پس از عقد زوجین در برابر هیجانات مختلفی قرار میگیرند. ورود به یک خانواده و فامیل جدید و آشنایی با افراد جدید میتواند هیجان انگیز باشد. در صورتی که این هیجان کنترل نشود میتواند به اضطراب منجر شود. با افزایش این اضطراب، گاه ترس از عدم پذیرش از سوی خانواده و فامیل وابسته همسر ایجاد شده و به کاهش اعتماد به نفس و انزوا منجر میشود.
در چنین شرایطی همسر باید بداند که این هیجان تا حدودی وجود دارد و طبیعی است و به همسرش کمک کند تا اعتماد به نفس خود را بازیافته و بدون ترس و با هیجانات کنترل شده در جمع فامیلهای جدید ظاهر شود. اشاره به نقاط قوت همسر و ابراز تمایل و علاقه و حس پذیرش از سوی همسر به کنترل بهتر این هیجانات کمک میکند. طرفین باید این هیجان را در خود و در همسرشان درک کرده سعی در مدیریت آن کنند تا به کاهش اعتماد به نفس و انزوا منجر نشود. گاهی اوقات اگر در اثر مدیریت ناصحیح این هیجان عدم تمایلی در همسر نسبت به آمد و شد با خانواده و فامیل جدید مشاهده شد نباید از برچسبهایی مانند عدم تمایل به آمد و شد با خانواده جدید و… استفاده کرد. ممکن است این مشکل در هیجانی کنترل نشده برای مواجه با خاوادههای همسر باشد.
هیجان دیگر در مواجهه با ساختار جدید خانوادگی و تغییر در نقشها پیش میآید. دختر و پسر وابسته به خانواده خود و بدون مسئولیت دیروز، پس از عقد عهدهدار مسئولیت یک خانواده میشوند و نقش آنها از فرزندی به همسری تغییر مییابد. این هیجان باید علاوه بر همسر از سوی خانوادهها نیز درک شود. خانوادهها باید در پذیرش نقشهای جدید به فرزندان خود کمک کنند و به تدریج گذار از یک نقش به نقش دیگر را انجام دهند.
گاهی اوقات در این مرحله خانوادههای زوج جوان از مسئولیتپذیری فرزندان خود احساس نگرانی کرده و به اشتباه بخشی از مسئولیت زندگی زوج جوان را برعهده میگیرند تا در ابتدای امر مشکلی پیش نیاید. این کار در حد بسیار کنترل شده در شرایطی پذیرفتنی است اما گاه منجر به کاهش فشار خوشایند مسئولیت در زوجین شده و مسئولیت پذیری زوجین را نسبت به هم تا آخر کاهش میدهد. در این مرحله دخالت والدین و دلسوزی آنها میتواند کاهش هیجانات را به شکل مخرب به دنبال داشته باشد. این هیجان در حد کنترل شده منجر به افزایش احساس مسئولیت و نقش پذیری جدید زوجین میشود و اگر خانوادهها به هیجان شدیدی در فرزند خود مواجه میشوند بهتر است با تقویت اعتماد به نفس این هیجان را کنترل کنند و برای کمک هرگز بار مسئولیت فرزند خود را بر دوش نگیرند. این به معنای رها کردن زوج جوان در شرایط بحرانی فعلی نیست بلکه منظور واگذاری فقط مسئولیت زندگی به طور کامل به زوج جوان است.
هیجان جدید دیگر در رابطه با مسائل فیزیکی است. زوجین شرایط جدیدی را در ارتباطات خود تجربه میکنند. در بسیاری از خانوادههای سنتی درباره اهمیت این هیجانات و مدیریت آن آموزشی به زوجین داده نمیشود و گاه در اثر عدم مدیریت صحیح این شرایط، مشکلی در ارتباطات آنها پیش میآید و به دلیل خجالت از ابراز آن مشکلات پایداری برای آنها فراهم می کند.
بهتر است پس از عقد در رابطه با این مسائل و مدیریت هیجانات ناشی از آن و اهمیت آن در بهبود یا تخریب زندگی مشترک زوج جوان آموزشهای لازم را ببینند. این آموزشها الزاما نباید از سوی والدین انجام شود و میتواند توسط افراد ذیصلاح دیگر انجام شود. باید فردی برای مراجعه و ابراز مشکلات ناشی از ارتباطات نامناسب برای فرد در دسترس قرار گیرد تا عدم هدایت صحیح این هیجانات در زندگی زوجین مشکلی پایدار ایجاد نکند. کنترل صحیح هیجانات مختلف در آغاز زندگی مشترک میتواند از بسیاری از بحرانهای آتی در زندگی زوج جوان پیشگیری کند.
ناهید هاشمیان