقع میشود و عیدی است که نمود شروع سال یهودی است.
این عید بنا به معانی مختلفی که به آن داده شده به نامهای روز داوری یا روز یادبود یا روز نواختن شوفار نیز معروف است.
یوم تروآ: روز نواختن شوفار
تورات روش هشانا را با این نام معرفی می‌کند و آن را روز نخست از ماه هفتم تقویم توراتی می‌داند.نواختن شوفار امروزه هم مهم‌ترین مشخصه روش هشانا به شمار می‌رود.
یوم هادین: روز داوری
در این روز سرنوشت هر شخص تا پایان سال تعیین میشود.
یوم هزیکارون: روز یادبود
یادآوری نواختن شوفار و نیز کسانی که درگذشته‌اند و همچنین روز آفرینش جهان و آدم.
عید سال نو ابتدای ده روز توبه به شمار می‌آید. بنا به روایات یهودی این عید روز آفرینش حضرت آدم را خاطر نشان می‌کندکه در آن تقدیر هر موجودی در سال جدید تعیین میشود. مثل اینکه، بنا به تجسم تصویری شاعر، در این روز سرنوشت او در کتابی که در حضور پرودگار عالم داور تمام زمین گذاشته شده نوشته و مهر میشود. خداوند در این روز، زندگیِ سالِ جدیدِ جامعه و افراد را بر اساس اعمال سال گذشتهٔ آنها تعیین می‌نماید. از این رو برای کلیمیان، دو روز روش‌هشانا تعطیل کامل مقرر شده است و آنان با حضور در کنیساها و اجرای مراسم ویژه، سرنوشت نیک و سعادتمندانه را از خداوند تقاضا میکنند
در شب این عید مرسوم است خوراک‌های مخصوصی که جنبه نمادین(از نظر معنای عبری) دارد می‌خورند.
عسل: طبق رسوم سیبی را درون عسل می‌زنند و دعا می‌خوانند
سیب: میوه پاییزی گرد، نماد گردش سال است.
نان خالا: در اشکال مختلف و بخصوص شکل گرد و گاه به شکل نردبان، با این امید که نیایشها به کمک آن به آسمان برسد.
ماهی: به خاطر سرعتشان در تکثیر و تولید مثل. طبق رسم سر ماهی را می‌خورند تا همیشه در سر باشند و نه ته.
انار که طبق سنت یهودی ۶۱۳ دانه دارد درست به اندازه شمار بخشهای تورات.
مربا: مربای میوه‌های گوناگون را می‌چشند و می‌خورند به خاطر شیرینی آن و نیز بابت برکاتی که در نهاد میوه‌های متفاوت قرار دارد.
کدو: با خوردن کدو از درگاه خداوند خواستارند که اگر تقدیرِ بدی صادر شده، آنرا نابود کرده و شایستگی اعمال نیکِشان به درگاه خدا اعلام گردد.
لوبیا: لوبیا می‌خورند تا سعادت و موفقیت‌های‌شان افزایش یابند، تا همواره مشغول کارهای نیک باشند.
گوشت کله بره: گوشت کله بره می‌خورند تا بزرگ و سردار باشند
سال نوی ژاپنی
جشن سال نو ژاپنی و یکی از مهم ترین جشنواره های سالانه با آداب و رسوم منحصر به فردی است که برای قرن ها جشن گرفته می شود. با توجه به اهمیت تعطیلات و آمادگی های لازم، روز قبل سال نو ، روزی کاملا شلوغ است، که آن روز را به عنوان Ōmisoka می شناسند. سال نو ژاپنی از سال ۱۸۷۳ بر اساس تقویم میلادی جشن گرفته می شود که برابر است با ۱ ژانویه هر سال. این جشن سالانه، دارای سنت های متعددی می باشد که یکی از جالب ترین آنها، ارسال کارت پستال به یکدیگر می باشد. در روزهای پایانی سال و اولین ساعات روز اول ژانویه،اداره پست ژاپن از پرکارترین روزهای خود را می گذراند.
