گاز نگیر، بچه!

جلوی در مهدکودک منتظر پسرم ایستاده ام که مسوول مهد صدایم می کند: «خانم این سومین بار است که در مورد این موضوع با شما صحبت می کنم. پسر شما هنوز بچه های دیگر را گاز می گیرد» نمی دانم چه باید بگویم…

از خجالت سرم را پایین می اندازم و می گویم: «باور کنید تلاشم را می کنم اما نمی دانم دلیل این رفتار او چیست».

اکثر والدین از این رفتار فرزندانشان ناراحت می شوند و احساس خجالت می کنند اما بهتر است بدانید در نظر کودکان، گازگرفتن کار بسیار لذت بخشی است. دهان برای کودکان یک تا ۲ ساله ابزاری ایده آل برای کشف دنیای خارج است. کودک به کمک گازگرفتن نه تنها این دنیا را کشف می کند بلکه چون قدرت کافی برای ادای کلمات و فهماندن محدودیت ها به دیگری ندارد، قدرت خود را با گازگرفتن نشان می دهد. یک پنجم کودکان معمولا اطرافیان را گاز می گیرند و این کار در واقع برای آنها یک روش ساده برای آغاز ارتباط با دیگری است. کودک ۳ ساله خیلی راحت اسباب بازی اش را از کودک دیگر می گیرد و به او می گوید: «این مال من است» اما کودک ۱۸ ماهه، این توانایی را ندارد و به همین دلیل کودک مقابلش را گاز می گیرد.

● مادر اولین قربانی است

مادر معمولا اولین قربانی گازهای کودک است چون کودک احساسات عمیق و در عین حال ضدو نقیضی را در کنار او تجربه می کند. کودک نسبت به مادر هم عشق عمیقی دارد و هم وقتی چیزی می خواهد و مادر به او نمی دهد تنفر عمیقی پیدا می کند. اکثر کودکانی که در این سن به مهد فرستاده می شوند، برای نشان دادن تنفر خود گاز می گیرند. آنها در جمع احساس راحتی نمی کنند پس برای دفاع از خود از دندان هایشان کمک می گیرند. در خانه قربانی دوم معمولا برادر یا خواهر است. در مورد این مساله نباید به هیچ وجه بی تفاوت بود. نباید به گونه ای رفتار کرد که این کار از روی شوخی است یا اهمیتی ندارد. از سوی دیگر نباید به شدت کودک را تنبیه و او را «وحشی» خطاب کرد.

● چه کنیم؟

کار اشتباهی که اکثر والدین انجام می دهند مقابله به مثل است. گاهی والدین فرزندشان را گاز می گیرند تا به او نشان دهند چقدر گازگرفتن دردآور است. متاسفانه این روش جز تشدید رفتار کودک تاثیر دیگری نخواهد داشت. بی تفاوت بودن هم راهکار مناسبی نیست. بهترین طرز برخورد با کودکی که گاز می گیرد، این است که خونسرد باشید و با کلمات موضوع را برایش روشن کنید، مثلا بگویید: «چون تو راضی نبودی و نتونستی به دوستت بفهمونی چه می خواهی… او را گاز گرفتی. اما این کار درستی نیست. دفعه دیگه نبینم این کار رو انجام بدی.» حتی می توانید برای کودک روشن کنید تکرار این موضوع چه عواقبی می تواند برای او داشته باشد و چه تنبیهی انتظارش را می کشد. برای آنکه حرف های شما نتیجه بدهد، می توانید با دو دستتان بازوهای او را بگیرید و درحالی که به چشمانش نگاه می کنید، حرفتان را بزنید.

● تربیت به کمک محدودیت

اگر کودک در برابر شما کودک دیگری را گاز گرفت، به سرعت دخالت کنید و به او بگویید: «فورا از دوستت عذرخواهی کن» اگر کودک ممانعت کرد، بگویید: «من به جای تو از دوستت عذرخواهی می کنم چون تو خیلی عصبانی هستی و نمی توانی این کار را بکنی.» لازم است به فرزندتان نشان دهید همواره پشت او هستید. هرگز کودک را به خاطر این کار جلوی دوستانش تنبیه نکنید. با کتک زدن تنها او را کنار دوستش خرد می کنید. بعدا برای او مجددا تکرار کنید که «گازگرفتن دوستان در موقع عصبانیت کار صحیحی نیست و خداوند دندان را برای گازگرفتن سیب، ساندویچ و… آفریده نه گازگرفتن دوستان.» می توانید برای تنبیه او را از برخی امکانات محروم کنید اما از او فاصله نگیرید و روابط دوستانه خود را از بین نبرید. مرتبا در رابطه با این کار زشت با او صحبت کنید: «قبلا در مورد این موضوع صحبت کرده ایم… گازگرفتن کار اشتباهی است. من به تو اعتماد دارم و می دانم که دیگر این کار را تکرار نمی کنی.» حتی می توانید او را مسوول بار بیاورید و مثلا بگویید: «اگر دیدی یکی از دوستانت گاز می گیرد فورا بزرگ ترها را خبر کن. او کار درستی نمی کند…» کودک در این سن به امنیت نیاز دارد. دوستان مشخص، فضای بازی شناخته شده، ساعت های غذایی معین و… مساله دیگری که می تواند به ترک این عادت کمک کند کانال بندی صحیح انرژی اوست. توپ بازی، بازی پرنشاط و جذابی برای کودکان است و انرژی آنها را تخلیه می کند. خونسرد باشید و از بازی فرزندتان لذت ببرید. کودک خود به مرور گازگرفتن را فراموش می کند. منبع: Parents