هدف مهندسی فرهنگی ؛اخلاق ،اخلاق،اخلاق

بسیاری از مدیران و مسئولان از دانشگاه و کارکردهای مهندسی فرهنگی را نمی دانند، می خواهند از طرفی شعاری بدهند و اقدامی برای رسیدن به دانشگاه اسلامی انجام دهند و احساس می کنند که شعارهای امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی زمین مانده است لذا باید هر طوری که شده به سمت شعارهای امام حرکت کنیم و وقتی قرار است به سمت شعارهای امام حرکت کنیم و مفهوم واقعی شعار ایشان را درک نکنیم مجبور می شویم بیاییم سراغ راه هایی که در نگاه اول به ذهنمان خطور می کند.

بعد هم می آییم یک تعریف ساده ای از این موضوع پیدا می کنیم که فکر کنیم با این تعریف ساده به سمت شعارهای امام راحل حرکت کرده ایم و پس از آن هم خودمان را راضی کرده ایم و هم سعی می کنیم که جامعه را راضی کنیم که ما این حرکت را به سمت شعار امام خمینی (ره) کرده ایم.
خوشبینانه عرض می کنم که هنوز خیلی ها سراغ این مفهوم نرفته اند و از این نگاه موضوع را مرور نکرده اند. ما وقتی سخنان مقام معظم رهبری را هم بررسی می کنیم سخنان ایشان هم اصلاً به سمت ظاهرگرایی نیست اما آن چیزی که امروز در جامعه دیده می شود گرایش به رسیدگی ظواهر موضوع است. امام تعبیری دارند می فرمایند: «ما دانشگاه اسلامی می خواهیم، دانشگاه نورانی می خواهیم، دانشگاهی که استادش نورانی باشد، دانشجویش نورانی باشد، علمش نورانی باشد، معنویت از دانشگاه به جامعه سرایت کند و…» این تعبیر امام از دانشگاه اسلامی است با این وسعت و دقت که به زیبایی نیز تعریف کرده اند.
ما باید با خود صادق باشیم و ببینیم چقدر برنامه های فرهنگی را خوب اجرا کرده ایم و چقدر هم جواب گرفته ایم. اگر این نماز جواب داده است باید در همین صفات اخلاقی خودش را نشان دهد. اگر هم جواب نداده باشد که آن نماز یک حرکت صوری و بی اثر بوده است. بنابر این اگر بحث اخلاق را بخواهیم بررسی کنیم باید معیار ارزیابی ما از فارغ التحصیل شایسته باشد. مثلاً دانشجو قبل از فارغ التحصیلی نسبت به یک انسان نیازمند چقدر خودش را موظف می دانسته و الان چقدر؟ برای خدمت به جامعه قبلاً چقدر احساس مسئولیت می کرده و الان چقدر؟ اینها می تواند ارزیابی شود.
قبل از ورود بپرسیم شما آمدید دانشگاه برای چه نیتی؟ به طور مثال دانشجو بگوید برای پولدار شدن، برای کسب موقعیت علمی و اجتماعی مناسب در جامعه و در نهایت برای خدمت بیشتر به جامعه، یک همچنین ارزیابی ای انجام شود و بعد موقع خروج ببینیم این آمار چگونه است؟ یعنی اگر موقع ورود ۴۰ درصد گفته اند برای خدمت بیشتر و بهتر به جامعه، آیا هنگام خروج از دانشگاه این آمار رشد داشته است؟ ۴۰ درصد شده ۵۰ درصد یا شده ۳۰ درصد؟ یعنی اخلاق با این صفات و ویژگی ها معیار دینداری باید به حساب بیاید. امروز متاسفانه معیار دینداری، مناسک شده است! یک آماری را ایسپا تهیه کرده بود و برآورد کرده بود که مناسک در جامعه این قدر مورد توجه قرار می گیرد، همه از جنس مناسک و این را به عنوان مولفه های دینداری یاد کرده و آخر پژوهش بیان کرده بود که البته لازم به ذکر است معیارهای اخلاقی در جامعه افت کرده است! و این یعنی همه اطلاعات بالاباطل است چون همه تظاهر بوده است! باید همه این مناسک اثر خودش را روی اخلاق بگذارد. در دانشگاه هم همین است. مبنا باید اخلاقیات باشد. همه مقدمات را می چینیم برای اینکه اخلاق به خوبی جلوه کند. حضرت علی (ع) می فرمایند: «غایت الادب حسن الخلق». هدف اصلی و غایی رعایت ادب این است که خلق، نیکو شود. مثلاً اینکه دانشجو به استاد سلام می کند این آداب ادب است و خیلی خوب است ولی آخر ادب این نیست، آخر ادب این است که در دلش نسبت به استاد احساس دین کند؛ بگوید من مدیون استادم هستم؛
وقتی که ما می خواهیم دانشجوی شایسته جهان اسلام تربیت کنیم باید این دقت را داشته باشیم که در تعلیم و تربیت اسلامی هدف غایی چه بوده است؟ یعنی اگر می گوییم انسان دیندار، معیار دینداری چیست؟ آیا نماز است؟ روزه؟ حج رفتن؟ بعد در احادیثی می بینیم امام صادق (ع) می فرمایند: «به زیاد نماز خواندن و زیاد روزه گرفتن نگاه نکنید.» و بعد در ادامه می فرمایند: «به سه چیز نگاه کنید؛ به اینکه چقدر صادق است، چقدر امانتدار و چقدر وفادار به عهد است.» یعنی وقتی می خواهیم دینداری را در جامعه ارزیابی کنیم ملاک دینداری یک جامعه تعداد افرادی که در نماز شرکت می کنند نیست، ملاک چیز دیگری است.
یک تازه واردی از پیامبر اکرم (ص) سئوال می کند این دین چیست؟ حضرت می فرمایند: «اخلاق». طرف قانع نمی شود و دنبال جواب عمیق تری است. دوباره می پرسد، حضرت می فرمایند: «اخلاق». باز هم قانع نمی شود و برای بار سوم سئوالش را مطرح می کند. پیامبر گرامی اسلام (ص) در جواب باز هم می فرمایند: «اخلاق. هدف مبعوث شدن من به اوج رساندن کرامت های اخلاقی در جامعه بوده است.» پس نمود اولیه و اجتماعی فارغ التحصیل شایسته، برخورداری از اخلاق نیکوست. همچنین برای اساتید و کارمندان دانشگاه هم اخلاق مهمترین ویژگی است.
معاون فرهنگی، دانشجویی دانشگاه جامع علمی کاربردی

دانلود   دانلود


خبرآنلاین

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.