بچه ها سرشت مختلفی دارند. برای مثال بعضی از بچه ها به راحتی با اطرافیان ارتباط برقرار می کند و اصولا بچه های اجتماعی هستند و برخی دیگر خجالتی که بخشی از آن ناشی از وراثت است و بخشی دیگر تحت تاثیر محیط و رفتارهایی که با او می شود است. بچه هایی که اعتماد به نف بالایی دارند وقتی که در برابر انجام کار سختی قرار می گیرند اگر نتوانند به راحتی آن را انجام دهند شروع به آزمایش کردن راه های مختلف می کنند. به عبارتی پیگیر هستند و به راحتی عقب نشینی نمی کنند. اغلب مدام در تعامل با همسالان خود هستند و کمتر رفتارهای پرخاشگرانه، تند و غیر عادی دارند و کمتر احساس گوشه گیری می کنند. بچه هایی که اعتماد به نفس خوبی دارند از اشتباه کردن نمی ترسند و به راحتی از اطرافیانشان کمک می گیرند. اما والدین باید توجه داشته باشند که کمک ها باید به گونه ای باشد که وابستگی فرزند را به آنها زیاد نکند. هرچند به مرور زمان و با سیر طبیعی رشد این وابستگی کمتر می شود و بچه یاد می گیرد که کارهایش را به تنهایی انجام دهد. این بچه ها اغلب زیاد سوال می کنند و از اینکه مبادا دیگران از سوال پرسیدن هایش بخندند نمی ترسند. اغلب قدرت تصمیم گیری بالایی دارند. بچه هایی که قدرت اعتماد به نفس خوبی ندارند اغلب پشت پدر و مادرها پنهان می شوند و قادر به تصمیم گیری نیستند. والدین می توانند به منظور تقویت اعتماد به نفس بچه ها کم کم و متناسب با سنش از او بخواهند که در مورد برخی مسائل اظهار نظر بکنند. برای مثال اگر فرزند ۳ یا ۴ ساله دارید می توانید به هنگام مهمانی رفتن دو لباس را برایش انتخاب کرده و از او بخواهید که خودش از بین آن دو یکی را انتخاب کند و بپوشد. همچنین می توانید برای چیدن میز از او کمک بگیرید و هر طور که اظهار نظر کرد او را تشویق و تحسین کنید. سعی کنید کمتر از او انتقاد کنید. والدین می توانند از بدو تولد با رفتارهای خود این آموزش ها را به مرور به فرزندانشان بدهند.
برای مثال می توانید فرزند ۶ ماهه تان را در آغوش گرفته و با محبت کردنتان عشق و دوست داشتن را به او بیاموزید. باید آموزش ها هم به صورت کلامی و هم در رفتار والدین مشهود باشد. لالایی خواندن، قصه گفتن، آواز خواندن و … راه هایی هستند که می توانید برای انتقال مفاهیم به فرزندان استفاده کنید. شما باید از طریق صداهایی که بچه از خودش در می آورد با او در تعامل باشید و به صداها و واکنش هایش خوب گوش کنید و پاسخ دهید. پدر و مادر باید مهارت خوب گوش دادن را بیاموزند. هرچند که بچه ها در سنین ۵، ۶ ماهگی قادر به حرف زدن نیستند اما سر و صداهایشان تلاشی برای حرف زدن است. با گوش دادن به او نشان می دهید که کاملا مورد توجه شماست. همه اینها عواملی است که به تقویت اعتماد به نفسش کمک می کند. به محض اینکه بچه گریه کرد و گرسنه بود، سریع واکنش نشان داده و به او غذا دهید چون باعث می شود احساس کند که مهم و مورد توجه والدین است.
یکی دیگر از راه های تقویت اعتماد به نفس این است که مدام اسمش را صدا بزنید و او را با ضمیر صدا نکنید. مثلا نگویید “باز این گریه کرد”، الان میام ببینم که چی میگی تو”. او را در مقابل آینه قرار داده و اسمش را تکرار کنید تا برایش آشنا شود و سعی کنید اسمش را با الفاظ زیبا به کار ببرید. تمام کارهایش را با محبت زیاد انجام دهید. وقتی که به بدنش پودر یا روغن می زنید او را مورد نوازش قرار دهید و با احترام با او برخورد کنید. از فرآیند رشد فرزندتان فیلم و عکس تهیه کنید و لحظات مهم زندگی اش را ثبت کنید. این کار باعث می شود وقتی که بزرگ شد متوجه شود که چقدر برای والدینش مهم بوده است. نقاشی ای دوران کودکی و کاردستی هایش را ضبط و نگهداری کنید. به چشم هایش نگاه کنید، با او حرف بزنید و بگوییید که دوستش دارید. به کودکتان محبت بی قید و شرط داشته باشید و او را به خاطر کارهای بد و اشتباهش سرزنش و سرکوب نکنید. هیچ وقت به خاطر اشتباهاتش نگویید ” من دیگر مادر تو نیستم”، “دیگر تو را دوست ندارم” و امثالهم؛ چون شدیداً باعث آسیب زدن به روح و روان او می شود. انتظارات و سطح توقع شما باید متناسب با توانایی های فرزندتان باشد.
پرسش: آیا اعتماد به نفس می تواند وراثتی باشد؟
پاسخ: خیر. اعتماد به نفس جزو مهارت هایی است که والدین باید به فرزندان بیاموزند و کاملا به طرز رفتار و کلام بستگی دارد . کاملا قابل یادگیری است.
منیع:radiosalamat.i