موزه مکتب کمال‌الملک یک دانشگاه است

به گزارش هنرآنلاین؛ هادی سیف پژوهشگر هنر با اشاره به مکتبی که کمال الملک با تاسیس مدرسه صنایع مستظرفه بنا نهاد، گفت: کمال الملک در شرایطی بنیان مدرسه صنایع مستظرفه را گذاشت که نگارگری ایرانی در دوران رخوت به سر می برد. نگارگران عصر ناصری در رفت و آمدی که به فرنگ داشتند تحت تاثیر نقاشی غرب قرار گرفتند و عملا نتوانستند چیزی برای عرضه در هنر نگارگری ارائه دهند. کمال الملک در این دوران زمینه تحول عظیمی را در نقاشی ایرانی بنا نهاد و توانست بر خلاف دیگر هنرمندان هم عصرش از فرهنگ ملی ایران الهام بگیرد و با ترکیب و اصول نقطه نظر نقاشان عصر کلاسیک، هنری برای علاقمندان ایرانی ارائه دهد.

وی افزود: کمال‌الملک توانست پل ارتباطی محکمی میان نگارگری ایرانی و تعلیمات هنری غرب بزند و همین مسئله را در مدرسه صنایع مستظرفه اشاعه داد. البته مهمترین ویژگی استاد نوع نگاهش به گرایش ملی بود که این موضوع را به شاگردانش نیز منتقل کرد؛ به طور مثال تابلو “کربلای معلای”استاد، “هفت سین” حسین شیخ، “بیت حافظ” اسماعیل آشتیانی و…. از جمله نگرش ملی گرایانه‌ای بود که کمال الملک به شاگردانش آموخت.

سیف با اشاره به تاسیس موزه مکتب کمال الملک اظهار داشت: استاد همواره تمایل به اعتلای هنر نگارگری داشت که متاسفانه مکتبی که او پا نهاد به خاطر تحولات سیاسی و فرهنگی و به خصوص بعضی از نوآوری های بی منطق هنر نقاشی به سرعت قدرتش را از دست داد و ناشناخته ماند. امروزه بنا کردن موزه ای برای دستاوردهای مکتب کمال الملک در حقیقت غبارروبی و تجلیل از مردی است که تحولات نگارگری ایرانی را رقم زد.

این پژوهشگر با اشاره به انتقاداتی که بر کمال الملک در زمینه آموخته هایی که از هنر غرب برای ایران به ارمغان آورد، توضیح داد: متاسفانه جایگاه نقد در کشور ما مشخص نیست و ما بیشتر در پی بالا بردن و یا پایین کشیدن اشخاص هستیم. کمال الملک در زمان خود نوآوری را برای هنر ایران به ارمغان آورد که بر اساس شرایط خاص زمان خود بود. بعضی استاد را متهم می کنند چرا دستاوردهای هنر مدرن را وارد هنر ایران نکرد، اما همین اشخاص مسئله زمان و دوران زندگی کمال الملک را در نظر نمی گیرند. کمال الملک زمانی هنر غرب را وارد کشور کرد که هنوز هنر سنتی حیات داشت و تغییر دادن یک فضا آن هم در آن زمان بدعت هایی را بنا می گذاشت که شاید به افول هنر منتج می شد. اما او نقاشی بود که به طبیعت علاقمند بود و بر ساخت و ساز اثر اعتقاد داشت، رویکرد نوینی را وارد عرصه هنر کرد که سپس از سوی هنرمندان دیگر به آشنایی هنر مدرن منتهی شد.

این نویسنده در مورد انتخاب باغ نگارستان به عنوان محل تاسیس موزه مکتب کمال الملک نیز گفت: بهترین انتخاب برای تاسیس این موزه همان فضای قدیمی مدرسه صنایع مستظرفه است که هوایش همچنان آغشته به خاطراتی است که از قدیم باقی مانده است. من در چهار جلد کتابی که بر شاگردان مکتب کمال الملک نوشتم تحت تاثیر همین فضای باغ نگارستان بودم و فکر می کنم اگر این موزه در مکانی دیگر برپا می شد، آنچنان مخاطبان نمی توانستند از عطر خاطره انگیز این آثار و یاد خاطره ای که به همراه دارد بهرمند شوند.

سیف با تقدیر از اقدام سازمان زیباسازی شهر تهران در زمینه ایجاد موزه مکتب کمال الملک گفت: اعتقاد دارم اگر تا دو دهه دیگر این موزه تاسیس نمی شد مکتب کمال الملک از خاطره ها پاک و آن وقت فرصت بررسی از دست می رفت. امروز با تاسیس این موزه فضایی فراهم آمده تا دانشجویان از تاریخ هنر خود و پژوهشگران فرصتی برای بررسی دستاوردهای هنری کشور داشته باشند. متاسفانه در کشور ما هنوز جایگاه موزه مورد ستایش قرار نگرفته است. موزه ها یک دانشگاه فعال هنری می باشند که در زمانی که به آن ورود پیدا می کنید گویی بر سر یک کلاس درس حاضر شده اید.

این نویسنده و پژوهش‌گر در پایان گفت: سازمان زیباسازی بدعتی در خور توجه با تاسیس موزه مکتب کمال الملک گذاشت و امیدوارم در ادامه راه در زمینه برپایی نشست های نقد و بررسی این مکتب و انتشار یافتن آثار پژوهشی در مورد مکتب کمال الملک نیز اهتمام بورزد. انتظارم این است علاوه بر ثمراتی که تاسیس این موزه در بر خواهد داشت زمینه پژوهش نیز مورد تشویق قرار گیرد، زیرا تاسیس این موزه خود میوه درخت تناور پژوهش است که امروز به ثمر نشسته است.

انتهای پیام/

۳۲۰/۳۲