جام جم آنلاین: یک معامله تسلیحاتی بزرگ با عربستان سعودی ظاهرا موجب خشم اپوزیسیون آلمان شده و حتی تنشهایی را در داخل دولت ائتلافی این کشور نیز برانگیخته است. مسأله بر سر ۶۰۰ تا ۸۰۰ تانک مدل لئوپارد ۲ است که عربستان برای خرید آن تمایل نشان داده است.
ارزش این معامله بالغ بر ده میلیارد یورو میشود و در صورت نهایی شدن آن، یکی از بزرگترین معاملات تسلیحاتی آلمان تا به امروز خواهد بود، آن هم با کشوری که حکومتی استبدادی دارد و در یک منطقه جنگی قرار گرفته است، حکومتی که با زور اسلحه علیه نیروهای اصلاحطلب وارد عمل میشود.
بر پایه اطلاعات ارائهشده توسط کارشناسان امنیتی، سعودی پاییز ۲۰۱۰ درخواست خود مبنی بر خرید تانکهای لئوپارد ۲ را به اسپانیا ارائه کردهاند. تعداد تانکهای سفارشی به اسپانیا ۲۰۰ تا ۲۷۰ دستگاه بود. اسپانیا پیش از این، مجوز تولید این تانکها را از آلمان خریداری کرده، اما از آنجا که بخش اصلی و بزرگی از قطعات آن توسط شرکتهای آلمانی تامین و سپس در اسپانیا مونتاژ میشود، فروش این تانکها نیز علاوه بر اجازه اسپانیا به اجازه دولت آلمان نیاز داشت. بر پایه اخبار منابع داخلی از قرار معلوم شورای امنیت فدرال آلمان در ژوئن سال گذشته در مورد این معامله تسلیحاتی چراغ سبز نشان داده است. ظاهرا آلمانیها از نظر سیاسی با این مورد هیچ مشکلی نداشتند و جالب آنکه اسرائیل هیچ اعتراضی به این معامله با سعودیها نکرد.
حال با روشن شدن ابعاد بزرگ طرح فروش تانک، دولت آلمان پس از مدتها سکوت واکنش نشان داده است. گئورگ اشترایتر، معاون سخنگوی دولت آلمان اخیرا گفته است: «ما در این مورد موضع خاصی نداریم». کنسرسیوم کراوس ـ مافای ـ وگمان هم که مجوز تولید این تانکها را به اسپانیا داده است هرگونه سفارشی از سوی سعودیها را تکذیب میکند؛ اما این سفارش وجود دارد و طبق روال معمول دولت آلمان مجوز آن را صادر کرده است؛ زیرا هر سفارش تسلیحاتی نخست از سوی سفارشدهنده به دولت تسلیم میشود و سپس دولت این سفارش را به کارخانههای سازنده میدهد.
اوتفرید ناساوئر، مدیر مرکز مطالعات امنیت فراآتلانتیک در برلین در این مورد تردیدی ندارد که شورای امنیت فدرال بار دیگر وارد معاملهای شده است که در واقع حکایت از طرحهای بلندمدت آلمان دارد. به گفته وی تا به امروز سابقه نداشته است که کمیسیون مربوط در پارلمان آلمان در خلال تعطیلات تابستانی بارها تشکیل جلسه دهد. به عقیده ناساوئر اگرچه مبلغ ده میلیارد یورو پول بسیار زیادی است، اما برای یک معامله تسلیحاتی امر چندان غریبی به حساب نمیآید. اما این مبلغ را باید به درآمدهایی اضافه کرد که علاوه بر ارزش تانکها نصیب آلمان میشود؛ یعنی هزینههای تعمیر و نگهداری آنها؛ زیرا عربستان اصولا از هرگونه زیرساختی برای این امور محروم است.
عربستان سعودی که همیشه مبالغی میلیاردی برای خرید اسلحه به غرب میپردازد تا امروز هیچ توضیحی در مورد کاربرد سلاحهایی که میخرد ارائه نکرده است. همانطور که پیش از این آمد، سعودیها فاقد پرسنل حرفهای برای استفاده نظامی و تعمیر و نگهداری این سلاحها هستند. اصولا معاملات تسلیحاتی این کشور غالبا با هدف متفاوتی صورت میگیرد؛ به عنوان مثال آمریکا با فروش اسلحه به ریاض در واقع نوعی تضمین امنیتی به این متحد خود میدهد و در مقابل نفتی ارزانتر از نرخهای مصوب از سعودیها تحویل میگیرد. حال ظاهرا عربستان سعودی برای اروپاییها و از جمله آلمان نیز به متحدی مهمتر از قبل بدل شده است.
سرکوب قیامهای مردمی
کارشناسان با توجه به اینکه ریاض در حال حاضر حدود ۷۰۰ تانک در اختیار دارد، سفارش ۶۰۰ تا ۸۰۰ تانک جدید را امری غیرعادی تلقی میکنند. با توجه به کاربرد لئوپارد ۲ برای جنگهای خیابانی و شهری این پرسش پیش میآید که آیا عربستان از در اختیار داشتن این تانکها هدف دیگری را دنبال نمیکند؟ با توجه به این واقعیت که سعودیها تعدادی از تانکهای خود را در مارس گذشته برای سرکوب قیام مردم بحرین به آن کشور اعزام کردند، پس این نگرانی وجود دارد که تانکهای آلمانی نیز علیه غیرنظامیان به کار گرفته شود. گوییدو اشتاین برگ، کارشناس امور عربستان سعودی در بنیاد سیاست و علوم برلین عقیده دارد: «اگر دولت آلمان با این معامله موافقت کرده باشد باید گفت برلین آشکارا از رویدادهای دو سال گذشته هیچ درسی نگرفته است.»
