نگاهی به «شوهر عزیز من»

«شوهر عزیز» من در همان فصل اول با نثری روان و زبانی گیرا و البته با ضرباهنگ تندی که در سطرهای پایانی فصل دارد، مخاطب را جذب کرده و مجبورش می‌کند تقریبا یک نفس تا صفحه ۳۲۰ پیش برود.

نحوه دادن اطلاعات، خوب و ضرباهنگ‌ها، تند و به موقع است. شوهر عزیز من با روایتی خطی، ساده و به دور از بازی‌های فرمی، وقایع دهه ۶۰ را از منظر سیما، زنی که در آن برهه جذب فعالیت‌های حزبی و گروهی شده است، روایت می‌کند.

سیما انتظاری بعد از دیدن خواب مهندس سین و پیدا شدن سر و کله نسرین ماجدی در پس مرور خاطراتش، زندگی آدم‌هایی را روایت می‌کند که مهم‌ترین دوران زندگی و جوانی‌شان به وقایع پیرامون انقلاب، اشغال سفارت آمریکا، انقلاب فرهنگی، جنگ، بمباران و حمله موشکی به شهرها خصوصا تهران، سهمیه‌بندی و… گره خورده است.

تا جایی که از تغییر ایدئولوژی‌ها و نگرش افراد در طول سال‌های پس از دهه ۶۰ حرف می‌زند. مهم‌ترین ویژگی کتاب را شاید بتوان زبان گیرا و آمیخته به طنز نویسنده دانست.

هر چند ذهن نویسنده گویا آنقدر با نوشتن در حوزه کودک عجین شده که گاهی زبانش به زبانی برای مخاطب رده سنی کودک و نوجوان نزدیک می‌شود. اما مهم‌ترین ضعف «شوهر عزیز من» را می‌توان در ساختار داستانی و ناتوانی نویسنده در نشانه‌گذاری برای خواننده جستجو کرد.

عقیم ماندن نشانه‌ها و کلیدها منجر به عدم گره‌گشایی در متن می‌شود. نکته دیگر، وجود و حضور تعداد زیاد شخصیت‌ها در رمان است، هرچند در فصل‌های مختلف تکمیل می‌شود اما این تکامل هرگز به شخصیت‌پردازی که در خدمت متن و گره‌گشایی باشد، ختم نمی‌شود.

در واقع حضور شخصیت‌هایی ناکارآمد و چیدمان اتفاقات باربط و بی‌ربط به خط اصلی رمان، موجب کمرنگ شدن و حتی گم شدن طرح اصلی رمان شده است.

از سوی دیگر تعدد شخصیت‌ها تنها مربوط به آدم‌های حقیقی و آنهایی که روزی به زندگی سیما آمده‌ و رفته‌اند، محدود نمی‌شود.

تقریبا در تمام طول کتاب ردی از اسامی هنرمندان و بویژه خوانندگان آمریکایی می‌بینیم که هر چند در یکی دو مورد به منظور تغییر ایدئولوژی و نگرش سیما روایت شده‌ و اتفاقا خوب هم در متن نشسته‌اند مانند (ویکتور خارا یا مدونایی که روسری سر کرده) اما آنقدر این اسامی در متن تکرار می‌شوند که در نهایت در حد عرض اندامی برای آموخته‌ها و شنیده‌های نویسنده تنزل می‌یابند.

مرضیه سبزعلیان – جام‌جم