واروژان

واروژان با نام کامل واروژان هاخباندیان (۱۳ آذر ۱۳۱۵ – ۲۶ شهریور ۱۳۵۶) آهنگساز به نام سینمای ایران واروژ هاخباندیان، ملقب به واروژان، در قزوین، در خانواده ای ارمنی، متولد شد. دست سرنوشت او را به تهران انتقال داد تا به دست مادربزرگ بسپارد. این دست ها از همان ابتدا جمع شدند تا دستانی هنرمند بسازند. واروژان، پس از طی این دو سال، به تهران آمد و شروع به ساخت آهنگ برای برنامۀ زنگوله ها کرد که به کشف صداهای تازه می  پرداخت. در این برنامه، نام واروژان نیز در تیتراژ می آمد. این برنامه آغاز راه ترانه سازی برای واروژان بود. او به منزلۀ تنظیم کننده به فعالیت خود ادامه داد و نخستین کارش، با صدای زنده یاد ویگن، پدر موسیقی پاپ ایران، اجرا شد. با ساخت ترانۀ «حرف» (اگه سبزم اگه جنگل… واسه تو قد یه برگم، پیش تو راضی به مرگم) پله های ترقی را طی کرد و به منزلۀ برترین آهنگ ساز انتخاب شد.

در فواصل کوتاه، ترانه های جادویی و جاودانۀ وی با صدای خوانندگان جوان دیروز یک یک از راه رسیدند. شاید، کمترکسی بداند که صاحب موسیقی آوازهای ماندگار «هفتۀ خاکستری»، «بوی خوب گندم»، «پوست شیر»، «پل»، «عاشقانه»، «حرف»، «شام آخر»، «ماه پیشونی»، «گهواره» و … واروژان است.

واروژان با ساخت موسیقی فیلم حسن کچل از ساخته های مرحوم علی حاتمی پا به عرصۀ سینما گذاشت و در ۱۳۵۱ش، به خاطر ساخت موسیقی متن فیلم صبح روز چهارم جایزۀ بهترین آهنگ ساز جشنوارۀ فیلم را، که آن روزها سپاس نام داشت، ازآن خود کرد اما به دلیل روحیۀ خاص هنری از شرکت در مراسم دریافت جایزه خودداری کرد.
او از فیلم و عکس و خودنمایی بیزار بود و مصاحبه نمی کرد. واروژان در طول عمر هنری خود برای ۲۵ فیلم سینمایی و دو مجموعۀ تلویزیونی موسیقی متن ساخت. آخرین اثر وی در زمینۀ آهنگ سازی نیز ترانه ای بود با نام «اجازه» که مرگ اجازۀ ساخت ترانه ای دیگر را به او نداد.
واروژان تنها بود و تنها زیست اما خود به تنهایی یک ارکستر بود! او که از بیماری قلبی رنج می برد هنگام ضبط موسیقی فیلم بر فراز آسمان ها، ساختۀ فردین فقید، سکته کرد و در روز ۲۶ شهریور ۱۳۵۶، پس از ۱۳ روز بستری شدن در بیمارستان جم در سن ۴۱ سالگی بر فراز آسمان ها رفت. واروژان در قبرستان بوراستان ارمنیان به خاک سپرده شد.

تحصیلات

فارغ التحصیل مدرسهٔ عالی موسیقی و طی دورهٔ تنظیم آهنگ و موسیقی پاپ در آمریکا (۱۳۴۳) واروژان در هفت سالگی به مدرسۀ ایتالیایی ها رفت و بعد، وارد هنرستان موسیقی تهران شد. سپس، با بورسیۀ رادیو و تلویزیون به مدت چهار سال به مدرسۀ عالی موسیقی امریکا رفت و در سال چهارم، به ایران بازگشت و چون در رادیو و تلویزیون به او گفتند که اگر این بورسیه را جبران نکند، نمی تواند فعالیتی داشته باشد مجبور شد دو سال به اهواز برود و تدریس موسیقی کند. بندانگشتی|۲۰۰px|چپ|کارت عضویت واروژان در باشگاه فارغ التحصیلان ارمنی]]
جوایز

