نیویورک تایمز: حمایت بین‌المللی از حق ایران برای انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای

بولتن نیوز به نقل از نیویورک تایمز: اجلاس سران جنبش عدم تعهد که قرار است هفته آینده در تهران برگزار شود و رهبران کشورهای در حال توسعه، چون رئیس‌جمهور مصر، محمد مرسی و نخست‌وزیر هند، بان‌موهان سینگ، به همراه دبیرکل سازمان ملل، بان‌کی‌مون، در آن شرکت خواهند کرد، جایگاه ایران به عنوان رئیس این جنبش برای سه سال آینده را تثبیت کرده و جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی تهران را تقویت می‌کند.

تهران در صدد استفاده از این فرصت برای خنثی‌سازی انزوای غرب است که برای دفاع از برنامه هسته‌ای‌اش بر آن تحمیل شده است. در جلسات قبلی سران جنبش عدم تعهد از این موضع‌گیری ایران حمایت شده است. علاوه بر آن کشورهای غیرمتعهد در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز از آن دفاع کرده‌اند. دور جدیدی از گفت‌وگوها بین ایران و آژانس همزمان با اجلاس تهران در وین برگزار خواهد شد که دورنمای تعهد به شفافیت هسته‌ای بیشتر را از سوی ایران به همراه دارد.

متاسفانه ایالات متحده و تعدادی از کشورهای غربی رویه منفی را در قبال اجلاس تهران در پیش گرفته و حتی بان را به تحریم آن ترغیب کرده‌اند. استدلال آنها این است که میزبانی این اجلاس با کشوری است که به قطعنامه‌های سازمان ملل در مورد مساله هسته‌ای‌اش بی‌اعتنا است. اما باید برای تصمیم دبیرکل مبنی بر اتخاذ بی‌طرفی و سفر به تهران او را تحسین کرد، زیرا ۱۲۰ کشور عضو جنبش عدم تعهد در مجمع عمومی سازمان ملل قرار دارند و دبیرکل سازمان ملل نیز همواره در جلسات سران این جنبش شرکت کرده است.

اگرچه اجلاس تهران را به سخره «اجلاس بی‌معنی» خوانده‌اند، اما احتمالاً نتایج مهمی خواهد داشت که مهم‌تر از همه، صلح و ثبات منطقه خواهد بود. به عنوان نمونه می‌توان به اظهار تمایل سینگ و رئیس‌جمهور پاکستان، آصف‌علی زرداری برای ملاقات در حاشیه این اجلاس و گفت‌وگو در زمینه مسایل دو طرف اشاره کرد. اگرچه رئیس‌جمهور سوریه‌، بشار اسد قادر به شرکت نخواهد بود، اما بحران سوریه در صورت‌جلسه این اجلاس وجود دارد و احتمال دارد میانجی‌گری جنبش عدم تعهد بتواند تلاش‌های سازمان ملل و سازمان کنفرانس اسلامی در سوریه را تکمیل نماید.

مرسی در جلسه اخیر سازمان کنفرانس اسلامی در مکه پیشنهاد تشکیل گروهی متشکل از ایران، مصر، ترکیه و عربستان سعودی را برای حل بحران سوریه داد. احتمالاً این ایده از حمایت جنبش عدم تعهد برخوردار می‌شود و نشان‌دهنده این است که خاورمیانه پس از بهار عرب قادر است سرنوشت خود را در دست بگیرد.

تصمیم مرسی برای سفر به تهران نشان‌دهنده نقطه مثبتی در روابط مصر ـ ایران است و شاید بتواند شروعی برای عادی‌سازی روابط بین دو کشور باشد که به نفع صلح و ثبات در منطقه است. انتظار می‌رود با توجه به بی‌نتیجه ماندن مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ ـ اعضای دایمی شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان ـ اجلاس تهران نتایج خوبی داشته باشد.

با توجه به این که جنبش عدم تعهد میزان حمایت بین‌المللی از حق ایران برای داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را نشان می‌دهد، آمریکا و متحدانش تحت فشار قرار خواهند گرفت تا از موضع سخت خود مبنی بر توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران دست برداشته و راهکار ملایم‌تری را برای از بین بردن بن‌بست در این زمینه در پیش بگیرند.

گروه بحران بین‌المللی پیشنهاد غرب مبنی بر فراهم کردن سوخت هسته‌ای و قطعات یدکی هواپیما برای تهران در ازای توقف غنی‌سازی سطح بالا را «غیرمنصفانه» خواند. واضح است که دیپلماسی یک‌طرفه و خشن در این زمینه بی‌نتیجه خواهد ماند و راهکار دیپلماتیک غرب در قبال ایران باید از انعطاف بیشتری برخوردار باشد. گام‌های عملی نیز در این زمینه راهگشا هستند.

چین و روسیه در جنبش عدم تعهد به عنوان ناظر عمل می‌کنند. چرا ایالات متحده و اتحادیه اروپا با اتخاذ جایگاه نظارت به آنها نپیوستند؟ اهداف و نقطه‌نظرات این جنبش نباید مانع فعالیت آمریکا شود، به عنوان مثال آمریکا همواره ناظرانی را به سازمان کنفرانس اسلامی می‌فرستد، در حالی که در این کنفرانس اسراییل همواره سرزنش می‌شود. زمان آن رسیده است که غرب موضع‌گیری خشن خود در قبال جنبش عدم تعهد را کنار بگذارد. اگر ایالات متحده و اتحادیه اروپا خواستار جایگاه نظارت شوند، شاخه زیتونی به آنها می‌دهند و شاید با این اقدام شکاف عمیق بین شمال و جنوب بالاخره بسته شود.