وقتی ایتام قهرمان درام می‌شوند

درجه بالای آسیب‌پذیری این کودکان بسیار بیشتر از سایر افراد جامعه است. آنها کودک‌ می باشند و بنا بر مثل معروف، سر مسافرته پدر و مادر خود بزرگ نشده‌اند.

یعنی کسی نبوده که تربیت و مسوولیت این کودکان را به عهده بگیرد و حالا دیگر بر همگان واضح است هیچ کس نمی‌تواند جای محبت پدر و مادر را برای کودک بگیرد.

این کودکان به هر دلیلی وارد جامعه می‌شوند و جزو جدایی‌ناپذیر پیکره اجتماع می باشند. به همین دلیل همه مصلحان اجتماعی و دلسوزان جامعه لازم است در پی حل مشکلات این قشر آسیب‌پذیر باشند.

سریال‌سازان به عنوان متصدیان فرهنگی یک کشور نیز چندی است به سراغ مطرح کردن مسائل و دغدغه‌های این کودکان رفته‌اند.

نمونه‌اش هم سریال «همه بچه‌های ما» به کارگردانی تاجبخش فنائیان ـ که در مرحله تصویربرداری است ـ و «رویای گنجشک‌ها» به کارگردانی راما قویدل ـ که از شبکه دو در حال پخش ـ است.

پیچ و خم‌های داستان رویای گنجشک‌ها در پرورشگاهی در شمال کشور شکل می‌گیرد. بچه‏های یتیم این سریال، قهرمانان اصلی می باشند.

آنها در شرایطی قرار می‏گیرند که پیش از این هیچ وقت تجربه‏اش نکرده بودند و باید با مسائلِ جدید دست‌و‌پنجه نرم کنند. شرایطی که قرار است زندگی آنها را عوض کند.

حالا دیگر پس از گذشت چند قسمت از این سریال، می‌توان حدس زد لااقل به لحاظ محتوا با رویکرد جدیدی در سریال‌سازی مواجه هستیم. یک ملودرام اجتماعی که بر محور دغدغه‌ها و مصائب کودکان یتیم می‌چرخد.

البته همه سریال براساس داستان بچه‌ها پیش نمی‏رود. قصه آنها بهانه‏ای می‏شود برای شکل‏گیری یک سری قصه‏های اجتماعی یا داستان‌های دیگر که در طول کار به قصه اصلی پیوند می‏خورند.

حسام با بازی کورش تهامی جوان سی ساله‌ای است که سال‌ها پیش پدرش را از دست داده و مسوول یک خانه ایتام در یکی از شهرهای شمالی کشور است.

در این خانه ایتام، تعدادی کودک و نوجوان بی‌سرپرست زندگی می‌کنند. اوضاع در این خانه آرام است تا این‌که حکم تخلیه آنجا صادر می‌شود و زندگی ساکنانش را دگرگون می‌کند.

آنان در جستجوی خانه‌ای جدید، تلاش خود را به کار می‌گیرند و در این رهگذر با پیرمردی مهربان و درد آشنا به نام دوستعلی با بازی علی نصیریان آشنا می‌شوند و سرگذشت زندگی بچه‌های خانه ایتام و ماجراهای پیرامون آنان، داستان‌های سریال رویای گنجشک‌ها را رقم می‌زند.

ما در لابه‌لای دغدغه‌ها و مسائل این بچه‌ها گاهی به دنیای دوستعلی هم سری می‌زنیم و زندگی او و دختر و دامادش را زیر نظر می‌گیریم و آهسته آهسته با دنیای این مردی که قرار است سرنوشت خوبی برای بچه‌های سریال رقم بزند، آشنا می‌شویم.

پیکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رویای گنجشک‌ها این است که مدال قهرمانی آن بر گردن کودکان یتیم آویزان شده است. کودکانی که برخی از آنان به دلیل بدشانسی و شرایط بد زندگی که به نوعی به آنها تحمیل شده، به افراد بزهکار تبدیل می‌شوند.

این نحوه برخورد با این قشر از جامعه که آسیب‌پذیری بالایی دارند، نشان‌دهنده نگاه زیبای سازندگان آن است. شاید این اولین بار باشد که یک سریال سراغ بچه‌هایی رفته که از نعمت داشتن خانواده محرومند و به مسائل و دغدغه‌های آنها پرداخته است.

انتخاب هوشمندانه بازیگرانی مثل علی نصیریان و آزیتا حاجیان به عنوان پدر و مادر معنوی این بچه‌ها نیز از نقاط مثبت دیگر سریال است.

داستان رویای گنجشک‌ها در شهرهای رشت، لاهیجان و… اتفاق می‌افتد. استفاده از بازیگران بومی نیز فضای کار را برای دلچسب و باورپذیرتر شدن داستان آماده می‌کند.

به طور کلی سریال‌هایی از این دست که موضوعات اجتماعی را با زبانی روان به تصویر می‌کشد، توانایی دارد به الگوسازی در سطح کلان دست بزند و تصویری درست از یک معضل اجتماعی به بینندگان ارائه کند.

مهراوه فردوسی – گروه رادیو و تلویزیون