کنفرانس کشورهای قلب آسیا و دورنمای وضعیت تحولات افغانستان

به گزارش خبرگزای مهر، سیدمحمد عالمی دبیر اول سفارت جمهوری اسلامی افغانستان در تهران در مطلبی نوشت: در مورد اهمیت ژئوپلتیکی افغانستان در منطقه، نگارش های زیادی صورت گرفته و هر قلمی از دری سخن گفته است؛ که این مصرع شعر زیبای اقبال لاهوری نمونه ای از آن است :
    آسیا یک پیکر آب و گل است           ملت افغان در آن پیکر دل است

افغانستان در مسیر ارتباط آسیای میانه به اقیانوس هند قرار گرفته است و این چنین موقعیت ژئوپلتیکی، دهه های متوالی آن را میدان رقابت قدرت های جهان ساخته بود. امروزه نیز به افغانستان هر چند نه دقیقا با همان نگاه بلکه با دیدی تقریبا مشابه نگریسته می‌شود و قدرت های منطقه ای و جهانی به خصوص آنانی که فاقد دسترسی به آسیای میانه می باشند، به عنوان پل ارتباطی که می تواند مسیری را از اقیانوس هند به آسیای میانه باز نماید، به آن می نگرند و این باعث گردیده که افغانستان در سی سال گذشته نیز قربانی بی اعتمادی ها و تنش ها در منطقه باشد.

با این حال تحولات اخیر و به خصوص نشست های متعددی که با محوریت افغانستان در نقاط مختلف جهان برگزار گردیده این درک را ایجاد نموده است که افغانستان با موقعیت بی نظیری که امروز در منطقه و با منطقه دارد، می تواند کشورهای منطقه را دورهم گرد آورد. به تعبیری دیگرمی توان گفت: رویدادهای سال های پاره نمایان ساخت که افغانستان تنها کشوری در منطقه می باشد که تمام کشورها بدون مشکل درنشست های مرتبط با آن اشتراک می کنند واین برای افغانستان که مشکلات آن تا حدود بسیار زیادی متاثر از عوامل منطقه ای بوده است، ذیقمت خواهد بود.

اینک بیش از هر زمان دیگر سرنوشت افغانستان و منطقه به یکدیگرگره خورده و با بروز یافتن هرچه بیشتر چنین بهایی، مقامات افغان در اجلاس سال گذشته استانبول(۱۱ آبان ۱۳۹۰) که راجع به افغانستان دایر گردید،ضمن اینکه خواستار همکاری  بیشتر شرکت کننده ها برای مبارزه با تروریزم و تقویت همگرایی منطقه ای شدند، پروسه ای نو و مهم برای منطقه را پیش کش نمودند که تاکنون در منطقه تجربه نگردیده است.

سران افغانستان با در نظر داشتن سیاست خارجی کثیرالمحور و تاکید بر این که روابط افغانستان با کشورهای بزرگ جهان به معنی نفی همکاری های منطقه ای نیست، کنفرانس استانبول را محلی مناسب برای انعقاد نطفه پروسه همگرایی کشورهای قلب آسیا دانست که می بایست برای رشد آن به سوی سه هدف اساسی تقویت اعتمادسازی میان کشورهای منطقه، گسترش همکاری های سیاسی میان آنان و مبارزه مشترک با تهدیداتی که قلب آسیا را مجروح ساخته است، گام برداشت.

درآن زمان کشورهای شرکت کننده دراجلاس استانبول با تاکید برتعهدات خود درقبال افغانستان مصون،باثبات ومرفه، پذیرفتند که ترویج امنیت وهمکاری منطقه ای نیاز به تدابیری جهت ایجاد اطمینان و اعتمادسازی دارد.آنان با اذعان برنقش افغانستان به مثابه پل زمینی در قلب آسیا که آسیای جنوبی،آسیای مرکزی، اوراسیا و خاورمیانه را یکدیگر متصل می نماید، از عزم و اراده افغانستان دراستفاده از جایگاه تاریخی و منطقه ای اش درترویج امنیت وهمکاری صلح آمیز اقتصادی در منطقه استقبال نمودند.

افغانستان پس از اجلاس آبانماه سال گذشته در استانبول، آمادگی های لازم برای برگزاری دومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای قلب آسیا در کابل، مطابق وظیفه محول شده در کنفرانس مذکور را اتخاذ نموده است تا بتواند از کنفرانس» پروسه استانبول: طرحی جدید برای همکاری های منطقه ای« در تاریخ ۲۵ خرداد میزبانی شایسته ای نماید. در این راستا نشست های متعددی برگزار گردیده است که اجلاس سفرای کشورهای منطقه قلب آسیا و همچنین سفرا و نمایندگان کشورها و سازمان های پروسه استانبول در وزارت امور خارجه افغانستان در کابل (۱۶ بهمن ۱۳۹۰) و اجلاس مقامات ارشد در مقر وزارت امور خارجه ترکمنستان در عشق آباد (۳۰ فروردین ) نمونه هایی از آن بود.

درکنفرانس کابل عملا هفت تدبیر مشخص اعتمادسازی برای گسترش همکاریهای منطقه ای طرح گردیده که کشورهای مختلف منطقه قلب آسیا در آن سهم خواهند گرفت. این هفت تدبیر اعتمادسازی شامل مبارزه با تروریزم، مبارزه با حوادث طبیعی، تعلیم و تربیت و معارف، همکاری های فرهنگی، انکشاف تجارت و همکاری های اقتصادی، همکاری در قسمت ساختن زیربناهای منطقه و مبارزه با مواد مخدر می باشد. هر یک از این هفت زمینه را یکی از کشورها رهبری می کند و افغانستان نیز امید دارد تا بتواند بخش مبارزه با تروریزم را با همکاری دیگر کشورهای منطقه به خوبی هدایت نماید.

با برگزاری کنفرانس کشورهای قلب آسیا در کابل، تصویر جدیدی از افغانستان قابل ارائه خواهد بود، افغانستان نشان خواهد داد که بازیگر منفی و منبع تهدید درمنطقه نبوده و نه تنها می تواند ازنظر اقتصادی موقعیت خوبی را در راستای رشد و رفاه منطقه که رفاه و رشد مشترک همه ملل منطقه می باشد، داشته باشد، بلکه می تواند ازنظر سیاسی نیز درایجاد اعتماد و اتحاد درمنطقه تاثیرگذار باشد.

به واقع افغانستان تلاش خواهد کرد تا با برگزاری کنفرانس کابل ضمن تقویت همکاریهای قبلی و فیصله های کنفرانس استانبول ، نقش خوبی را در هماهنگ سازی کشورهای منطقه بازی نماید. ایجاد یک تعادل دوراندیشانه و خردمندانه در سیاست خارجی افغانستان که هم منطقه و هم دنیای غرب با دیگر کشورهای جامعه بین‌المللی در آن مطرح باشند، نگاه افغانستان از برگزاری این کنفرانس است تا بتواند این را به اثبات برساند که برای منطقه ارزش قایل است و حساسیت های موجود در منطقه را درک می نماید و سخن از اعتمادسازی از سوی این کشور به این معناست که بتواند فضایی را ایجاد نماید که کشورها در کنار هم گرد آمده و از نگرانی های خویش سخن برانند
—————————————————————-

سیدمحمد عالمی (دبیر اول سفارت جمهوری اسلامی افغانستان در تهران)