جام جم آنلاین: رابطه شهریه مهدهای کودک و مردم، مثل رابطه دو همبازی در دوطرف یک الاکلنگ غولپیکر است؛ شهریه مهدها اگر بالا برود صاحبانشان راضی و سرپا میشوند و مردم، دلخور. شهریه مهدها اگر ثابت و بیتغییر بماند، صاحبانشان ناراضی و ورشکسته میشوند و مردم، دلخوش. این الاکلنگ به نظر شما در چه وضعیتی باشد بهتر است؟
در حال حاضر بیش از ۱۵ هزار مهد کودک در سراسر کشور فعال است که تقریبا نیمی از آنها شهری و بقیه روستامهد است.
براساس دستور بهزیستی ، جلوی در ورودی هر مهدکودک شهری باید تابلوی اعلاناتی باشد که روی آن، شهریه تعیین شده برای مهد کودک از سوی بهزیستی اعلام شده باشد تا وقتی والدین به مهد سر میزنند، نگاهی هم به تعرفهها بیندازند و بدانند که آنها به قانون وفا دارند.
براساس آمارهای اعلام شده از سوی سازمان بهزیستی، هماکنون در مهدهای کشور بیش از ۷۰۰ هزار کودک به مربیها سپرده شدهاند تا هم ساعتهای نبود مادرانشان در خانه سخت نگذرد و هم بهواسطه آموزشهای مهد، برای مقطع پیشدبستانی آماده شوند اما نکند یک وقت از این آمار نتیجه بگیرید که تعداد کودکان زیر ۶ سال در کشور ما ۷۰۰ هزار نفر است.
آمارهای مرکز آمار ایران نشان میدهد کشورمان بیش از شش میلیون نفر کودک زیر شش سال دارد و این یعنی از هر ۱۰ کودک ایرانی، تقریبا یکی به مهدکودک میرود.
رسانهها هر سال، دستکم دو یا سه بار، موضوع شهریه مهدهای کودک را پیش میکشند، برخی طرف مردم را میگیرند و مهدهای کودک را محکوم میکنند که شهریههایشان، بار مالی سنگینی را به خانوادهها تحمیل کرده است و برخی هم طرف مهدهای کودک را میگیرند که اداره کردن چنین موسساتی، خرج دارد و طبیعی است که صاحبانشان برای ارائه خدمات مناسب به کودکان باید هزینه کنند و تنها راه تامین این هزینه، شهریهای است که خانوادهها میپردازند.
آغاز سقوط آزاد
آخرین باری که شهریه مهدهای کودک تعیین و به آنها ابلاغ شد، آبان ۹۰ بود که افزایشی پنج تا ۱۵ درصدی را نسبت به نرخهای گذشته نشان میداد.
البته بگذریم از این که بسیاری از مهدها تابع تغییر قیمت ۱۵ـ پنج درصدی نشده و به بهانههای مختلف، افزایشی ۱۰۰ـ۵۰ درصدی در شهریهها را اعمال کردهاند، اما به هر حال در این میان، آنها که به قانون پایبند بودهاند شهریهها را فقط به میزانی که به آنها ابلاغ شده بود، افزایش دادند و از همان زمان، در سراشیبی ورشکستگی روان شدند.
نرخها چگونه تعیین شد؟
سازمان بهزیستی برای تعیین شهریه مهدهای کودک در سال ۹۰ نه تنها از انجمن غیردولتی کانون همیاری و توسعه مهدهای کودک کمک گرفت، که البته همه این تصمیمگیریها زیر نظر سازمان حمایت از مصرفکنندگان بود. مسوولان بهزیستی میگویند مبنای تعیین شهریه مهدهای کودک در این روش، تعداد ستارههای آنها بوده است.
ستارهگذاری شیوهای برای نشان دادن سطح کیفی مهدهای کودک از سوی بهزیستی است که در سال ۸۹ مورد استفاده قرار گرفت و نتایج آن تا پایان سال ۹۱ نیز اعتبار دارد.
