هوای پاک با افزودن آهن به آب

در واقع سالیان سال بود که این ایده غیرعلمی و مخرب تلقی می‌شد، اما یافته‌های جدید حکایت از آن دارد که این روش براستی می‌تواند سودمند باشد.

برخی از انواع جلبک‌های میکروسکوپی و معلق روی سطح آب که فیتوپلانکتون نام دارد، گاز دی‌اکسید کربن موجود در جو را به خود جذب می‌کند.

وقتی این جلبک‌ها می‌میرند، به ته دریا رفته و کربن جذب ‌شده را با خود به پایین می‌برند. در طول هزاران سال، این جلبک‌ها به این شکل توانسته‌اند مقداری از دی اکسید کربن موجود در هوا را گرفته و تا حدی جلوی افزایش دما را بگیرند.

فیتوپلاکتون‌ها برای رشد، به آهن نیاز دارند و متاسفانه بسیاری از مناطق اقیانوسی، از نظر محتوای آهن دچار کمبود هستند لذا فرآیند جذب دی‌اکسیدکربن روی نمی‌دهد. افزودن آهن می‌تواند سبب رشد بیشتر فیتوپلاکتون‌ها گردد.

البته از بُعد نظری همه چیز درست پیش می‌رود، اما در عمل ممکن است عوامل دیگری نیز دخالت کرده و نتیجه را طور دیگری رقم بزند.

در سال ۲۰۰۹ اجرای طرحی موسوم به Lohafex نظر بسیاری را نسبت به مزایای این طرح دگرگون کرد.

وارد کردن آهن به آب اقیانوس سبب بهبود رشد و نمو فیتوپلاکتون‌ها شد، اما پیش از این که فیتوپلاکتون‌های مرده بتوانند در آب ته‌نشین شوند، توسط سخت‌پوستان خورده شدند.

همچنین آزمایش دیگری با نام Eifex سال ۲۰۰۴ در اقیانوس جنوبی انجام شد. نتایج این پژوهش پس از سال‌ها بتازگی منتشر شد و بارقه‌های امید را به طرفداران محیط زیست برگرداند. این آزمایش در یک گرداب بزرگ این اقیانوس که تا حدی از آب‌های مجاور خود مجزا بود، صورت گرفت.

عده‌ای از پژوهشگران آلمانی مقادیری سولفات آهن را در این گرداب ریخته و رشد و نمو حاصل را مورد مطالعه قرار دادند.

آب این منطقه سرشار از اسید سیلیسیک بود و به این شکل گونه‌ای از فیتوپلاکتون‌ها به نام دیاتوم بیشترین رشد و نمو را به خود اختصاص داد.

این گونه خاص از جلبک، دیواره‌ای از جنس سیلیسیم می‌سازد و به این صورت امکان خورده شدنش نسبت به دیاتوم‌های دارای دیواره کربنات کلسیمی کمتر و نیز امکان ته‌نشین شدنش پس از مرگ بیشتر می‌شود.

دیاتوم‌های مورد مطالعه ظرف سه هفته رشد و نمو کردند و سپس مردند و ته‌نشین شدند. حدود نیمی از این فیتوپلاکتون‌های مرده به عمق بیش از یک کیلومتری رفتند و احتمالاً به کف آبگیر نیز رسیدند. تاکنون هیچ پژوهشی میزان فیتوپلاکتون‌های مرده‌ای که کاملاً ته‌نشین می‌شوند را نشان نداده است.

دانشمندان احتمال می‌دهند دلیل عدم موفقیت طرح Lohefax کمبود سیلیسیم در آب آن ناحیه بوده و به این ترتیب دیاتوم‌ها چندان فرصت رشد نیافته بودند.

این پژوهش فقط تاییدی بر سلامت تغذیه آب‌ها با آهن نیست. براساس مدلی که برخی پژوهشگران ایجاد کرده‌اند، می‌توان با این روش حدود یک گیگاتن کربن را سالانه توسط جلبک‌ها جذب کرد.

این میزان برابر یک‌دهم کل کربن گسیل شده زمین است البته در مورد تاثیر تغذیه آب‌ها با آهن و رشد و نمو زیاد دیاتوم‌ها بر چرخه غذایی دریایی بحث‌های زیادی مطرح شده است.

بی‌شک چنین طرح‌هایی باید بدون درنظر گرفتن منافع مالی و فقط برای تامین منافع جهانی و محیط زیستی صورت پذیرد.

تاثیر افزودن آهن به آب دریا بر زندگی نهنگ‌ها

افزودن آهن به آب دریا، نوعی مهندسی آب و هوا انگاشته می‌شود، اما جالب است که این کار می‌تواند با بهبود بوم زیست طبیعی نهنگ‌ها، موجب افزایش تعداد این موجودات آبزی شود. بسیاری از نهنگ‌های اقیانوس جنوبی از نوعی ریزمیگوی خاص جنوبگان که کریل نام دارد تغذیه می‌کنند.

غذای اصلی کریل‌ها، نوعی جلبک است که دیاتوم نام دارد. مشکل اینجاست که تعداد این ریزمیگوها در طول سالیان اخیر بشدت کاهش یافته است.

برخی پژوهشگران حدس می‌زنند دلیل کاهش میزان این موجودات، صید بی‌رویه نهنگ‌هاست. مدفوع نهنگ سرشار از آهن است که آهن به رشد دیاتوم کمک می‌کند و رشد این جلبک نیز به رشد و نمو کریل می‌انجامد. این رشد و نمو هم به حفظ بقای نهنگ‌ها منجر می‌شود.

البته هیچ تضمینی نیست که دیاتوم‌های زیاد شده غذای کریل‌ها شوند یا این که کریل‌های افزایش یافته توسط نهنگ‌ها مصرف شوند، زیرا در هر صورت در بوم زیست، علاوه بر این موجودات جانداران دیگری نیز حضور دارند.(جام جم – ضمیمه سیب)

مترجم: صالح سپهری‌فر
منبع: NEWSCIENTIST