پارکینسون؛ نشانه ها و درمان ها

به گزارش گروه سلامت ممتازنیوز به نقل از خبرگزاری دانا (داناخبر) همه افراد در سنین بالای ۵۰ یا ۶۰ سال از مشاهده علایمی چون لرزش در اندام خود به ویژه در انگشتان و دست‌هایشان می‌ترسند و آن را نشانه‌ای از بیماری خطرناکی چون پارکینسون می‌دانند که حتی برخی افراد مشهور در عالم ورزش چون محمد‌علی کلی، بوکسور معروف را نیز در سنین جوانی گرفتار کرد.

جام جم نوشت: پارکینسون، یک بیماری مزمن با سیر طولانی است که به گفته دکتر فرزاد اشرافی، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، قسمتی از مغز به نام ماده سیاه را درگیر می‌کند؛ ناحیه‌ای که ماده شیمیایی به نام دوپامین ترشح می‌کند که با اثر روی قسمت‌های مغز و نخاع باعث کنترل و تنظیم حرکات عضلات بدن می‌شود.

نشانه ها

دکتر اشرافی با اشاره به این که پارکینسون با علایم غیرحرکتی چون اضطراب و افسردگی، اختلال ادراری، یبوست، اختلال بویایی، اختلال خواب و کاهش وزن نیز همراه است، می‌گوید: آهستگی و کندی در شروع حرکت معمول روزانه، توقف در حرکات اندام، کاهش حرکات خودبه‌خود دست‌ها در حین راه رفتن، سفتی در اندام‌ها و لرزش اندام که بیشتر در حین استراحت وجود دارد از دیگر نشانه‌های این بیماری ناتوان‌کننده است.

البته معمولا در حین فعالیت و کار‌کردن، لرزش در دست‌ها وجود ندارد و لرزش بیشتر در انگشتان دست، بازو و گاهی نیز در پاها مشاهده می‌شود.

همچنین علایم لرزش و کندی و سفتی اندام بیشتر از یک طرف بدن شروع می‌شود و بتدریج علایم دوطرفه می‌شود.

‌این متخصص مغز و اعصاب با اشاره به دیگر علایم پارکینسون می‌افزاید: کاهش حرکات صورت به ویژه کاهش تعداد پلک‌زدن، اختلال در نوشتن (ریز شدن خط) و صحبت کردن آهسته در کنار اختلال تعادل و اختلال در وضع بدن از علایم دیررس پارکینسون است. البته به طور مشخص در افراد مبتلا، فلج اندام وجود ندارد و قدرت عضلات طبیعی است.

افراد در معرض خطر ابتلا

پارکینسون، بیشتر در افراد بالای ۵۰‌ سال رخ می‌دهد و با افزایش سن، شیوع آن بیشتر می‌شود. بر اساس آمار، شیوع آن در ۵۰ تا۵۱ سال، ۱۷ نفر در هر صد هزار نفر و در افراد بین ۷۰ تا ۷۹ سال ۹۳ نفر در هر صد هزار نفر است.

البته در مردها کمی بیشتر از زنان رخ می‌دهد. البته به گفته دکتر اشرافی، این بیماری بندرت در سنین زیر ۵۰‌ سال رخ می‌دهد و گرچه این بیماری معمولا ارثی نیست ولی در تعداد کمی از افرادی که در سنین زیر ۵۰ سال مبتلا می‌شوند، ممکن است ارثی باشد.

فلزات سنگین و پارکینسون

دکتر اشرافی با تاکید بر این که تماس زیاد با فلزات سنگین، احتمال بروز بیماری پارکینسون را افزایش می‌دهد، توضیح می‌دهد: تماس با سموم علف‌کش و حشره‌کش، مسمومیت با دی سولفید کربن، تماس با منگنز، مسمومیت با منواکسیدکربن و مصرف داروهای ضد‌روان‌پریشی و ضد‌تهوع نیز احتمال بروز بیماری پارکینسون را افزایش می‌دهد.

تشخیص چگونه ممکن است؟

خوب است بدانید که برای تشخیص پارکینسون، تست خاصی وجود ندارد و تشخیص بیماری صرفا بر اساس شرح حال و شروع علایم بالینی و معاینه فیزیکی بیمار صورت می‌گیرد تا جایی که در موارد خفیف، تشخیص پارکینسون برای پزشکان سخت است و با پیشرفت علایم، تشخیص آن راحت‌تر می‌شود. ‌

البته به گفته دکتر اشرافی، در مواردی چون شروع بیماری در سن پایین‌تر یا زمانی که علایمی مثل اختلال حسی و فلج اندام یا سابقه ضربه به سر در شخص وجود دارد، تصویربرداری و آزمایش‌های مخصوص خونی برای تشخیص قطعی انجام می‌شود.

درمان

بیماران مبتلا به پارکینسون باید بدانند که مصرف داروهای حاوی ترکیبات دوپامین باعث کاهش و بهبود علایم پارکینسون می‌شود اما مصرف این دارو تا پایان عمرشان ضروری است.

دکتر اشرافی درباره درمان‌های جراحی این بیماری می‌گوید: در مواردی که پارکینسون پیشرفته باشد، یعنی از شروع بیماری شش سال گذشته باشد با مصرف دارو پاسخ مناسب گرفته نشود یا عوارض دارویی برای بیمار رخ دهد، درمان از طریق جراحی توصیه می‌شود.

البته تصمیم گیری برای جراحی به عهده متخصص مغز و اعصاب بوده و هر بیمار مبتلا به پارکینسون، کاندید مناسب جراحی نیست.

عمل جراحی نیز از طریق الکترود‌گذاری داخل مغز صورت می‌گیرد. البته عمل جراحی الکترود‌گذاری باعث قطع دارو پس از جراحی نمی‌شود، بلکه به واسطه آن فقط میزان مصرف دارو کاهش می‌یابد.

این متخصص تاکید می‌کند: طی‌کردن دوره‌های توانبخشی نیز که شامل گفتاردرمانی، فیزیوتراپی، کاردرمانی و ورزش می‌شود طی دوره درمانی ضروری است؛ زیرا فعالیت بدنی باعث افزایش قدرت عضلات، بهبودی و نرمی حرکات اندام و بهبودی تعادل، کاهش سفتی و درد مفاصل می‌شود.

بر این اساس، انجام ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، تردمیل، شنا و دوچرخه‌سواری به افراد مبتلا به پارکینسون توصیه می‌شود.