منظور از صدقه واجب و صدقه مستحبی چیست؟

انفاق و صدقه تنها مخصوص اغنیا و ثروتمندان نمى باشد، بلکه کسانى که از نظر مالى تنگدست مى باشند هم مى توانند با انفاق هاى کوچک در راه خدا این صفت برجسته را که خداوند براى پرهیزکاران بیان فرموده است، در درون خود زنده کنند; مبادا به خیال اینکه انفاق ما اندک و ناچیز است، از این فیض الهى محروم شوند.

عکس

یکى از دستورهاى پیامبر(صلى الله علیه وآله) در این ماه براى روزه داران، انفاق و صدقه دادن است. صدقه چیزى است که انسان از مال خود در راه خدا مى دهد. در آیات و روایات، در مورد صدقه و ثواب صدقه دادن خیلى سفارش شده است.

خداوند در قرآن وقتى سیماى پرهیزکاران را بیان مى کند، یکى از اوصاف عالى و انسانى آنان را «انفاق کردن» ذکر نموده است: (اَلَّذینَ یُنْفِقُونَ فِى السَّراءِ وَ الضَّراءِ وَ الکاظِمینَ الْغَیْظَ وَ الْعافینَ عَنِ النّاسِ وَ اللهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ); پرهیزکاران کسانى هستند که به هنگام سختى و راحتى انفاق مى کنند و خشم خود را فرو مى خورند و از مردم در مى گذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد. (آل عمران (۳)، آیه ۱۳۳)

روح تعاون و نیکوکارى در کالبد مۆمنان رسوخ کرده است و تحت هر شرایطى اقدام به این کار مى کنند. باید دانست که انفاق و صدقه تنها مخصوص اغنیا و ثروتمندان نمى باشد، بلکه کسانى که از نظر مالى تنگدست مى باشند هم مى توانند با انفاق هاى کوچک در راه خدا این صفت برجسته را که خداوند براى پرهیزکاران بیان فرموده است، در درون خود زنده کنند; مبادا به خیال اینکه انفاق ما اندک و ناچیز است، از این فیض الهى محروم شوند.

صدقه هم شامل صدقات واجب مى شود، مثل زکات و هم شامل صدقات مستحبّى. خداوند در باب صدقه واجب مى فرماید: (خُذْ مِنْ اَمْوالِهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَّکیهِمْ وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ اِنَّ صَلوتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ و الله سَمیعٌ عَلیمٌ).(توبه، آیه ۱۰۲)

و روایات در فضیلت صدقه مستحبّى بسیار است که چند مورد از آنها اشاره مى کنیم:

قالَ النَّبى (صلى الله علیه وآله): اَلصَّدَقَهُ تَکْسِرُ ظَهْر الشَّیْطان; صدقه کمر شیطان را مى شکند. (سفینه البحار، ج ۲، ص ۲۴، ماده صدق)

قالَ رَسوُلُ الله (صلى الله علیه وآله): اَذا اَصْبَحْتَ فَتَصدَّقَ بِصَدَقه یَذْهبَ عَنْکَ نَحْس ذلِکَ الْیَوْم; پیامبر خدا (صلى الله علیه وآله)مى فرماید: به هنگام صبح صدقه بده تا نحوست و بدى آن روز از تو دور شود. (وسائل الشیعه، ابواب الصّدقه، باب ۱۲، ح ۶)

عَنْ اَبى عَبْدالله (علیه السلام) قالَ: قالَ رَسوُلُ الله (صلى الله علیه وآله): تَصَدَّقُوا وَلَوْ بِصاع مِنْ تَمْر وَلَوْ بِبَعْض صاعِ وَ لَوْ بِقَبْضَه وَ لَوْ بِتَمْرَه وَ لَوْ بِشِقٍّ تَمْرَهِ; امام صادق (علیه السلام) مى فرماید: صدقه دهید گر چه یک ظرف خرما یا کم تر از آن باشد، ولو یک مشت خرما، یا یک دانه خرما یا پاره اى از یک خرما باشد. (وسائل الشیعه، ابواب الصدقه، باب ۷، ح ۱)

و حالا با چند سوال که در همین رابطه از محضر مبارک آیه الله مکارم شیرازی (دام ظله) پرسیده شده و ایشان پاسخ گفته اند بحث را ادامه می دهیم:

سوال: با توجّه به این که صدقه بر سادات حرام است، اگر شخص سیّدی از ما تقاضای کمک مالی کند، اگر به او کمک کنیم اشکال دارد؟

جواب: صدقه مستحب را می توان به سادات داد.

سوال: آیا انفاق و صدقه با هم فرق می کند؟ صدقه واجب و مستحبی چیست؟ کدام یک از صدقات واجب یا مستحب یا انفاق شخص عام را می توان به مصرف سادات رساند؟

جواب: انفاق مفهوم وسیعتری دارد زیرا اموالی که انسان برای مسائل فرهنگ اسلامی خرج می کند انفاق فی سبیل الله است امّا صدقه نیست.

و صدقات مستحب را می توان به سادات داد ولی صدقات واجب مانند زکات، و فطریه بر سادات حرام است.

سوال: در آیات و روایات آمده که در انفاق، نه زیاده روی کنید و نه تفریط. امّا از کجا بفهمیم حدّ زیاده روی چیست؟ مثلاً چه مقدار انفاق مطلوب است و چه حدّی هست که بیش از آن مصداق افراط و اسراف در انفاق می شود؟

جواب: هر گاه انفاق در حدّی باشد که زندگی خود انسان یا خانواده او را مختل کند اسراف در انفاق است.


منابع:

کتاب رمضان ماه خدا ـ زین العابدین احمدی، حسنعلی احمدی

سایت شیعه سرچ

پایگاه اطلاع رسانی آیه الله مکارم شیرازی (دام ظله)

طبقه بندی: مذهبی   |   تعداد بازدید: ۱۰۰ نفر   |   تاریخ انتشار: شنبه ۱۴ مرداد
آخرین اخبار و جدیدترین مطالب در مورد , صدقه, صدقه مستحبی, صدقه واجب, معنای صدقه مستحبی, معنای صدقه واجب


مجله اینترنتی عکس ، دانلود اهنگ ، اس ام اس ، اخبار روز

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.