سوال:
در اراضی موقوفه مبادرت به حفر چاه و یا زهکشی جهت استحصال آب شده، بین متولی موقوفه و اهالی محل اختلاف است که آیا آب استحصالی متعلق به مردم است یا موقوفه؟
جواب:
بسمه تعالی
حکم کلی مساله روشن است که هر گونه تصرف در موقوفه باید در جهت وقف و زیر نظر متولی باشد ولی مسایل اختلافی باید در محاکم حل و فصل شود.
سوال:
* در داخل زمین موقوفه چاه آب آشامیدنی جهت مصرف اهالی احداث شده است شرایط شرعی و سهم موقوفه چگونه تایید می شود؟
جواب:
بسمه تعالی
آب حکم خود زمین را دارد که باید در موقوفه مصرف شود و اگر موقوفه به آن نیاز ندارد با نظر متولی شرعی عواید آن تحصیل و در جهت وقف صرف می‌شود.
سوال:
در قریه‌ای یک دانگ آب صاحبش وقف کرده بود که برای درختانی که در کوچه و در حیاط ها و برای گل کاری و غیره جاری شود از زمانی که روستا لوله کشی آب شده است این آب بلا تکلیف شده و معلوم نیست به کجا می‌رود و اکنون اینجانب رفته‌ام و از اوقاف اجاره کرده‌ام و در بهای آن پول به اوقاف پرداخت می‌کنم و این آب برای زراعت و برای درخت کاری به کار می‌برم آیا این آب برای بنده مباح است یا خیر؟
جواب:
بسمه تعالی
حکم کلی مساله این است که اگر امکان استفاده از آب در همان جهت وقف باشد تغییر جایز نیست ولی مساله خاص نیاز به رسیدگی دارد.
سوال:
آب موقوفه در این شهر وقف بر پر کردن حوض انبارها و آبیاری درختان و حوض‌های خانگی در منطقه بوده است این آب اکنون در اجاره عده‌ای از کشاورزان بوده و با قیمتی ارزان‌تر از قیمت کارشناسی موجود شرب می‌شود اکنون که حوض انبارها کم و درختان توسط شهرداری آبیاری می‌شود، ۱- آیا تغییر کاربری آب از موارد پرکردن حوض انبارها و آبیاری درختان و غیره به کاربری کشاورزی اشکال شرعی ندارد؟ ۲- آیا می‌توان این آب را به قیمت ارزان واگذار کرد یا لازم است با نظر کارشناسی تعیین اجاره بهاء شود؟ ۳- از آنجایی که این آب وقف بر محله‌ای به نام قصبه شهر شده است آیا می‌توان این آب را در خارج از محدوده قصبه شهر به افرادی غیر ساکن در قصبه شهر جهت مصارف کشاورزی اجاره داد؟ ۴- درآمد حاصل از این آب با توجه به آبیاری درختان توسط شهرداری و نبودن آب انبارهای زیاد در چه مواردی لازم است هزینه شود؟ ۵- برخی از کسانی این آب را مدت چندین سال اجاره دارند از پرداخت اجاره خودداری کرده و خود را ذی حق می‌دانند و به نرخ کارشناسی روز راضی نمی‌شوند آیا تملک آب این موقوفه به مدت چندین سال حقی را متوجه آنان می‌سازد یا در پایان هر سال اداره محترم اوقاف و امور خیریه لازم است تمدید قرار داد کرده و اجاره بها جدیدی تنظیم کند ؟
جواب:
بسمه تعالی
از وقف باید زیر نظر متولی شرعی در جهت وقف استفاده شود و تغییر ندهند بلی اگر استفاده در جهت وقف به هیچ وجه ممکن نباشد می‌توانند در مطلق خیرات از آن استفاده کنند. و قیمت گذاری آن باید طبق مصلحت وقف باشد، والله العالم.
