ناتو در آستانه خروجی با دستان خالی از افغانستان

به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه “نویه زوریخه سایتونگ” در تحلیلی نوشت: دولتهای عضو ناتو در دیدار اخیرشان در شیکاگو که در پایان ماه می برگزار شد این تصمیم خود را تایید کردند که تا پایان سال ۲۰۲۴ نیروهای خود را از افغانستان خارج کرده و مسئولیت امنیت این کشور را به نیروهای بومی و پلیس این کشور واگذار خواهند کرد.

چنین تصمیمی در حالی گرفته شده است که نظامیان غربی و کارشناسان در کابل چنین تصمیمی را غیر واقع بینانه ارزیابی می کنند. از طرفی از آنجایی که جنگ افغانستان در کشورهای درگیر در این جنگ روز به روز منفورتر می شود و اروپا و آمریکا نیز با یک بحران اقتصادی روبرو هستند، تقریبا همه اعضای ناتوی شرکت کننده در این عملیات نظامی اعلام کرده اند که برگشت نیروها از این کشور سرعت بیشتری داده شود. قرار است از اواسط سال بعد نیروهای امنیتی افغان مسئولیت امنیت کشور خود را بر عهده گرفته و ناتو تنها یک نقش حمایت کننده را در این کشور ایفا کند.

رئیس جمهوری آمریکا در شیکاگو اعلام کرده است که جنگ در افغانستان آنگونه که ما آن را می شناسیم در سال ۲۰۲۴ تمام خواهد شد. البته راهبرد خروج ناتو از این کشور کمتر با واقعیت جور در می آید. شرایط امنیتی در افغانستان بسیار ناجور و پیچیده است و دولت افغانستان به ندرت بتواند بدون کمک نیروهای خارجی به حیات خود ادامه دهد.

مرکز تحقیقاتی غیر وابسته (AAN در کابل در گزارش اخیر خود این گونه می نویسد که اگر غرب شتابزده از باتلاق افغانستان خارج شود بدون اینکه شرایط لازم برای آن فراهم شود یک شکست کامل برای عملیات نظامی ناتو در افغانستان و دولت جوان این کشور رقم خواهد خورد.

این روزنامه سوئیسی در ادامه این مطلب نوشت : در اوایل ماه می آمریکا در سایه امضای یک قرارداد همکاری طولانی مدت با کابل به رئیس جمهوری این کشور وعده داد که افغانها را تنها نمی گذارد و بعد از خروج نیروهایش از افغانستان در پایان سال ۲۰۲۴ باز هم به حمایت از این کشور ادامه خواهد داد. اما تضمینهای لازم برای چنین وعده ای را نداد و اگر فشارهای(اجتماعی و اقتصادی)به کشورهای حمایت کننده از افغانستان افزایش یابد مطمئنا این کشور هم آن را لمس خواهد کرد.

کارشناسان مسائل سیاسی در کابل بر این باورند که برگشت نیروهای امنیتی از افغانستان یک تصمیم غیر قابل تغییر از طرف این سازمان است و اگر روند انتقال قدرت به نیروهای افغان به خوبی هم جریان پیدا نکند ناتو ظاهرا به این تصمیم خود پایبند خواهد بود. این بدین مفهوم است که ناتو برای رخداد احتمالی برای زمانی که استراتژی خروجش به خوبی پیش نرود هیچ تصمیم دیگری را در نظر ندارد.

این مسئله که آیا بعد از سال ۲۰۲۴ افغانستان از سقوط کردن در هرج و مرج در امان می ماند به قدرت نیروهای امنیتی بومی بستگی دارد. در ده سال جنگ افغانستان آموزش نیروهای افغانی توسط ناتو به خوبی انجام نگرفت و به گفته کارشناسان ، نیروهای امنیتی افغان هنوز برای تامین امنیت و آرامش در کشورشان آماده نیستند. این بدان مفهوم است که در دو سال آینده در این زمینه باید تلاش بسیار زیادی انجام شود.

نویسنده در ادامه نوشت : هدف اولیه ناتو این بود که تا سال ۲۰۲۴ در کل ۳۵۰ هزار نیروی افغانی را وارد عملیات و آماده عهده داری مسئولیت امنیت در این کشور کند. چنین اقدامی حدود ۶٫۵ میلیارد دلار در سال هزینه در بر دارد که دولت افغانستان تنها حدود ۵۰۰ میلیون دلار آن را می تواند تامین کند و بقیه آن باید توسط متحدانش در ناتو تامین شود. اخیرا ناتو اعلام کرده است که آماده سازی ۲۳۰ هزار نفر نیروی افغان کافی است. این در حالی است که در حال حاضر ۱۳۰ هزار نیروی خارجی و ۲۷۰ هزار نیروی افغان در عملیات افغانستان شرکت دارند، اما شرایط هنوز تحت کنترل نیست. کاهش شمار نیروهای امنیتی به یک سوم نیازمند یک ضعف شدید نیروهای شورشی در این کشور تا پایان سال ۲۰۲۴ است که البته چنین شرایطی پیش بینی نمی شود.

