نسرین وزیری: اگرچه در مجالس اول و دوم، هیچ قانون برنامهای تصویب نشد اما به دلیل حوادث متعدد پس از انقلاب، این دو مجلس بیشترین رکورد را در بررسی کابینه دارند. کما اینکه دیگر مجالس فقط یک بار به بررسی کابینه دولت هم عرض خود پرداختهاند اما مجلس اول با تغییر چندباره دولتها مواجه بود.
فارغ از وظایف تقنینی مجلس، بررسی سوالات متعدد از وزرا و استیضاح آنها نیز از جمله اقدامات عادی مجالس در اعمال وظایف نظارتیشان بوده است. اما رای به عدم کفایت سیاسی رئیسجمهور در مجلس اول و سوال از رئیسجمهور در مجلس هشتم، نقاط طاقدیسی بهرهمندی از ابزارهای نظارتی مجلس به شمار میرود.
در جدول زیر، مهمترین اقدامات مجالس هشتگانه کشور را مطالعه بفرمایید:
|
عنوان مجلس و سالهای فعالیت |
تعداد طرحها و لوایح تصویبی |
مهمترین مصوبات و اقدامات |
|
مجلس اول |
۷۹۰ مصوبه (شامل ۵۵۳ لایحه و ۲۳۷ طرح) |
– رای اعتماد به بنیصدر و کابینهاش – رای به عدم کفایت سیاسی بنیصدر – تشکیل کمیسیون ویژه بررسی وضعیت گروگانهای آمریکایی در ایران و تصویب طرح چهار مادهای برای آزادی آنها – قانون اداره صداوسیما – قانون فعالیت احزاب و جمعیتها – قانون تاسیس وزارتخانههایی چون صنایع، اطلاعات و … – تصویب اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی – قانون انتخابات، دیوان محاسبات، سازمان بازرسی، نهضت سوادآموزی، نظارت بر صداوسیما – عضویت در مجمع بین المجالس اسلامی |
|
مجلس دوم |
…. |
– قانون مجازات اسلامی و قانون مالیاتها – قانون مطبوعات – قانون تعیین حدود و وظایف و اختیارات و مسئولیتهای ریاست جمهوری – رای به نخست وزیری دوباره میرحسین موسوی و مخالفت ۹۹ نماینده – قانون ارتش جمهوری اسلامی – قانون نحوه اجرای اصل ۹۰ – قانون خدمت وظیفه عمومی – تصویب اساسنامه کمیتههای انقلاب |
|
مجلس سوم |
۶۰۵ مصوبه (شامل ۳۲۲ طرح و ۲۸۳ لایحه) |
– حمایت مجلس از تصمیم امام(ره) دال بر پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و اعلام آتشبس در جنگ تحمیلی عراق به ایران – تصویب قانون ضد آمریکایی «تشدید مقابله با اقدامات تروریستی دولت آمریکا» و قانون ضد اسراییلی «حمایت از انقلاب اسلامی مردم فلسطین» – تصویب اولین قانون برنامه پنج ساله – قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور – تصویب قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی و قانون تشکیل سازمان آموزش و پرورش استثنائی – قانون ادغام وزارتخانههای سپاه و دفاع و تشکیل وزارت دفاع و پشتیبانی – تصویب نهایی قانون کار و بیمه بیکاری – با بازنگری در قانون اساسی و حذف پست «نخست وزیری» و ادغام وظایف نخست وزیری با ریاستجمهوری، اختیار بررسی مصوبات دولت با قوانین مجلس به رئیس مجلس واگذار شد. – آغاز به کار گروههای دوستی – پارلمانی |
|
مجلس چهارم |
۵۹۳ طرح و لایحه |
– تاسیس مرکز پژوهشهای مجلس – قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات ماهواره – قانون اختیارات و وظایف رئیس قوه قضاییه و قانون حمایت قضایی از بسیج که سبب شد بسیج ضابط قوه قضائیه شود و قانون مشاورت قضائی برای زنان – تصویب دومین قانون برنامه پنج ساله – تصویب قانون مقررات صادرات و واردات و ممنوعیت ورود کالاهای غیر ضرور – قانون رسیدگی به تخلفات اداری و ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشور در ساعات اداری – قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل – قانون اداره مناطق آزاد – اصلاح قانون انتخابات و تاکید بر استصوابی بودن نظارت شورای نگهبان به شکل عام و در تمام طول مراحل |
|
مجلس پنجم |
۶۰۴ طرح و لایحه |
– اصلاح قانون مطبوعات – قانون خدمت نیمه وقت بانوان و تخصیص دادگاههایی به امور خانواده – قانون رسیدگی به صلاحیت قضات و دادگستری – قانون دعاوی مدنی علیه دولتهای خارجی – قانون صدور چک – قانون تأمین بودجه برای کنترل مرزها و انسداد مرز شرق کشور – قانون افزایش مستمری خانوادههای شهدا و سهمیه ایثارگران در امور آموزشی – تشکیل شورای عالی اشتغال، اصلاح قانون کار، الزام فراگیری آموزشهای فنی ـ حرفه ای و اصلاح قانون واگذاری سهام دولتی به کارگران – افزودن استانهای قم، قزوین و گلستان به تقسیمات کشوری – راه اندازی شبکه خانه ملت و کتابخانه مجلس |
|
مجلس ششم |
…. |
– ممنوعیت ورود نیروهای مسلح به دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور – رفع محدودیت اعزام دانشجویان دختر به خارج از کشور – قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی – قانون پولشویی، تجمیع عوارض و مالیاتهای مستقیم – قانون تجارت الکترونیک – قانون سختی کار برای مشاغل سخت و زیان آور |
|
مجلس هفتم |
۴۴۸ طرح و لایحه |
– انتقال ساختمان مجلس به بهارستان و الکترونیکی شدن رای گیری در مجلس – تصویب طرح تثبیت قیمتها – قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ – قانون سهمیه بندی و دو نرخی شدن بنزین و فروش بنزین آزاد – قانون مدیریت خدمات کشوری – تحقیق و تفحص از قوه قضاییه – تشکیل هیات عالی نظارت در مجلس – تشکیل مجمع مجالس آسیایی – برگزاری جشن یکصدمین سال انقلاب مشروطه |
|
مجلس هشتم |
۶۷۹ طرح و لایحه |
– قانون هدفمند کردن یارانهها – قانون وزارت نفت – قانون مالیات بر ارزش افزوده – قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، کسب و کار و سرمایه – برگزاری سوال از رئیس جمهور و اصلاح روند این سوال – قانون صیانت از دستاوردهای هستهای – تنقیح قوانین و مقررات کشور و اصلاح آییننامه داخلی مجلس – قانون نظارت بر نمایندگان – قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی – قانون تجارت و قانون گمرک – قانون ارتقای کیفی تولید خودرو و سایر صنایع – قانون ارتقای نظام سلامت اداری و مقابله با فساد – قانون حمایت از مشاغل خانگی |
خبرآنلاین