پرواز با دلار آزاد / پرونده

محمد هیراد حاتمی:

« بانک مرکزی شرایط جدید فروش ارز مسافرتی را ابلاغ کرد. » در بیست و هشتمین روز مهر سال ۱۳۸۹ بانک مرکزی با صدور چنین بخشنامه ای به صرافی ها فصل تازه ای را در سیاست ارزی ایران آغاز کرد. روزی که صرافی ها با چسباندن مواردی از این بخشنامه به پشت شیشه‌های خود اعلام کردند که فروش ارز مسافرتی تنها در قبال ارائه اصل بلیط OK شده و کپی آن و فقط برای سفرهای هوایی، ارائه اصل پاسپورت با خروجی پرداخت شده و کپی آن مقدور است.

سیاست ارز مسافرتی که ابتدا با پرداخت ۲ هزار دلار به هر مسافر آغاز شد در زمان کوتاهی مشکلات تازه ای را رقم زد به طوریکه شنیده شد برخی از کشور حتی برای چند ساعت خارج می شوند تا بتوانند ارز مسافرتی دریافت کنند  و ارز مسافرتی خود را به فروش می رساندند تا سود قابل توجهی کسب کنند. پس از مدتی کوتاه محدودیت های برای ارز مسافرتی پرداخت شد تا به ایت طریق با سودجویی های صورت گرفته مقابله شود که از آن جمله می توان به محدودیت تعداد سفر در یک سال اشاره کرد.

در حالیکه تعطیلات نوروز سال ۱۳۹۰ پشت سر گذاشته شده بود بانک مرکزی با صدور بخشنامه ای محدودیت تازه ای برای ارز مسافرتی اعمال کرد. بر این اساس بانک مرکزی با صدور بخشنامه‌ای فروش ارز مسافرتی به زائران عمره مفرده را از ۱۰۰۰ دلار به ۷۰۰ دلار کاهش داد. ( اینجا )

درست دو ماه پس از صدور بخشنامه بانک مرکزی در رابطه با محدودیت فروش ارز مسافرتی به زائران عمره مفرده خبری منتشر شد مبنی بر اینکه بانک مرکزی شرایط فروش ارز مسافرتی را اعلام کرد. بانک مرکزی با صدور بخشنامه جدیدی به تشریح شرایط فروش ارز مسافرتی پرداخت و اعلام کرد: از این پس فروش ارز به مسافران عراق ممنوع شده است. ( اینجا )

دقایقی پس از انتشار خبر بخشنامه بانک مرکزی برای شرایط جدید ارز مسافرتی، خبری دیگر انتشار پیدا کرد مبنی بر اینکه « سؤال نفرمائید؛ ارز مسافرتی برای فروش نداریم » . 

هنوز اخبار مربوط ارز مسافرتی از تب و تاب نیفتاده بود که رییس کمیسیون اقتصادی مجلس از ممنوعیت فروش ارز مسافرتی خبر داد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد:‌ قرار شد باجه‌های فرودگاه‌ها همچنان باشد و مسافرانی که می‌خواهند به خارج سفر کنند بعد از عبور از گیت با مراجعه به گیشه‌های بانک‌ها ارز مورد نیاز خود را دریافت کنند.این نماینده مجلس ادامه داد:‌ با این روش دیگر مردم از طریق بلیط و پاسپورت‌هایی که از سوی آژانس‌های در اختیار آنها قرار می‌گیرد نمی‌توانند ارز دریافت کنند.فتحی‌پور با بیان اینکه  فروش ارز مسافرتی باید در فرودگاه‌ها انجام شود، گفت: بنابراین دیگر صرافی‌ها ارز مسافرتی نمی‌فروشند.  ( اینجا )

پس از ممنوعیت فروش ارز مسافرتی توسط صرافی ها معاون ارزی بانک مرکزی با بیان اینکه فقط سیستم بانکی موظف به فروش ارز به مسافران است، گفت: تمام ارزهای مسافری توسط سیستم بانکی تامین می شود. ( اینجا )

« ۹ میلیارد دلار ارز مسافرتی فروختند » . پس از  اعمال محدودیت های تازه برای فروش ارز مسافرتی در ۶ ماه نخست سال ۹۰ رییس اتاق بازرگانی با اعلام این خبر از میزان فروش ارز به مسافران رونمایی کرد. رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران گفت: آمار غیر رسمی حکایت از رسیدن ارز مسافرتی در سال ۸۹ به ۹ میلیارد دلار دارد.

زمستان ۹۰ هنوز فرا نرسیده بود که گمانه زنی های بسیاری در رسانه های مختلف در رابطه با کاهش ارز مسافرتی مطرح شد اما این موضوع به صراحت توسط روابط عمومی بانک مرکزی تکذیب شد. ( اینجا ) موضوعی که ۱۸ روز بعد به وقوع پیوست و بار دیگر خبری با این عنوان منتشر شد: « سهمیه ارز مسافرتی یکهزار دلار کاهش یافت » .

