گردآوری توسط گروه سیاسی ممتاز نیوز
ایران > سیاست‌خارجی – روستای فوردو با اقلیم معتدل و کوهستانی خود منطقه‌ای خوش‌آب‌وهوا در فاصله ۴۷ کیلومتری شهر قم محسوب می‌شود، اما آنچه این سال‌ها شهرتی جهانی به این روستا بخشیده، گره‌خوردن نام آن با تأسیسات هسته‌ای مستقر در این منطقه است.
گرفته‌شدن نام آن از فردوس به‌معنای بهشت، خود گویای موقعیت جغرافیایی این منطقه است، اما گویا فوردو، بهشت تأسیسات هسته‌ای ایران نیز به شمار می‌رود؛ چه اینکه ایران غیرقابل‌نفوذترین فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم خود را از سال‌ها پیش در این مرکز انجام می‌دهد.
فوردو نامی جدید در برنامه هسته‌ای ایران بود که در سال ۲۰۰۹میلادی پس از مراکز هسته‌ای اصفهان و نطنز مطرح شد و موجودیت آن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام شد. تهدیدات کشورهای غربی در برنامه هسته‌ای ایران مهم‌ترین علت برای این بود که ایران بخشی از فرایند غنی‌سازی اورانیوم خود و سانتریفیوژها را به این مکان زیرزمینی در عمق کوه‌ها انتقال بدهد. رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان درباره اهداف ساخت این مرکز هسته‌ای در کشور می‌گوید: به‌علت تهدیدهایی که می‌کردند و برای همه روشن است و تا به امروز هم می‌گویند همه گزینه‌ها روی میز است و با توجه به هوشمندی ملت ایران، فوردو ساخته شد که مصون از حملات هوایی است و از کل فناوری غنی‌سازی کشورمان صیانت می‌کند. فوردو ۴۰ متر زیرزمین است و ۹۰ متر پوشش کوه دارد. یعنی عملا دسترسی برای انهدام آن برخلاف نطنز به صفر رسیده است.
فوردو زمانی به یکی از کلیدواژه‌های رایج در ادبیات مقامات غربی و گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان تبدیل شد که آژانس در ۱۹ دی ۱۳۹۰ در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با غلظت ۲۰درصد را در تاسیسات غنی‌سازی فوردو آغاز کرده‌است. پس از آن هم نام این مرکز در ۲۶بهمن ۱۳۹۰ به پاس خدمات شهید مسعود علی‌محمدی در برنامه هسته‌ای کشورمان، به نام این دانشمند قربانی ترورهای هسته‌ای نامگذاری شد. اینگونه فوردو به یکی از پایه‌های ثابت در مذاکرات و گفت‌وگوهای میان ایران و ۱+۵ برای حل اختلافات در این زمینه تبدیل شد.
با وجود ۶دور مذاکراتی که دوطرف تا همین اواخر در وین برگزار کردند فوردو از فهرست اختلافات میان دوطرف حذف نشد و به‌عنوان بخشی از مسائل حل‌نشده میان دوطرف در کنار موضوع رآکتور آب سنگین اراک باقی ماند. ایران همانند همه پیشنهادهایی که برای تأیید صلح‌آمیزبودن برنامه هسته‌ای کشورمان در بخش‌های مختلف به طرف غربی ارائه داده بود در مذاکرات وین۵ نیز به‌طور مشخص از ۳پیشنهاد جداگانه ایران برای حل موضوع فوردو خبر داد.
بی‌نتیجه ماندن مذاکرات حکایت از آن داشت که به‌طور ویژه آمریکا این پیشنهادها را نپذیرفته و همچنان خواستار تعطیلی فوردو بود. سخنان هفته گذشته وندی شرمن، معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا در کنگره این کشور موضع مذاکره‌کنندگان آمریکا درباره فوردو را نشان داد. شرمن در پاسخ به سؤالات مکرر نمایندگان کنگره درباره فوردو و غنی‌سازی اورانیوم در ایران گفت: ما در مذاکرات به این نتیجه رسیده‌ایم که تنها از سایت نطنز برای غنی‌سازی استفاده شود و درباره آینده فوردو درحال مذاکره هستیم. فوردو نباید سایت تأسیسات غنی‌سازی شود. این ادعای شرمن در کنگره نیز که ایران پس از وین۶ چنین پیش‌شرطی را پذیرفته و با ۱+۵ به توافق رسیده با تکذیب عباس عراقچی مواجه شد که این اختلافات همچنان پابرجا هستند و حل نشده‌اند.
با وجود این، علیرضا زاکانی، نماینده مردم تهران در مجلس با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب بارها تغییر کاربری و تعطیلی سایت فوردو را خط قرمز اعلام کرده‌اند، از تیم مذاکره‌کننده کشورمان خواست تا جواب روشن و آشکاری در پاسخ به اظهارات اخیر شرمن بدهد. رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با مسئولان و کارگزاران نظام، حفظ تشکیلاتی که تخریب آن برای دشمن امکان‌پذیر نیست را یکی از مواردی دانسته بودند که «باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود.» فوردو بنا به اعلام مقامات سازمان انرژی اتمی ظرفیت راه‌اندازی ۲۸۰۰سانتریفیوژ در خود را دارد و این درحالی است که نطنز درصورت تکمیل ظرفیت حداکثر ۴۸۰۰۰سانتریفیوژ را دارد.
پس از توافق ژنو ۶۰۰ماشین نصب شده در فوردو سطح غنی‌سازی اورانیوم را از ۲۰درصد به ۵درصد کاهش داده‌اند. علیرضا زاکانی می‌گوید طرف مقابل به این علت درمقابل تأسیسات فوردو حساسیت نشان می‌دهد که کلیه تاسیسات مورد نیاز غنی‌سازی برخلاف نطنز زیر زمین بوده و قابل انهدام نیست. به گفته زاکانی لوله کشی و چینش سانتریفیوژها در فوردو بدون هیچ تغییری دارای قابلیت غنی‌سازی برابر میزان مورد نیاز کشور است.
— .
RSS
منبع: همشهری
باز نشر: سایت خبری تحلیلی ممتاز نیوز www.momtaznews.com