۴۰۰میلیارد تومان هزینه مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک در ایران

سلامت > عمومی– گروه دانش و سلامت – زهرا رفیعی:
می‌گویند که تنها بیماری‌هایی کاملا درمان می‌شوند که راه درمانشان استفاده از آنتی‌بیوتیک است اما این نوشدارو کم‌کم در حال تبدیل شدن به عامل گرفتاری است.

آنتی‌بیوتیک دارویی است که از طریق توقف تکثیر میکروب‌ها و باکتری‌ها، با عوامل بیماریزا مقابله می‌کند. اگرچه این دارو برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شود اما استفاده نابجا و سرخود از آن می‌تواند بدن را در برابر این دارو ضعیف‌ کند. آنتی‌بیوتیک‌ها فقط علیه عفونت‌هایی به‌کار می‌روند که توسط باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌های بیماریزا به‌وجود آمده باشند و علیه بیماری‌های ویروسی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا تأثیری ندارند.

بسیاری از افراد به‌دلیل اینکه نشانه‌های سرما‌خوردگی ناشی از آنفلوآنزا با بیماری‌هایی که گلودرد استرپتوکوکی یکسان است به‌صورت سرخود از این دارو در دوره‌های کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند. نتیجه چنین روش اشتباهی مقاومت عوامل بیماریزا به آنتی‌بیوتیکی می‌شود که معمولا برای آن بیماری خاص تجویز می‌شود.

آنتی‌بیوتیک‌ها بیش از ۱۰۰نوع مختلف دارند که بسته به نوع بیماری و شدت آن توسط پزشکان برای بیماران تجویز می‌شود. انواع گوناگون آنتی‌بیوتیک‌ها ازجمله «آمپی سیلین» «نتراسیکلین»، «کلرومایسین» و غیره برای بهبود و درمان بیماری‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌طور مثال روزگاری آمپی‌سیلین و آموکسی‌سیلین آنتی‌بیونیک‌های نرمال و مؤثری برای گلودرد‌های زمستانی بود اما این داروها به‌دلیل اینکه طیف وسیعی از مردم به سمت مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها رفتند جای خود را به سفکسیم که آنتی‌بیوتیک قوی‌تری است داده است.

مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک (خاص) یک تهدید بزرگ و فاجعه‌بار برای پزشکی به‌حساب می‌آید. این اتفاق ممکن است باعث مرگ بیمارانی که در معرض خطر قرار دارند، شود. این بیماران به‌علت مقاومت باکتری‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها و ماندگاری عفونت در بدن آنها و درمان نشدنشان زندگی خود را از دست می‌دهند. زمانی که آنتی‌بیوتیک نتواند تأثیر کند، بیماری طولانی‌ و پیچیده‌تر می‌شود و فرد به کرات به پزشک‌های متعدد مراجعه می‌کند و نتیجه مطلوبی نمی‌گیرد؛

در نتیجه هزینه ‌بیشتری برای درمان یک بیماری معمولی و قابل درمان، پرداخت می‌کند. علاوه بر این‌، چنین مقاومتی شاید منجر به مرگ بیمار در اثر عفونت‌های مکرر شود. مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک فقط گریبان بیمار را نمی‌گیرد. عامل بیماریزایی که مقاوم شده‌است، سراغ بقیه افراد جامعه نیز خواهد رفت و طیف وسیعی از افراد را با معضلی به نام آنتی‌بیوتیک ناکارآمد مواجه خواهد کرد. گونه‌هایی از انواع باکتری‌هایی که به آنتی‌بیوتیک مقاوم شده‌اند، شامل انواع ایجاد‌کننده عفونت‌های پوستی، مننژیت، بیماری‌های قابل‌انتقال از راه جنسی و عفونت‌های دستگاه تنفسی مثل ذات‌الریه و نیز فارنژیت یا گلودرد چرکی است.

برای ما ایرانی‌ها فاجعه جهانی مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک رخ داده است. در همین زمینه دبیر انجمن پزشکان کودکان ایران با اشاره به بالابودن مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور، گفت: سالانه حدود ۴۰۰میلیارد تومان بابت مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک‌ها هزینه می‌شود. دکتر محمدرضا بلورساز به مهر گفت: مقاومت میکروبی در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها، مشکل تمام جهان به‌ویژه کشورهای جهان سومی است. وی ضمن تأکید بر ضرورت فرهنگسازی برای مصرف صحیح آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور، اظهار کرد:

این رسالت پزشکان است که مردم را از عوارض مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها آگاه کنند. همچنین کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، نظارت جدی وزارت بهداشت را می‌طلبد. بلورساز ادامه داد: البته مردم نیز در این میان بی‌تقصیر نیستند و به محض سرماخوردگی یا بیماری‌ ساده‌ای از این دست‌، به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها روی می‌آورند. در حال حاضر وضعیت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به‌گونه‌ای شده است که به‌علت ایجاد مقاومت‌های میکروبی، دیگر مصرف آنتی‌بیوتیک‌های ساده جوابگو نیست و بایستی از داروهای گران‌‌قیمت‌تر و قوی‌تری استفاده کرد.