سوال:
یک شبانه روز آب وقفی از قنات یک روستا در مسیر مشخص عبور کرده وقف بر شرب چندین خانه در انتها به سمت آستان مقدس جاری هر قدر و هر کجا که برسد مشروب شود.
تعدادی از افراد موقوف علیهم در طول سال در خانه‌هایشان ساکن هستند و عده‌ای بیشتر اوقات سال سکونت ندارند. آیا آنهایی که ساکن نیستند می‌توانند با معرفی خودشان به عنوان مالکین آب، این آب را از مجرا انداخته آن را به شبکه لوله کشی روستا که در خارج محدوده موقوف علیهم است واگذار کنند، تا شرب دیگر منازل هم مورد استفاده قرار گیرد؟
آیا فرد یا سازمانی شرعا می‌تواند در این آب وقفی دخل و تصرف کرده؟ باعث قطع جریان آب شده شق النهر کند و این آب را از طریق شبکه لوله کشی روستا به افراد ذی حق و خارج از نظر واقفین، با اخذ آب بها بفروشند؟
آیا متولی یا اداره اوقاف یا هر مقام دیگری شرعا می‌تواند بر خلاف وقفنامه این آب را در خارج از محدوده موقوف علیهم برای شرب دیگر منازل که واجد شرایط نیستند مورد استفاده قرار دهد، اگر چنین کردند تکلیف شرعی ساکنین آن منازل چه خواهد بود ؟
جواب:
بسمه تعالی
حکم کلی مساله روشن است که تغییر و تبدیل وقف و ممانعت از عمل طبق وقف نامه جایز نیست لکن موضوع خاص نیاز به رسیدگی دارد که موکول است به محاکم قضایی.
سوال:
یک باب آب انبار قدیمی جنب مسجد محل ما وجود دارد که قدیم‌ها از زیر آن برای آب آشامیدنی و از بالای آن به عنوان حسینیه برای مراسم و بعضی وقت ها نماز جماعت استفاده میشد، از زمان به وجود آمدن لوله کشی و آب بهداشتی آبانبار کم کم مخروبه و بلا استفاده ماند و حتی مقداری از سقف آن فرو ریخت که همین باعث شد هنگام مراسم و عزاداری زن‌ها در کوچه بنشینند که خود موجب مشکلات میشده است از طرفی مسجد محل کوچک است و گنجایش جمعیت امروز را ندارد به همین دلیل خراب شدن قسمتی از سقف آبانبار ناچار شدیم سقف آبانبار را خراب کنیم تا از نو سقف بزنیم چون همین باعث می‌شود محل عزاداری بزرگ‌تر و بیشتر شود و در مواقع ضروری از کوچه و محل عابرین برای جمع شدن خانم‌ها استفاده نشود و باعث مشکلات دیگری شود لذا خواهشمند است بفرمایید که:
درست کردن سقف آبانبار چه حکمی دارد ؟
بسمه تعالی
مانع ندارد.
– بعد از درست کردن این آب انبار به دلیل هم دیوار بودن با مسجد قصد داریم دیوار طرف آبانبار و مسجد را خراب کنیم و فضا را بیشتر کنیم البته طوری که مسجد و حسینیه مشخص باشد لطف بفرمایید چه حکمی دارد؟
جواب:
بسمه تعالی
با نظر متولی شرعی و با نبود شخص خاص حاکم شرع و مراعات مصلحت وقف مانع ندارد.
– بالای آبانبار یک باب مغازه درست کرده بودند جهت خدام مسجد که همه کارهای مسجد را انجام دهد و هم در مغازه کاسبی کند با توجه به بزرگ‌تر کردن فضا با مغازه لازم است که تغییر مکان شود بفرمایید چه حکمی دارد؟
جواب:
بسمه تعالی
تغییر وقف جایز نیست.
فراهنگ ۱۸۸۳**۱۵۸۸
انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) / کد خبر ۸۰۲۲۳۹۳۰
ایرنا: خبرگزاری جمهوری اسلامی