به گفته فروزنده ربدوست، معاون دفتر امور کودکان و نوجوانان بهزیستی، معیارهای این سازمان برای سنجش کیفیت مهدهای کودک و تعیین تعداد ستارههایشان، شاخصهایی کلی بوده که عبارت است از: شرایط فیزیکی و تجهیزات و سطح بهداشت و ایمنی موجود در هر مهدکودک، نوع تغذیه کودکان، میزان اجرای قوانین و پایبندی به آنها و شیوه آموزش مربیان به کودکان.
این کارشناس در گفتوگو با «جامجم» توضیح میدهد که تا سال ۸۵ صرفا این شاخصها از سوی بهزیستی برای تعیین شهریه مهدهای کودک مورد استفاده قرار میگرفت؛ اما حدود پنج سال پیش قانونی تصویب شد که براساس آن تمامی سازمانهایی که خدمات ارائه میکنند باید تحت پوشش سازمان حمایت از مصرفکنندگان قرار بگیرند. مهدهای کودک نیز از دیدگاه این سازمان، خدمات ارائه میکنند و بنابراین، شهریهشان باید زیر نظر آن، تعیین شود.
این تقسیمبندی در شرایطی انجام میشود که بسیاری از مدیران مهدهای کودک، آن را عادلانه نمیدانند و میگویند فعالیت مهدها کاملا تخصصی است و سازمان حمایت از مصرفکنندگان توانایی سنجش آن را ندارد.
ربدوست هم به شکل ملایمتری این موضوع را تایید میکند و مثال میزند: چرا مدارس غیرانتفاعی زیر نظر سازمان حمایت از مصرفکنندگان نیست؟ دلیلش این است که فعالیت آنها آموزشی است و مهدهای کودک نیز فعالیتی مشابه این مدارس دارند و شرایط تعیین شهریهشان میتواند مانند آنها باشد.
نرخ مهدها تا دی امسال ثابت میماند
وقتی شهریه مهدهای کودک در آبان سال گذشته اعلام شد، خیلی از صاحبان مهدها که مایل نبودند تخلف کنند و بهواسطه خرجتراشیهای غیرواقعی از خانوادهها هزینههای بیشتر دریافت کنند، به این اعداد و ارقام اعتراض کردند چرا که میگفتند، شهریهها متناسب با نرخ تورم نیست.
با نزدیک شدن به نوروز ۹۱، سرعت افزایش قیمتها بیشتر شد اما شهریه مهدهای کودک غیرمتخلف همچنان ثابت ماند.
نوروز امسال که قیمت برخی کالاها، دور از انتظار افزایش یافت، صاحبان مهدهای کودک نیز امیدوار بودند که بهزیستی برای این وضعیت چارهای بیندیشد اما جدیدترین گفتوگوی محمد نفریه، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی همه کسانی را که خیال میکردند شاید سال ۹۱ به واسطه افزایش شدید قیمتها، شهریههای مهدها هم بیشتر شود، ناامید کرد.
نفریه در جدیدترین گفتوگوی رسانهای خود اعلام کرده است که مهدهای کودک موظفند شهریهها را براساس تعرفه سال گذشته دریافت کنند و این روال تا سه ماه آخر امسال ادامه دارد و با متخلفها بشدت برخورد خواهد شد.
درخواست افزایش ۱۰ درصدی شهریهها رد شد
نفریه تنها کسی نیست که بتازگی در گفتوگوی رسانهای، درباره مساله مهدهای کودک اظهارنظر کرده است.
اخیرا ولیالله نصر، مدیرکل بهزیستی استان تهران نیز در گفتوگو با ایسنا به مشکل مهدهای کودک استان تهران ـ که طبیعتا برای دیگر استانهای بزرگ کشور نیز صادق است ـ اشاره و تایید کرد که نرخگذاری سال گذشته متناسب با بهای کنونی آب، برق و گاز نیست و بر همین اساس بهزیستی از دولت خواسته است شهریه مهدهای کودک افزایشی ۱۰ درصدی داشته باشد؛ اما دولت صریحا با این خواسته مخالفت کرد.
