۲۰خردادماه،
ممتاز نیوز : هزینه ماهانه یک خانواده چهار نفره در تهران تنها از بابت حداقل مواد غذایی ضروری و نه حداقل مواد غذایی مصرفی و دیگر هزینه‌های ضروری ۷۰۰ هزار تومان است. در این ۷۰۰ هزار تومان هزینه ماهانه، نه تنها هزینه‌های بالای اجاره‌بهای مسکن، حمل و نقل، آب، برق، گاز، بنزین، بهداشت و درمان، آموزش، پوشاک، لوازم منزل، تفریح و کالاها و خدمات متفرقه و انواع و اقسام هزینه‌هایی که خانواده‌ها روزانه با آن درگیرند، در نظر گرفته نشده است، بلکه اساسا بسیاری مواد غذایی مصرفی خانواده‌ها نیز به حساب نیامده است.
به گزارش ممتاز نیوز به نقل از اعتماد ؛ براساس برنامه سلامت توسعه هر فرد برای زنده ماندن در روز باید از هر ماده غذایی اصلی به میزان مشخصی در برنامه غذایی خود داشته باشد. با در نظر گرفتن میزان ضروری هر ماده غذایی مورد نیاز برای زنده ماندن براساس این برنامه و با احتساب حداقل قیمت فعلی مواد غذایی در بازارهای میوه و تربار و نه قیمت‌های متنوع مغازه‌ها و دیگر مراکز خرید هر شهروند تهرانی باید روزانه به طور متوسط ۵۶۰۰ تومان هزینه کند. با این حساب یک خانواده چهار نفره بدون اینکه هیچ ماده غذایی تفننی مصرف کند و با حذف بسیاری از مواد خوراکی مصرفی روزانه، تنها برای اینکه حداقل مواد غذایی را بر اساس گزارش سلامت در برنامه پنجم توسعه، در سبد غذایی خود برای زنده و سلامت ماندن داشته باشد، باید روزانه ۲۲ هزار و ۴۰۰ تومان و ماهانه نزدیک به ۷۰۰ هزار تومان هزینه مواد غذایی کند.
در این شرایط اگر قیمت مواد غذایی را در طول یک سال ثابت فرض کنیم، که عملا چنین اتفاقی در واقعیت نمی‌افتد، هزینه سالانه مواد غذایی یک نفر، دو میلیون و ۴۴ هزار تومان و یک خانواده چهار نفره بیش از هشت میلیون تومان خواهد بود. این در حالی است که هر کارگر مشمول قانون کار در سال جاری بر اساس پنج مولفه اصلی و جانبی حداقل مزد، بن نقدی، سنوات، حق اولاد و حق مسکن؛ بدون اضافه کاری، پاداش، حق پست و موارد مشابه آن؛ ماهیانه بین ۵۴۱ تا ۶۳۸ هزارتومان دریافت خواهد کرد. در این شرایط اگر هزینه‌های ماهانه اجاره مسکن، رفت و آمد، پوشاک، درمان، تحصیل فرزندان را به جمع هزینه‌های ماهانه یک خانواده حداقل‌بگیر اضافه کنیم، عملا سهمی برای تامین حداقل ضروریات تغذیه و سلامت باقی نمی‌ماند. در این شرایط رفته رفته سهم مواد غذایی اصلی از سبد خانوار کم و با مواد غذایی کم خاصیت‌تر و کم هزینه‌تر جایگزین می‌شود.
افزایش قیمت مواد خوراکی
جدیدترین گزارش مرکز آمار از شاخص قیمت‌ها در اردیبهشت ماه نشان می‌دهد، قیمت خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در اردیبهشت سال جاری یعنی ، نسبت به ماه مشابه سال قبل ۹/۵۵ درصد تغییر داشته است. از میان خوراکی‌ها درصد تغییرات شاخص قیمت نان و غلات د ر اردیبهشت امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۵/۵۳ درصد، گوشت قرمز و سفید و فرآورده‌های آن، ۸/۴۳ درصد، گوشت قرمز و ماکیان، ۴/۴۰ درصد، ماهی‌ها و صدف داران، ۵/۶۸ درصد، شیر، پنیر و تخم‌مرغ ۲/۵۳ درصد، روغن‌ها و چربی‌ها، ۶۵ درصد، میوه و خشکبار ۶/۵۸ درصد، سبزیجات و حبوبات ۸/۷۹ درصد، قند و شکر و شیرینی‌ها ۸/۴۱ درصد، نوشابه‌های غیرالکلی ۶/۷۹ درصد، در همین مدت تغییر داشته است. به طور کلی تغییرات شاخص قیمت‌ها در اردیبهشت سال ۹۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۳۸ درصد افزایش داشته است که از این میان تغییرات شاخص خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات، ۹/۵۶ درصد و کالاهای غیرخوراکی ۹/۳۰ درصد بوده است.