برنده جایزه سپاس به خاطر موسیقی متن فیلم صبح روز جهارم در سال ۱۳۵۱

درگذشت

واروژان در سال ۱۳۵۶ در هنگام ضبط موسیقی فیلم بر فراز آسمان ها در استودیو پاپ تهران در خیابان لارستان سکته کرد و به بیمارستان جم تهران منتقل شد اما پس از ده روز در سن ۴۱ سالگی درگذشت. بندانگشتی|۲۰۰px|چپ|مزار واروژان]]
آثار

بندانگشتی|۲۰۰px|چپ|لوح تقدیر مسابقه برگزار شده در یونان]] برخی از ترانه  هایی که واروژان آهنگ  سازی آنها را برعهده داشته عبارتند از:«کندو»، «شبزده»، «دریایی»، «همسفر»، «شام آخر» و …. در زمینۀ تنظیم ترانه هم آثاری چون «قصۀ دو ماهی»، «غریب آشنا»، «کویر»، «دو پنجره»، «مرد تنها»، «بن بست» و «همیشه غایب» و آثار سینمایی  ای چونکندو، شام آخر، نازنین و در اواخر کار آهنگ سازی مجموعۀ تلویزیونی سلطان صاحبقران از علی حاتمی از جمله آثار وی به حساب می آیند. او آهنگ  های فولکلور خانم پری زنگنه را نیز با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اجرا کرده است.
واروژان با قلبش موسیقی می نواخت نه با دستانش برای همین قلبش که گرفت نت های او هم فرو ریختند. ژان والژان موسیقی ایران کسی نبود جز واروژان. قلب کوچک او آن قدر بزرگ بود که تمام سازها در آن جا می  شدند. نکتۀ جالب زندگی وی این بود که اولین کار او «به درود» و آخرین کار ترانه  سازی  اش «اجازه» بود.
از دیگر نکات جالب زندگی واروژان این است که وی ترانه ای به نام «دهکدۀ کوچک من» را آهنگ  سازی کرد که این ترانه به یونان رفت و نشان هم گرفت اما در راه بازگشت گم شد و امروز حتی یک نسخه از آن هم موجود نیست.
خصوصیت بارز آهنگ های واروژان زنده بودن آنهاست به گونه ای که با گذشت سال  ها هنوز هم وقتی آنها را می شنویم هم حس خاطره  برانگیز دارند هم زنده  اند و دارای روح و تا اکنون اقتدار موسیقی پاپ ایران است ! یادش به خیر و روحش شاد.
سینمایی

فیلمشناسی
» آهنگسازی:

• ۱ – بر فراز آسمانها (۱۳۵۷)
• ۲ – بت (۱۳۵۵)
• ۳ – حرفه ای (۱۳۵۵)
• ۴ – شام آخر (۱۳۵۵)
• ۵ – علف‌های هرز (۱۳۵۵)
• ۶ – ماه عسل (۱۳۵۵)
• ۷ – خانه خراب (۱۳۵۴)
• ۸ – ذبیح (۱۳۵۴)
• ۹ – شب غریبان (۱۳۵۴)
• ۱۰ – کندو (۱۳۵۴)
• ۱۱ – نازنین (۱۳۵۴)
• ۱۲ – همسفر (۱۳۵۴)
• ۱۳ – هیچ کسی بابا نمیشه (۱۳۵۴)
• ۱۴ – تنها و گلها (۱۳۵۲)
• ۱۵ – خروس (۱۳۵۲)
• ۱۶ – شهر قصه (۱۳۵۲)
• ۱۷ – دشنه (۱۳۵۱)
• ۱۸ – صبح روز چهارم (۱۳۵۱)
• ۱۹ – فدایی (۱۳۵۱)
• ۲۰ – قدیر (۱۳۵۱)
• ۲۱ – رشید (۱۳۵۰)
• ۲۲ – حسن کچل (۱۳۴۹)
• ۲۳ – جهنم سفید (۱۳۴۷)
• ۲۴ – کوسه جنوب
• ۲۵ – طلاق

