کاشف حفره ازن درگذشت

دانشمند سازمان بریتانیایی نقشه برداری قطب جنوب که در شناسایی حفره لایه ازون بر فراز قطب جنوبی زمین سهیم بود، در ۸۲ سالگی درگذشت.

به گزارش راسخون به نقل از مهر ، دکتر جو فارمن مقاله کشف حفره ازون را همراه برایان گاردینر و جان شانکلین در مجله نیچر در سال ۱۹۸۵ منتشر کرد.

این تحقیق الهام بخش پروتکل موترال بود، توافق بین المللی که تولید کلروفلوئوروکربن در سراسر جهان را کنترل می کند.

دکتر فارمن پس از این کشف خود جوایز بسیاری دریافت کرد.

آلن رادگر مدیر موقت سازمان بریتانیایی نقشه برداری قطب جنوب اظهار داشت: “جو” فیزیکدان برجسته ای بود و کارش شیوه نگرش ما به جهان طبیعی را تغییر داد. وی پس از کشف حفره ازون به سفیر پرتکاپوی سیاره ما تبدیل شد.

دکتر فارمن در بیست و پنجمین سالگرد کشف حفره ازون گفت: محیط زیست هنوز هم از طرق بسیار درحال صدمه دیدن است. وی سیاستمداران را برای ناکامی در اشاره به موضوعاتی چون تغییرات جوی مورد انتقاد قرار داد و اظهار داشت که افزایش انتشار یافتن دی اکسید کربن کاملا احمقانه است.

وی همچنین شیوه پرداختن به علوم جوی را مورد انتقاد قرار داده بود.

دکتر فارمن پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه کمبریج، در سال ۱۹۵۶ به عنوان مأمور علمی در سازمان نقشه برداری جزایر فالکلند که نام پیشین سازمان بریتانیایی نقشه برداری قطب جنوب بود، منصوب شد.

وی در سال ۱۹۶۹ به عنوان رئیس واحد فیزیک این سازمان در دانشگاه ادینبورو منصوب شد و به عنوان رئیس کرسی فیزیک در سال ۱۹۷۶ به کمبریج بازگشت و در آن زمان توجه وی به نظارت کردن بر لایه ازون برفراز قطب جنوب جلب شد.

آخرین سفر وی به قطب جنوب در سال ۱۹۹۰ درست پیش از بازنشستگی بود.

فارمن گاردینر و شانکلین مقاله اولیه خود را در ۱۶ می ۱۹۸۶ در مجله نیچر منتشر کرده بودند. آنها در این مقاله اندازه ازون را در استراتوسفر، حدود ۲۲ کیلومتری زمین توصیف کرده و تحلیل سریع غلظت ازون را در بهار قطب جنوب نشان داده بودند.

لایه ازون سالانه کوچک ‌تر از پیش می ‌شود. به طوری که آمار ناسا در ۱۳ سپتامبر ۲۰۰۷ نشان ‌داد که حفره‌ ازون به اوج خود رسیده‌ است و تنها می‌تواند ۲۵٫۱ میلیون کیلومتر مربع (یعنی به قاره‌ای به اندازه آمریکای شمالی) را پوشش ‌دهد. حفره لایه ازون در قطب جنوب به بیشترین حد خود رسیده و سبب این پدیده نیز ورود کلرهای موجود در مواد شیمیایی ساخته ‌شده توسط انسان‌ها به استراتوسفر است.

محدودیت ‌های سخت‌گیرانه برای تولید کلروفلوئوروکربن سبب شده‌است که سازمان جهانی هواشناسی به این نتیجه برسد که حفره ازون تا سال ۲۰۴۵ بهبود خواهد یافت، اما ناسا می ‌گوید که دو سوم لایه ازون تا سال ۲۰۶۵ نه تنها بر فراز قطب جنوب، بلکه در همه جای زمین نابود خواهد شد.

/۱۱۷/