گردآوری شده توسط مجله خانواده ممتاز نیوز
هر زمان مقابل آینه میایستم یا یکی از عکسهای خود را نگاه میکنم، نفسم بند میآید و از دیدن خودم متنفر میشوم. من شخصی را میبینم که با تصوراتم فرق دارد و کاملا برایم بیگانه است……….
هر زمان مقابل آینه میایستم یا یکی از عکسهای خود را نگاه میکنم، نفسم بند میآید و از دیدن خودم متنفر میشوم. من شخصی را میبینم که با تصوراتم فرق دارد و کاملا برایم بیگانه است. بیشتر اوقات فکر میکنم زیر چشمانم گود افتاده یا برعکس دو کیسه سیاه و کبود در زیر آن قرار گرفته است. من از شکل بینی خودم هم متنفرم، زیرا بسیار بزرگ و گوشتی است و بخش بسیاری از صورتم را گرفته. متاسفانه نیمه راست صورت من هم تفاوت بسیاری با نیمه سمت چپ دارد؛ به همین سبب هنگامی که در کنار دوستانم راه میروم، مدام در طرفی قرار میگیرم که آنها قسمت راست صورتم را ببینند.
لبهای من هم بسیار باریکند و نیمه بالایی آن تفاوت بسیاری با نیمه پایینی دارد. گردن من بسیار بلند است و هر زمان به آینه نگاه میکنم، فکر میکنم در حال تماشای یک اردک هستم. از همه بدتر تمام صورت من را جوش پوشانده و لکههای زشت اطراف آن را فرا گرفته است. این تصورات از ۴ سالگی با من است و از همان دوران من از اینکه در بین مهمانان یا دوستانم قرار بگیرم اجتناب میکردم. از همان زمان دچار وسواس شدم؛ به طوری که هر روز ۳۰ بار صورت خود را میشستم و چند بار لباسهایم را عوض میکردم. با وجود آنکه چند کیلو کمبود وزن داشتم اما آغاز به رژیم گرفتن کردم، زیرا تصور میکردم پاهایم بسیار چاقند و شکم بزرگی دارم. برای چند سال سعی کردم تا حد ممکن در خانه بمانم و در مقابل چشم مردم قرار نگیرم.
*****
به یقین در اطراف خود فرد یا اشخاصی را دیدهاید که چندین عمل زیبایی یا پوستی انجام دادهاند یا یک عمل را چندین بار تکرار کردهاند یا دائم درمورد اندامهای بدن خود نگران می باشند و از شما سۆال میکنند! شاید شما با خودتان گفتهاید «ای بابا! این چه کاریه و گاهی حتی به روی این اشخاص هم آوردهاید که راستی این قسمت صورتت اشکالی ندارهها؟!» در واقع این اشخاص مبتلا به نوعی بیماری روحی روانی به نام سندرم «خودزشتپنداری» می باشند و اگر بیماریشان درمان نشود دچار افسردگی میشوند و حتی ممکن است دست به خودکشی هم بزنند! اگر شما هم هرروز چندین ساعت از وقت خود را صرف نگاه کردن به چهره و اندامتان میکنید و احساس میکنید هر آرایشی که میکنید و هر لباسی که میپوشید و هر جراحی زیباییای هم که انجام میدهید باز هم زیبا نمیشوید بهتر است به جای گرفتن وقت ویزیت از جراحان پلاستیک و آرایشگران مختلف هرچه زودتر از یک روانشناس وقت بگیرید چرا که این بیماری میتواند زندگیتان را به کلی مختل کند و برای اطرافیانتان هم آزاردهنده باشد.
تحقیقات نشان داده هر چه میزان عزتنفس این اشخاص پایینتر باشد میزان اضطراب، افسردگی و وسواس آنها بالاتر میرود
سندرم خودزشتپنداری چیست؟
سندرم خودزشتپنداری یا BDD یک بیماری روانی است که طی آن فرد به شدت در مورد اشکالات جزئی موجود در صورت یا ظاهر خود حساس میشود. این بیماری در بسیاری از موارد ناشناخته باقی میماند و فقط در صورتی که شخص علائم بسیار شدیدی مانند افسردگی از خود نشان دهد میتوان به وجود آن پی برد. اشخاص مبتلا به این بیماری خود را زشت میبینند و در بسیاری موارد دست به انجام عملهای جراحی زیبایی و استفاده بیش از حد از لوازم آرایشی میزنند تا بتوانند ظاهر خود را بهبود ببخشند. البته برای مبتلا بودن به این بیماری لازم نیست که حتما با این شدت علائم گفته شده را داشته باشید، زیرا این بیماری در اشخاص مختلف به شکلهای گوناگونی خود را نشان میدهد. سندرم خودزشتپنداری تا حدی مشابه بیاشتهایی عصبی است که فرد با تصور چاق بودن، از غذا خوردن اجتناب میکند؛ با این تفاوت که در بیاشتهایی عصبی، نگرانی فرد در مورد شکل ظاهری کل بدن است اما در سندرم خودزشتپنداری، بیمار روی یک یا چند نقطه خاص از صورت یا بدن خود تمرکز میکند. فرد مبتلا به این بیماری مرتب صورت خود را در آینه چک میکند یا برعکس از دیدن آینه فراری است. این بیماری هم در مردان و هم در زنان دیده میشود و معمولا از سنین نوجوانی علائم خود را نشان میدهد.
بسیاری از مبتلایان از بیماری خود بیخبرند!