» نوازندگی:

• ۱ – در امتداد شب (۱۳۵۶)
• ۲ – سلام تهران (۱۳۵۶)
• ۳ – ممل آمریکایی (۱۳۵۴)
• ۴ – نازنین (۱۳۵۴)
• ۵ – هیچ کسی بابا نمیشه (۱۳۵۴)
• ۶ – شهر قصه (۱۳۵۲)
• ۷ – فدایی (۱۳۵۱)

» تنظیم موسیقی

• ۱ – سر گروهبان (۱۳۵۱)
• ۲ – غریبه (۱۳۵۱)

مشهورترین ساخته‌ها

بندانگشتی|۲۰۰px|چپ|پیانو واروژان]] » آهنگ و تنظیم:

• بوی خوب گندم (ترانه‌سرا: شهیار قنبری؛ خواننده: داریوش)
• هفته خاکستری (ترانه‌سرا: شهیار قنبری؛ خواننده: فرهاد)
• حرف (ترانه‌سرا:شهیار قنبری؛ خواننده: گوگوش)
• شام آخر (ترانه‌سرا: شهیار قنبری؛ خواننده: ستار)
• پل (ترانه‌سرا:ایرج جنتی عطایی؛ خواننده: گوگوش)
• برادر جان (ترانه‌سرا: ایرج جنتی عطایی؛ خواننده: داریوش)
• کندو (ترانه‌سرا: ایرج جنتی عطایی؛ خواننده: ابی)
• باور کن (ترانه‌سرا: ایرج جنتی عطایی؛ خواننده: گوگوش)
• فصل تازه (ترانه‌سرا: زویا زاکاریان؛ خواننده: گوگوش)
• شب زده (ترانه‌سرا: زویا زاکاریان؛ خواننده: ابی)
• گهواره (ترانه‌سرا: زویا زاکاریان؛ خواننده: گوگوش)

» تنظیم‌:

• قصه‌ی دو ماهی (ترانه‌سرا: شهیار قنبری، آهنگ‌ساز: بابک افشار، خواننده: گوگوش)
• جمعه (ترانه‌سرا: شهیار قنبری، آهنگ‌ساز: اسفندیار منفردزاده، خواننده: فرهاد)
• مرد تنها (ترانه‌سرا: شهیار قنبری، آهنگ‌سازاسفندیار منفردزاده، خواننده: فرهاد)
• جنگل (ترانه‌سرا: ایرج جنتی عطایی، آهنگ‌ساز: بابک بیات، خواننده: داریوش)
• بن‌بست (ترانه‌سرا: ایرج جنتی عطایی، آهنگ‌ساز: بابک بیات، خواننده: داریوش)
• گنجشکای خونه (ترانه‌سرا:اردلان سرفراز، آهنگ‌ساز:شماعی زاده، خواننده: گوگوش)
• مرداب (ترانه‌سرا: اردلان سرفراز، آهنگ‌ساز: شماعی زاده، خواننده: گوگوش)
• دو پنجره (ترانه‌سرا:اردلان سرفراز، آهنگ‌ساز: شماعی زاده، خواننده: گوگوش)

واروژان
زادروز	۱۳ آذر ۱۳۱۵ ۴ دسامبر ۱۹۳۶ قزوین ایران
درگذشت	۲۶ شهریور ۱۳۵۶ ۱۷ سپتامبر ۱۹۷۷ (۴۰ سال) تهران ایران
آرامگاه	گورستان ارامنه تهران
ملیت	ایرانی
نام‌های دیگر	واروژان هاخباندیان
پیشه	آهنگسازی
سال‌های فعالیت	۱۳۴۷ تا ۱۳۵۶
مذهب	مسیحی

ویکی پدیا