کودکانی‌که‌ رنگ پاییز می‌گیرند

کودکانی که رنگ پاییز می گیرند

پوست اغلب نوزادان در دو یا سه روز پس از تولد اندکی به زردی می گراید، ولی در برخی موارد، گسترش و مانایی آن به حدی است که تا اندکی بیش از یک هفته بعد نواحی شکم و پاهای او را نیز در بر می گیرد. این رنگ زرد ماندنی و پیشرونده در ناحیه مذکور بخصوص اگر کودک نارس نیز به دنیا آمده باشد، از اولین علائم و نشانه های ابتلا به زردی یا یرقان در کودک است که باید برای حفظ سلامت و جلوگیری از گسترش بیماری، او را تحت معاینه پزشکی قرار داد.

● دلایل بروز

زردی ناشی از افزایش سطح بیلی روبین خون است. بیلی روبین ماده ای شیمیایی است که در پی تخریب سلول های قرمز تولید می شود و از آنجا که معمولا نوزاد در بدو تولد گلبول های قرمز بیشتری با وظیفه حمل اکسیژن دارد و کبد هم هنوز به طور مناسبی شکل نگرفته، بیلی روبین اضافه به درستی متابولیزه نمی شود و یرقان با گستراندن رنگ زرد خود بر پوست از گردن به سمت قفسه سینه تا پاها پیشروی می کند و در صورت کوتاهی در درمان، به آلوده کردن غشاهای مخاطی می رسد یا به مراحلی شدیدتر و خطرناک تر همچون کرن ایکتروس می انجامد.

یرقان مختص کودکان نیست. بزرگسالان هم ممکن است به آن دچار شوند، اما نوزادان بسیار بیشتر در معرض ابتلا به آن قرار دارند. گاهی نیز این بیماری نه به سبب افزایش بیلی روبین، بلکه به دلایلی چون نارسایی شدید کبد، ابتلا به هپاتیت، انسداد مجاری صفرا و وجود سنگ در کیسه صفرا یا حتی ناسازگاری خونی مادر و فرزند هم رخ می دهد. هپاتیت مسری است و باید در قبال آن درمان و رعایت بهداشت را جدی تر پیگیری کرد.

● آزمایش خانگی

افزون بر رنگ زرد سفیدی چشم، لثه و پوست، گاهی درد شکم​ نیز می تواند علامت و نشانه ابتلا به زردی باشد. در منزل می توان از طریق بررسی زرد شدن سفیدی چشم و لثه و همچنین اندکی فشار دادن انگشت بر قفسه سینه کودک در روشنایی روز (خیلی ملایم، نرم و آرام) به رنگ پوست دقت کرد و در صورت دیدن لکه زرد و دیر محو شدن ته رنگ آن در ناحیه فشرده شده به احتمال وقوع زردی در کودک پی برد، اما تشخیص دقیق از سوی پزشکان و با معاینه دقیق تر و آزمایش میزان استاندارد یا فراتر از حد معمول بیلی روبین امکان پذیر است. کسانی که عادت به خوردن بیش از اندازه هویج دارند نیز ممکن است رنگ پوستشان اندکی به زردی بکشد، اما این زردی، بیماری یرقان نیست. معمولا در بزرگسالان ادرار هم رنگی متفاوت تر از حالت معمول به خود می گیرد و زردتر می شود یا حتی بیشتر به رنگ چای شباهت پیدا می کند. در کودکان رنگ ادرار و مدفوع نیز حالتی متفاوت از حالت معمول می گیرد.

با دقت بر تفاوت گروه خونی پدر و مادر از قبیل گروه منفی در مادر و گروه مثبت در پدر یا گروه O در مادر و گروه A یا B در پدر نیز می توان احتمال ابتلا به زردی نوزاد را هنگام تولد به ذهن آورد و آزمایش های دقیق تر انجام شود.

بی حالی و تب همراه با نخوردن شیر یا تکان دادن مداوم دست و پا، وزن کمتر از ۵/۲ کیلوگرم یا لاغری شدید هم نشانه غیرطبیعی بودن موارد و احتمال بروز یرقان است.

● اقدامات درمانی

به طور معمول کودکانی که به زردی مبتلا می شوند پس از پوشاندن نواحی تناسلی و چشم ها، در دستگاه محافظت شده ای گذاشته می شوند تا زیر نور پیوسته اشعه UV و فتوتراپی بهبود یابند. این اشعه در صورت تابش به بدن نوزاد باعث از بین رفتن بیلی روبین اضافه خون شده، با دفع آن از طریق کبد، یرقان هم آرام آرام از بین می رود. با این حال ممکن است دلیل بروز زردی، ناسازگاری خونی مادر و فرزند باشد که اگرچه نسبت به زردی معمول​ بندرت اتفاق می افتد، اما برای درمان آن خون نوزاد باید به طور کامل عوض شود. البته معمولا هنگام آزمایش موسوم به رزوس یا RH خون در زمان بارداری مشخص می شود که آیا خون مادر با نوزاد سازگار است یا خیر؛ در صورت ناسازگاری، مشکل در همان زمان پیش از زایمان با تزریق آمپول آنتی روگام به توصیه و تشخیص پزشک معالج برطرف می شود.

توصیه شده در کودکانی که مرحله نوزادی را پشت سر گذاشته، به دوره ای رسیده اند که مواد خوراکی غیر از شیر مادر هم می خورند، برای از دست نرفتن آب بدن، به گونه ای پیاپی مایعات داده شود.

در بزرگسالان یا حتی کودکان التهابات و نارسایی های کبدی هم چنان که ذکر شد، مسبب وقوع یرقان است. اگر دلیل رخداد زردی پس از طی کردن آزمایش های لازم، چنین نارسایی هایی باشد، به بیمار بویژه در بزرگسالان دستور پیروی از رژیم غذایی کم چرب و پرکربوهیدرات داده می شود.


آخرین مقالات آفتاب
بازنشر: ممتازنیوز

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.