تحقیقات نشان داده است حدود یک درصد از مردم و ۱۰تا ۱۴ درصد از مراجعهکنندگان به متخصصان پوست و زیبایی با این بیماری درگیر می باشند و اغلب خود از آن بیخبرند. «نوعی اشتغال ذهنی به نقصی تخیلی در ظاهر یا چهره، طوری که زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد.» این تعریف روانپزشکان از اختلال روانی بدریختانگاری یا خود زشتانگاری بدن است. به عبارتی این دسته از بیماران تصوری اغراقآمیز نسبت به نوعی نقص در بدنشان دارند. برای مثال احتمال دارد خیال کنند بینی بسیار بزرگی دارند یا گونهها و چشمهایشان بسیار کوچک یا بزرگ است و… در حالی که اغلب این عیبها فقط در خیال خودشان وجود دارد و بقیه متوجه آنها نمیشوند. سرانجام، این خیالات و تصورات آنقدر قوت میگیرند که همه دغدغه فرد در زندگی، تلاش برای تغییر نقص جسمیاش میشود و این دلمشغولی، کارکردهای شغلی و اجتماعی و زندگی او را تحت تاثیر قرار میدهد. البته ممکن است این بیماران واقعا نقصی هم در بدنشان داشته باشند با این حال تصور آنها نسبت به این نقص، بیش از آن چیزی است که واقعا وجود دارد و تکرار و بیان اغراقآمیز در کلامشان محسوس است.
آقایان هم به اندازه خانمها در خطرند!
پیرو تحقیقات انجام شده این بیماری معمولا بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سالگی رخ میدهد که بیشترین شیوع آن در ۳۳ سالگی بوده است. نسبت شیوع بین خانمها و آقایان تقریبا برابر گزارش شده است.
این بیماری در آقایان بیشتر به ابراز نگرانی از نازک شدن موها و کم شدن موی سر، کم مویی یا پرمویی بدن، فرم عضلات (آقایانی که دائم در حال تزریق هورمون و پروتئینهای بدنسازی می باشند)، قد و اندام تناسلی دیده شده است.
در بانوان هم بیشتر نگرانیها در رابطه با نواحی صورت، چهره و در مواردی شکل پاها و سایز سینهها بوده است.
رابطه افسردگی و خودزشتانگاری
این بیماری با افسردگی، اضطراب و وسواس (فکری- عملی) همبستگی بالایی دارد طوری که حدود ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به خودزشتانگاری از افسردگی نیز رنج میبرند. همچنین در بسیاری از موارد احساس ناتوانی در درمان یا برطرف کردن مشکل، چارهای جز خودکشی برای آنها نمیگذارد، طوری که ۷۴ درصد از این اشخاص حداقل یکبار به خودکشی فکر کردهاند. کمبود اعتماد به نفس و عزتنفس از دیگر مسائلی است که این گروه با آن درگیر می باشند که این موضوع تاثیر بسیاری در روابط اجتماعی و زندگی فردیشان میگذارد. تحقیقات نشان داده هر چه میزان عزتنفس این اشخاص پایینتر باشد میزان اضطراب، افسردگی و وسواس آنها بالاتر میرود.
جراحیهای زیبایی به این اشخاص کمکی نمیکند!
درمان این اشخاص از طریق عملهای جراحی تقریبا غیرممکن است موضعی که باید عمل جراحی شود طرز فکر و باور ذهنی آنهاست! این اشخاص بهتر است روی ترسهای خود کار کنند. یکی از رویکردهای درمانی که امروزه پاسخ دهی خوبی داشته رویکرد شناختی رفتاری است که ۸۲ درصد از این بیماران به وسیله آن بهبود یافتهاند. در ضمن درمان با این رویکرد میزان عزت نفس، افسردگی و اضطراب را هم کاهش میدهد. بیشتر اوقات میبینیم با اطمینان بخشیدن به بیمار یا تعریف و تمجید از او بیماریاش کمرنگتر میشود که البته این تاثیرگذاری موقتی است.
یا به آینه بسیار نگاه میکنند یا از آن فراریاند!
از نشانههای شایع اشخاص مبتلا به اختلال خودزشتانگاری به موارد زیر میتوان اشاره کرد: این اشخاص باور غلط از چهره و اندام خود دارند، از آینه و سطوح شفاف اجتناب میکنند یا برعکس، بیش از حد در آینه مینگرند و برای پنهان کردن نقص فرضی به لوازم آرایش یا لباسهای رنگارنگ و متنوع روی میآورند و در عکسها چهره یا عضو مورد نظر را بیش از حد میپوشانند یا مدام از هورمونهای بدنسازی و … استفاده میکنند. این بیماری به جای اینکه بیمار را پیش روانشناس بفرستد، او را همنشین همیشگی مطب جراحان زیبایی و پوست میکند که البته این موضوع نه تنها گاهی به سود پزشکان و جراحان نیست بلکه به ضرر آنها هم تمام میشود زیرا این بیماران همیشه ناراضی می باشند و در هر حرفهای رضایت مراجعهکننده سبب جذب مراجعان دیگر میشود. گاهی حتی دیده میشود این بیماران اقدام به شکایتهای قانونی علیه پزشک مورد نظر میکنند.
فرآوری: نسرین صفری
بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع: مجله زندگی ایده آل/ مجله سیب سبز
… درحال بارگذاری
سایت موسسه فرهنگی تبیان > بخش خانواده ایرانی
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com