گویا بانک مرکزی سیاست های ارزی خود در رابطه با ارز مسافرتی را یک ماهه تعریف کرده بود چرا که یک ماه بعد دستورالعمل جدید فروش ارز مسافرتی ابلاغ شد. ( اینجا )  فردای ابلاغ  این تصمیم تازه بانک مرکزی وزیر اقتصاد در گفت و گوی ویژه خبری شبکه دوم سیما حاضر شد و ضمن تشریح آشفتگی در بازار ارز و سکه عنوان کرد: « کارت های ارزی جایگزین ارز مسافرتی خواهد شد. » ( اینجا )

دو روز بعد هم رئیس شورای هماهنگی مدیران عامل بانک های دولتی از افزایش سهمیه ارز مسافرتی به ۱۵۰۰ دلار خبر داد و گفت: این رقم در گذشته یک هزار دلار بوده است. ( اینجا )

 با فرارسیدن نوروز ۹۱ بسیاری از شهروندان راهی سفر های خارج از کشور شدند و همین موضوع سبب شد برخی مسئوان در رابطه با نحوه دریافت ارز مسافرتی اظهار نظر هایی  مطرح کنند اما خبری در رابطه با افزایش یا کاهش میزان ارز مسافرتی طی تعطیلات نوروز منتشر نشد.

تصمیمات کمیسیون ارز در خصوص ارز مسافرتی عنوان خبری بود که در ششمین روز سال ۹۱ منتشر شد و در نهایت یک ماه بعد اعلام شد ارز مسافرتی به یکهزار دلار کاهش یافت . بر این اساس نرخ فروش ارز مسافرتی به هریک از مسافران هوایی (به استثناء سوریه،عراق،آذربایجان،ارمنستان، پاکستان، افغانستان ، امارات ، عربستان ، ترکیه، لبنان ،تایلند، گرجستان، قبرس ، تاجیکستان ، ترکمنستان ، مالدیو ، اندونزی ، مالزی ، فیلیپین ،سنگاپور و چین) یک بار در سال و به میزان یکهزار دلار و یا معادل آن به سایر ارزها به نرخ رسمی می باشد. ( اینجا )
 قصه پر پیچ و تاب ارز مسافرتی پس از حدود دو ماه آرامش بار دیگر با اظهار نظر ریییس کمیسیون اقتصادی مجلس وارد فاز تازه ای شد.

طرح مجلس برای حذف ارز مسافرتی تیتر خبری بود که به نقل از ارسلان فتحی پور رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در آخرین هفته تیر منتشر شد. بر این اساس رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار ارز مسافرتی از کشور خارج می‌شود درحالی که هیچ توجیه اقتصادی برای آن وجود ندارد، از طرح مجلس برای حذف ارز مسافرتی خبر داد.

موضوعی که رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در ضیافت افطاری اتاق بازرگانی ایران یکبار دیگر آن را مطرح کرد و گفت: مجلس به دنبال ارز تک نرخی است. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اعتقاد دارد ارز مسافری برای جلوگیری از واردات بی‌رویه، حذف شود تا اجازه ندهیم منابع کشور برای واردات محصولات غیرضروری مصرف شود. ( اینجا )

سه روز پس از این اظهار نظر رییس کمیسیون اقتصادی مجلس ارز مسافرتی قطع می شود عنوان خبری بود که این بار به نقل از نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه در رسانه ها مطرح شد. غلامرضا تاجگردون ، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: ‘محمود بهمنی’ رییس کل بانک مرکزی در جلسه غیر علنی مجلس با تیم اقتصادی دولت، از قطع ارز مسافرتی خبر داده است.
تاجگردون  افزود: بر اساس این اعلام قرار است ارز مسافرتی با نرخ رسمی ۱۲۲۶ تومانی برای مسافران خارج از کشور قطع شود.
از سوی دیگر سخنگوی هیات رئیسه مجلس هم عنوان کرد از این پس ارز مسافرتی فقط به سفرهای زیارتی تعلق می​گیرد. ( اینجا )  
اما داستان ارز مسافرتی به همین جا هم ختم پیدا نکرد چرا که وقتی خبر قطع ارز مسافرتی منتشر شد نخستین واکنش بازار به آن اینگونه بود که برخلاف وعده رییس کل بانک مرکزی قیمت سکه افزایش پیدا کرد.  ( اینجا )

هنوز قطع ارز مسافرتی به طور رسمی ابلاغ نشده است اما بر اساس گفته های مسئولانی که اشاره شد قاعدتا به زودی این طرح به وقوع می پیوندد. موضوعی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان از همان روز نخست اشتباه پایه گذاری شد.

۳۹۳۹

دانلود   دانلود


خبرآنلاین

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.