اوتفرید ناساوئر یا همان کارشناس امنیتی نیز ضمن مخالفت با هرگونه معامله بزرگ تسلیحاتی آلمان با کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی میگوید نیاز به نفت نباید موجب همپیمانی استراتژیک آلمان با عربستان سعودی شود.
نکته: عربستان سعودی که همواره مبالغی میلیاردی برای خرید اسلحه به غرب میپردازد تا امروز هیچ توضیحی در مورد کاربرد سلاحهایی که میخرد ارائه نکرده است، با این حال به نظر میرسدسعودیها برای اروپاییها و از جمله آلمان به متحدی مهم بدل شدهاند
با این حال هنوز هم اطلاعات دقیقی در مورد جزئیات این معامله در دست نیست. حزب سبزهای آلمان پیش از این از ورشکستگی سیاست حقوق بشری آنگلا مرکل و حزب متبوعش یعنی اتحادیه دموکرات مسیحی گفته بود. کلودیا روث، رئیس حزب سبز آلمان عقیده دارد این معامله نهتنها غیرقانونی، بلکه به سخره گرفتن انسانهای جسوری است که در بهار عربی برای دموکراسی و رعایت حقوق بشر مبارزه میکنند. به گزارش روزنامه آلمانی بیلد، نظرها در داخل کابینه آلمان نیز در مورد این معامله تسلیحاتی متفاوت است. بر پایه این گزارش در همان حال که وزیر اقتصاد با این معامله موافقت دارد، وزرای خارجه و دفاع آلمان نظر مثبتی نسبت به آن نشان نمیدهند.
یکی از شرکای کنسرسیوم تسلیحاتی کراوس ـ مافای ـ وگمان نیز مخالفت خود با چنین معاملات تسلیحاتی با عربستان سعودی را اعلام کرده است. به گزارش مجله اشترن بورکهارت فون براونبرنس که از اعضای خانواده یکی از شرکای بزرگ این کنسرسیوم به شمار میرود بتازگی اظهار نظر کرده است: «با توجه به انقلاب در کشورهای عربی اصولا ارسال اسلحه از آلمان به عربستان سعودی یک جنون است و با عقل سلیم جور درنمیآید.» به عقیده وی چنین معاملههایی با خطمشی صادراتی آلمان نیز مغایرت دارد. بر پایه برخی اخبار تایید نشده، خانواده براونبرس اعلام کردهاند در صورت تحقق این معامله تسلیحاتی از این کنسرسیوم خارج خواهند شد.
پنهانکاری دولت
پس از جنگ جهانی دوم، تدوینکنندگان قانون اساسی آلمان برای صدور سلاح از این کشور، محدودیتهای خاصی تعیین کردند. بر پایه این قانون هرگونه صدور سلاح باید پس از موافقت دولت آلمان صورت بگیرد. در عمل نیز وزارت اقتصاد متولی امر صدور سلاح به شمار میرود و البته در موارد خاص شورای امنیت فدرال نیز میتواند در این مورد تصمیم بگیرد. این شورا که ریاست آن بر عهده صدراعظم آلمان است، هفت عضو ثابت دیگر نیز دارد که عبارتند از: معاون صدراعظم، وزرای خارجه، دفاع، کشور، اقتصاد، دادگستری و وزیر بازرگانی.
نشستهای این شورا محرمانه است و دلیل آن به دوران جنگ سرد بازمیگردد؛ در آن زمان از آنجا که سریترین مسائل امنیتی مورد بحث قرار میگرفت مباحث مطرح شده در این شورا حتی به اطلاع نمایندگان مجلس آلمان نیز نمیرسید؛ اما امروزه مجلس آلمان خواهان اطلاع از مصوبات و جزئیات نشستهای این شوراست. راینر اشتینر، نماینده حزب دموکرات در مجلس آلمان میگوید: «این عدم اطلاع رسانی با روح زمانه منافات دارد.» او درخواست کرده است مجلس با قید فوریت به مسأله معامله تسلیحاتی با عربستان بپردازد. اشتینر علاوه بر آن در مصاحبهای با یکی از کانالهای رادیویی آلمان بشدت از اینکه مجلس پس از یکسال از این معامله باخبر میشود، دولت را مورد نکوهش قرار داده است.
هنگامی که در جولای ۲۰۱۱ فاش شد دولت و شورای امنیت فدرال آلمان با ارسال ۲۰۰ تانک لئوپارد ۲ به عربستان سعودی موافقت کردهاند، نمایندگان اپوزیسیون در مجلس از دولت خواستند در این مورد اطلاعرسانی کند؛ اما نماینده دولت به بهانه حفظ اطلاعات طبقهبندی شده از ارائه اطلاعات دقیق به مجلس خودداری کرد و به این ترتیب سه نماینده عضو حزب سبز، شکایتی علیه دولت به دادگاه قانون اساسی ارائه دادند. از نظر آنان اطلاعات ارائهشده ناکافی و حقوق نمایندگان از سوی دولت نادیده گرفته شده است. کریستیان اشتروبله، نماینده عضو حزب سبز به روزنامه تاگس اشپیگل گفته است، در صورتی که دولت موضع رسمی خود را در این مورد اعلام نکند، آنگاه نمایندگان مجلس وارد عمل خواهند شد.
اگر دادگاه قانون اساسی به نفع شاکیان رای دهد، آنگاه فشارها به دولت در مورد ارسال سلاح به عربستان افزایش خواهد یافت. نمایندگان مخالف دولت آلمان امید دارند به این ترتیب پرونده فروش سلاح به عربستان سعودی کاملا بسته شود.
دی ولت / مترجم: محمدعلی فیروزآبادی
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version