علی پاکزاد: بورس فارغ از عملکرد تجهیز سرمایه ای که برای بخش های تولیدی بازی می کند به عنوان نماگر اقتصاد کشور عمل کرده و نشان دهنده وضعیت بخشهای مولد است. روند تغییر شاخص های بورس این نما را ترسیم می کند، اما آیا روند تغییر این شاخص ها واقعی است؟ آیا این روندها با واقعیت ها تطبیق دارد؟
توجه مستمر به این سئوالات ضروری است. بحث دستکاری شاخص ها شایعه ای نیست که تازگی داشته باشد و یا آنکه بتوان به آن بی توجه بود. مرکز پژوهشهای مجلس در تازه ترین گزارش خود به وضعیت شاخص کل و اتفاقاتی پرداخته است که پس از تغییر مبنای محاسبه این شاخص واقع شده اند.
به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش ها، دفتر مطالعات اقتصادی این مرکز با بیان این مطلب که شاخص اصلی بورس تهران، در آذرماه ۱۳۸۷ از شاخص قیمت به شاخص بازده کل (شاخص قیمت و بازده نقدی) تغییر یافته است، افزود: به طور کلی بالا بودن نرخ تورم، بالا بودن نرخ سود انتظارات پایین بودن نسبت به PIE و نقش بالای سود نقدی در بازده کل سهام از جمله دلایل تغییر شاخص بیان شده است. این در حالی است که عدم تطابق حرکت شاخص با حرکت قیمت ها، سردرگمی سهامداران و کاهش اعتماد بر شاخص از جمله انتقادات وارده بر شاخص جدید که این مسائل موجب شده اند کارکرد شاخص به عنوان نماگر رویه کلی بازار در پرده ابهام قرار گیرد.
با توجه به اهمیت حیاتی وجود اطلاعات در بازارهای مالی ضروری است که شاخص قیمت برای تمامی روزهای کاری بورس از تاریخ انقطاع آن در آذرماه ۱۳۸۷ تاکنون محاسبه و منتشر شود. البته از آنجا که محاسبه شاخص برای تمامی ساعات معاملاتی دشوار است پیشنهاد می شود حداقل شاخص قیمت بر مبنای قیمت روزانه (قیمت آغازین ، پایانی و یا میانگین این دو) محاسبه شده و در اختیار فعالان بازار قرار گیرد. این کار، عملا امکان انتخاب یکی از دو شاخص قیمت یا بازده کل را برای فعالان بازار فراهم می کند. در صورت عدم امکان محاسبه شاخص برای زمان های گذشته پیشنهاد می شود که بررسی طراحی شاخص جدیدی با تاریخ مبنا و عدد مبنای جدید (مثلا و با مبنای ۱۰,۰۰۰ ) در دستور کار سازمان قرار گیرد. لازم به ذکر است که عدد مبنای شاخص جدید لازم نیست حتما ۱۰۰ باشد بلکه می توان عدد دیگری را مبنا قرار داد. در نظر گرفتن عدد ۱۰,۰۰۰ به عنوان مبنا موجب می شود شاخص طراحی شده با شاخص های موجود همخوانی بیشتری داشته باشد.
از سوی دیگر شرکت مدیریت فناوری بورس تهران که مسئولیت محاسبه اطلاعات شاخص را دارد؛ باید طی گزارش های تحلیلی، هرگونه تغییر در پایه شاخص را همراه با دلایل تغییر به مدیریت ارشد بورس گزارش دهد و سازمان بورس نیز گزارش های فوق الذکر را از طریق سایت سازمان در اختیار فعالان بازار قرار دهد.
همچنین با توجه به اینکه حسابرسی شاخص از جمله اموری است که می تواند اطمینان به شاخص را افزایش دهد. در این راستا پیشنهاد می شود در ادوار زمانی مشخص، حسابرسی شاخص توسط یک گروه مستقل و بی طرف از حسابرسان که سابقه کافی در محاسبات مربوط به شاخص داشته باشند؛ انجام شود تا به مدیران بورس و نیز فعالان بازار این اطمینان داده شود که شاخص ها به درستی محاسبه شده اند و تعدیل های لازم در پایه شاخص ها صورت پذیرفته است.
به علاوه ضرورت دارد از طریق آموزش سهام داران به ویژه سهامداران ناآگاه و غیرحرفه ای ، رابطه بین تغییرات شاخص و تغییرات قیمت سهام به صورت شفاف تبیین شود تا سهام داران دچار سوء برداشت نشوند. در این راستا ارائه اطلاعات از نحوه محاسبه شاخص ها و نیز انتشار گزارش از تغییرات در پایه شاخص ها یا دیگر رویدادهای مرتبط با شاخص راهگشا خواهد بود.
مرکز پژوهش ها در ادامه پیشنهاد کرد که سازمان بورس بررسی های لازم جهت راه اندازی صندوق های شاخص (index fund) را انجام داده و در صورت عدم وجود موانع شرعی، اقتصادی و اجرایی زمینه تاسیس این صندوق ها را فراهم کند زیرا ایجاد چنین صندوق هایی که یک سبد با ترکیب سهام تمام شرکت های بورسی (البته در مقیاس کوچک تر) را بین سرمایه گذاران توزیع می کنند مفید خواهد بود و سرمایه گذاران می توانند به راحتی به میزان بازده شاخص کل سود کسب کنند و از این رو معیار قرار دادن شاخص بورس به عنوان نماگر بازدهی موضوعیت پیدا می کند.
۲۲۲۳۹
دانلود
خبرآنلاین