او همچنین در جدیدترین گفتوگوی رسانهای خود ابراز کرده است که قرار نیست شهریه مهدهای کودک افزایشی داشته باشد و هشدار داده است که خانوادهها به هیچ وجه نباید شهریه مهدهای کودک را نقدی بپردازند بلکه باید با پرداخت به بانک قبضی دریافت کنند تا اگر مهدکودکی تخلف کرد بهزیشتی بتواند مساله را از طریق آن قبض پیگیری کند.
مدیران گله دارند
شاهده ملاکی، مدیری که بیش از هفت سال است، مهد کودکی در مرکز پایتخت را اداره میکند. مهدکودک او دو ستاره دارد.
شهریه نگهداری تمام وقت یک کودک نوپا در این مهد طبق تعرفه تعیین شده از سوی بهزیستی ۷۵ هزار تومان است که به این رقم، ۳۵ هزار تومان نیز بابت تغذیه اضافه میشود.
براساس ابلاغیه معاونت امور اجتماعی بهزیستی استان تهران، این مهد کودک همچنین اجازه دارد علاوه بر شهریه از خانوادهها برای برگزاری کلاسهای هنری ۱۱ هزار تومان، برای کلاسهای ورزشی ۱۰ هزار تومان و برای کلاسهای فرهنگی ۹ هزار تومان دریافت کند که سرجمع این ارقام حدود ۱۵۰ هزار تومان میشود.
به گفته این مدیر، هزینههای آب، برق و گاز در سال جدید برای مهدهای کودک بسیار افزایش یافته است. ضمن این که آنها خدمات و کالاهایی مانند موادخوراکی را برای تغذیه کودکان با قیمتی کاملا متفاوت با سال ۹۰ خریداری میکنند.
فاطمه دعایی، مدیرعامل و رییس هیات مدیره کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک سراسر کشور نیز نظر همکارانش را تایید میکند و درباره این که چرا دولت افزایش ۱۰ درصدی تعرفه را قبول نکرده است، اظهار بیاطلاعی میکند.
به گفته این مسوول، در صورتی که شهریه مهدهای کودک به همین وضع باقی بماند و اصلاح نشود، راهی جز اعلام ورشکستگی برای آنها نمیماند.
او کمک مالی بهزیستی به مهدهای کودک را ناممکن میداند و میگوید: بهزیستی آنقدر وظایف حمایتی در سطوح مختلف دارد که نمیتواند به مهدهای کودک کمک کند. راهکار فقط این است که مردم در شرایط انتخاب قرار بگیرند و اگر مایلند، فرزندانشان را به مهدکودک بفرستند و فشار مالی آن را هم بپذیرند. اما این گفته دعایی از دید بسیاری از خانوادههایی که فرزندانشان را به مهدکودک میفرستند، منطقی نیست.
ربدوست نیز مشکلات مالی مهدهای کودک را قبول دارد و میگوید: بهزیستی به دنبال راهی است که به شکل عادلانه شهریه مهدهای کودک را افزایش بدهد. ما قصد داریم این افزایش قیمت به نحوی باشد که مردم فشار مالی زیادی را متحمل نشوند و برای ایجاد این توازن، به حمایتهای بیشتر دولتی نیاز داریم.
در این میان گروهی از کارشناسان اعتقاد دارند که به جای فکر کردن به افزایش شهریه مهدهای کودک باید به دنبال راهی بود که بهزیستی بتواند حمایتهای مالی و غیرمالی از مهدها داشته باشد و اگر توانایی اجرای چنین طرحی را ندارد، دستکم دولت برای کارمندانی که کودک خردسال دارند کمک هزینهای برای استفاده فرزندانشان از مهدکودک در نظر بگیرد.
مریم یوشیزاده - گروه جامعه
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version