۲۴م آذر ،
وَ لاَ تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَهً إِلَى عُنُقِکَ وَلاَ تَبْسُطْهَا کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا
و نه هرگز دستهای خود را در احسان به خلق بسته دار و نه بسیار گشاده کن، که به نکوهش و حسرت خواهی نشست.
*در ادبیات فارسی نیز همه بزرگان بر این میانه روی تاکید کردهاند، از جمله شیخ محمود شبستری میانه روی را اصل فضایل دانسته و آن را به پل صراط که همان صراط مستقیم است تعبیر کرده است که در دو جانب آن جهنم یعنی رذایل قرار دارد.
*شمار رذیلتها هفت است و شیخ محمود گوید سر آنکه درهای دوزخ را هفت گفتهاند اشاره به همین رذیلتهای هفت گانه است :
به زیر هر عدد سری نهفت است از آن درهای دوزخ نیز هفت است
ظهور نیکویی در اعتدال است عدالت جسم را اقصی کمال است
جزای عدل نور و رحمت آمد سزای ظلم لعن و ظلمت آمد
*مولانا نیز طرفدار میانه روی است الا آنکه گفته است خط میانه امر ثابتی نیست و به نسبت اشخاص فرق میکند. ممکن است کاری برای یک کس میانه روی باشد و برای دیگری افراط تلقی گردد. این نکته در داستان آن صوفی است که بسیار خوار و بسیارگو و بسیار خسب بود و همه پیش شیخ از او گله داشتند :
شیخ روی آورد سوی آن فقیر که ز هر حالی که هست اوساط گیر
در خبر خیر الامور اوساطها نافع آمد ز اعتدال اخلاطها
آن صوفی عاشق در پاسخ:
گفت راه اوسط ار چه حکمت است لیک اوسط نیز هم با نسبت است
آن یکی تا کعبه حافی میرود وین یکی تا مسجد از پا می فتد
آن یکی در پاکبازی جان بداد وین یکی جان کند تا یک نان بداد
این وسط در بانهایت میرود که مر او را اول و آخر بود
بی نهایت چون ندارد دو طرف کی بود آن را میانه منصرف
*مقصود صوفی این است که در عالم عشق که عرصه بی نهایت است آنجا حد وسط وجود ندارد.
اصل دیگر اخلاقی نزد غربیان قانون طلایی (golden rulc) است و آن این است که با دیگری چنان رفتار کن که خواهی با تو رفتار کنند یا چنان رفتار مکن که نخواهی با تو رفتار کنند.
باشگاه خبرنگاران
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com