در حالی وزیر دفاع آمریکا از ضعف نیروهای طالبان در افغانستان خبر می دهد که افغانها در اصل چنین چیزی را تایید نمی کنند. بخشهای وسیعی از جنوب و شرق افغانستان تحت کنترل طالبان قرار دارد و حتی در مناطق به اصطلاح امن این کشور نیز اخیرا حملات شورشیان دیده می شود. در سالهای اخیر نیروهای افراطی طالبان حتی در مناطق بسیار امن افغانستان در کابل نیز حملات تروریستی و کشتارهای هدفمندی را به نمایش گذاشتند تا قدرت خود را به رخ همگان بکشانند. در سال گذشته شورشیان افغان بسیاری از غیر نظامیان ، کارمندان و نیروهای امنیتی را کشتند که نسبت به سقوط آنها در سال ۲۰۰۱  این کشتارها بی سابقه بوده است.

سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) که همواره شرایط در افغانستان را نسبت به سیاستمداران این کشور بسیار انتقادی تر بررسی می کند از قدرت گرفتن تهدید آمیز نیروهای شورشی در این کشور سخن گفته است. همچنین فرمانده نیروهای حمایت کننده بین المللی در افغانستان هم در شیکاگو در برابر خبرنگاران اظهار داشت که جنگ افغانستان به گونه ای دیگر از اینکه ما آن را یک پیروزی تلقی کنیم پیش رفته است و این کشوردوران سختی را در پیش رو دارد.

 نویه زوریخه سایتونگ در ادامه نوشت: از آنجایی که استراتژی ناتو در افغانستان در سال ۲۰۱۲ مبنی بر تقویت نیروهای نظامی در این کشور نتیجه نداد و فریادها برای برگشت هر چه سریعتر از افغانستان در کشورهای عضو روز به روز بلند تر می شد آمریکاییها بعد از مقاومت طولانی مدت بالاخره به پیشنهاد صلح مد نظر کرزای مبنی بر مذاکره با طالبان پاسخ مثبت دادند. البته چنین تصمیمی در یک نقطه زمانی نامناسب گرفته شد. چگونه ممکن بود که رئیس جمهوری افغانستان که در برابر طالبان در یک موضع ضعف قرار داشت این نیروهای افراط گرا را به سمت سازش و مصالحه حرکت دهد.

آمریکا ،سازمان ملل و دولت افغانستان در سال گذشته به دفعات گفتگوهایی را با طالبان اعلام کرده اند، اما هیچ یک از آنها پیشرفت قابل ذکری نداشته است و همه با شکست روبرو شده است.

در بخش دیگری از این مطلب آمده است:  به گفته علی احمد یکی یکی از تحلیلگران و خبرنگاران افغان به ندرت کسی دیگر امروز هنوز به برقراری صلح در افغانستان اعتقاد دارد. گروهی از برگشت مجدد طالبان به قدرت واهمه دارند و گروهی دیگر نیز از شروع جنگهای شهروندی در این کشور می ترسند. البته این خوب است که ناتو از افغانستان عقب نشینی کند اما افغانستان همچنان به کمک های سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نیازمند است.

در ادامه آمده است : اکثریت افغانها با دلهره و نگرانی به آینده می نگرند. بر اساس یک نظرسنجی که در آوریل انجام شد، حدود نیمی از سوال شوندگان یک جنگ شهروندی را برای کشورشان پیش بینی می کنند. تنها یک چهارم پرسش شوندگان بر این باور بودند که نیروهای امنیتی بعد از سال ۲۰۲۴ می توانند شرایط کشورشان را تحت کنترل خود درآورند.

به گفته یکی از فعالان حقوق بشر در افغانستان، در کابل امروز یک جو ناامنی در کشور برقرار شده است. با وجود اینکه در شروع عملیات نظامی غرب در افغانستان این بلوک بر مسئله احترام به دموکراسی و برقراری حکومت مشروع در این کشور تاکید داشت، اما کم کم و تقریبا از سال ۲۰۱۰ به بعد موضوعاتی مانند حقوق بشر و چند جانبه گرایی دیگر مورد توجه این بلوک قرار ندارد. از آن زمان به بعد مسئله تنها  برای غرب این بوده است که یک پایداری نسبی در این کشور ایجاد کرده و خود را از این گرداب نجات دهد.

به گفته این فعال حقوق بشر افغان آمریکا و شرکایش در ناتو در برقراری یک دولت دموکراتیک در افغانستان شکست خوردند. البته در نشست شیکاگو مشخص شد که حتی بسیاری از اهداف ناچیز ناتو در افغانستان نیز به دست نیامد.

وی همچنین این انتقاد را به ناتو وارد می کند که به هیچ عنوان برای خروج نیروهای خود از افغانستان استراتژی خروج مشخصی را مد نظر ندارد.