در روزهای پایانی سال، همه کارت پستالهای سال نو در شعب گوناگون این اداره جمع شده و در ساعات اولیه سال نو که مردم هنوز در مهمانیهای شب سال نو حضور دارند،توسط مامورین اداره پست در صندوق پستی گیرنده انداخته می شوند و بدین ترتیب در اولین روز سال، ژاپنیها سورپریزهای گوناگونی از طرف دوستان و فامیل دریافت می کنند. هر خانواده ای به سلیقه خود کارتی را طراحی کرده و به تعداد مورد نیاز به چاپ می رساند.چاپ عکس بچه ها و نوه ها و یا عکسهای خانوادگی مرسوم است. در شروع سال معمولاً در معبد پیروان شینتو مراسمی بر پاست.مردم ضمن دعا و نیایش و آرزوی داشتن سالی خوب ،دعاهای سال گذشته را در آتش انداخته و دعای سال جدید را از معبد خریداری می کنند. در شب سال نو، خانواده ها و دوستان بدور هم جمع شده و غذای سنتی شب سال نو را که معمولا مخلوطی از سبزیجات و گیاهان و محصولات دریایی پخته شده می باشد میل می کنند. به صدا درآوردن ناقوس شب سال نو یکی از روسومی است که در شب ۳۱ دسامبر، در آخرین دقایق باقیمانده تا تحویل سال نو، در کشور ژاپن اجرا میشود. زنگ ناقوس معابد کشور ۱۰۸ بار، به نشانه صد و هشت هوس زمینی به صدا در می‌آید تا این بلاها را از جان انسان دور کرده و روح او را در آستانه سال نو پاکیزه گرداند.
سال نوی هندو
جشن دیوالی
دیوالی (Diwali) از جمله جشنهایی است که به خاطر زیبایی و دیدنی بودن در اکثر نقاط جهان شناخته میشود اما در ایران چندان شناخته شده نیست. البته تصاویر این جشن زینت بخش بسیاری از فیلمهای مستند و داستانی هند است و همه ساله عکاسان و مستند سازان بسیاری را از سراسر جهان به هندوستان میکشاند.
دیوالی یک جشنواره پنج روزه هندو ها است که در سراسر هند اجرا میشود و تاریخ اجری آن به زمانهای قبل از تاریخ بازمیگردد.
این جشنواره پنج روزه بر اساس تقویم هندی، در روز پانزدهم کارتیکا آغاز میشود. از آنجایی که محاسبه ماههای هندی، قمری است؛ تاریخ دیوالی در تقویمهای دیگر متغیر است.
طی روزهای قبل از جشن، تمام خانه ها پاکیزه و مرتب شده و پنجره ها برای خوشامدگویی به لاکشمی (Lakshmi)، الهه توانگری و کامیابی گشوده میشوند.
نام دیوالی، تحریف شده کلمه دیپاوالی (Deepavali) – دیپا به معنی نور و آوالی به معنای ردیف و صف – و در کل به معنای صفی از نور است. درواقع نمایش نور در این جشنواره یکی از جذابترین بخشهای آن است. تمام خانه ها، از فقیرانه ترین کلبه ها تا اشرافی ترین کاخها، با نور نارنجی رنگ فانوسهایی به نام دیا (Diya) برای تبریک و سلام به لاکشمی روشن میشوند.
فانوس یا دیپ (Deep)، نشانه دانش است و افروختن چراغ دانش در بین مردم به معنای درک فلسفه هر روز خاص از این جشنواره و به عمل درآوردن این فلسفه، در زندگی روزمره است.
جشنواره دیوالی در ابعاد وسیع و تقریبا در تمام مناطق هند برگزار میشود و درواقع، پیش درآمد سال نو است. دیوالی حتا در کشورهایی چون تایلند، مالزی ، نیز- با تفاوتهایی- اجرا میشود.
خبرانلاین