این نشان می‌دهد با وجود تورم موجود در جامعه، تورم در موادغذایی از تورم کل جامعه بیشتر است. بر اساس گزارش سلامت در برنامه پنجم توسعه کشور، هر فرد در روز باید حداقل ۳۲۰ گرم نان، ۱۰۰ گرم برنج، ۲۰ گرم ماکارانی، ۲۶ گرم حبوبات، ۷۰ گرم سیب زمینی، ۲۸۰ گرم سبزیجات، ۲۶۰ گرم میوه، ۴۸ گرم گوشت قرمز، ۵۰ گرم گوشت سفید، ۲۴ گرم تخم مرغ؛ ۲۳۲ گرم لبنیات، ۳۷ گرم روغن، ۴۵ گرم قند و شکر مصرف کند. با در نظر گرفتن قیمت متوسط مواد غذایی در یک ماهه اخیر در بازارهای میوه و تربار شهر تهران، هزینه حداقلی تغذیه یک فرد در روز ۵۶۰۰ تومان می‌شود. با این وجود بررسی نشان می‌دهد قیمت بالای یکسری اقلام غذایی از جمله لبنیات و گوشت قرمز و سفید حذف این مواد غذایی اصلی را از سبد خوراکی خانوارها و جایگزین شدن آن با مواد غذایی کم خاصیت‌تر و حجیم‌تر به دنبال داشته است. بر اساس نتایج تحقیقی که در سال ۸۹ روی بیش از ۲۷ هزار نفر انجام شده است، حدود ۴۷ درصد مردم کشور چندان به تغذیه خود توجهی ندارند.
پیشی گرفتن هزینه‌های خانوار از درآمد
نتایج طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری در سال ۱۳۹۰ نشان می‌دهد متوسط کل هزینه‌های خالص سالانه یک خانوار شهری در سال ۸۹ حدود ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. این رقم با بیش از ۱۶ درصد افزایش در سال ۹۰ به ۱۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده است. گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد از ۱۱ میلیون تومان هزینه‌های خوراکی خانوارها در سال ۸۹، دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان صرف هزینه‌های خوراکی و دخانی و هشت میلیون و ۷۰۰ هزار تومان صرف هزینه‌های غیرخوراکی شده است.
در سال ۹۰ نیز از ۱۳ میلیون کل هزینه خانوارها، بیش از سه میلیون و ۲۰۰ هزار تومان صرف هزینه‌های خوراکی و دخانی و ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان صرف هزینه‌های غیرخوراکی شده است. بررسی هزینه‌های خانوارها طی این دو سال بیانگر رشد ۲۵ درصدی هزینه‌های خوراکی در سال ۹۰ نسبت به سال ۸۹ است. اما بررسی درآمدی خانواده‌ها طی همین مدت زمانی نشان می‌دهد متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری از هزینه کل خانوار بیشتر است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران متوسط درآمد کل خانوار در سال ۱۳۹۰، ۱۳ میلیون و در سال ۸۹، ۱۰ میلیون است که در مقایسه با هزینه‌ها پایین‌تر است. همچنین بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم ۲۴ درصد مربوط به هزینه گوشت و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم با۴۴ درصد مربوط به هزینه مسکن بوده است. بررسی‌ها همچنین بیانگر این است که در بین هزینه‌های غیرخوراکی نیز، هزینه‌های مربوط به مسکن ۸۹/۱۹ درصد، حمل و نقل و ارتباطات ۲۴/۱۵ درصد، کالاها و خدمات متفرقه ۲۷/۱۱ درصد، بهداشت و درمان ۵۵/۱۰ درصد، لوازم، اثاث و خدمات خانوار ۵ درصد، تفریحات و سرگرمی‌ها و خدمات فرهنگی ۲۱/۳ درصد و پوشاک و کفش ۳ درصد نسبت به هزینه‌های مشابه سال قبل افزایش یافته است. بررسی جدول هزینه‌ها و درآمد خانوارهای شهر همچنین بیانگر این است که در بین استان‌های کشور، استان تهران بالاترین میزان هزینه کل برای خانواده‌ها را داشته است. در حالی که متوسط هزینه سالانه کل کشور ۱۳ میلیون است، این هزینه برای خانوارهای تهرانی نزدیک به ۱۷ میلیون گزارش شده است. با وجود این افزایش همچنان بخش عمده درآمد خانوارهای شهری صرف هزینه‌های غیرخوراکی می‌شود.
ترکیب هزینه‌های کل سالانه یک خانوار شهری در سال ۹۰ نشان می‌دهد هزینه‌های غیرخوراکی ۷۵ درصد و هزینه‌های خوراکی ۲۵ درصد هزینه‌های کل خانواده را شامل می‌شود. با این وجود مسوولان بدون در نظر گرفتن وضعیت تغذیه خانواده‌ها در راستای سیاست‌های افزایش جمعیت، خانواده‌ها را تشویق به افزایش باروری و تعداد فرزندان می‌کنند. چندی پیش مسوولان وزارت بهداشت برای رساندن نرخ رشد جمعیت از ۲/۱ فعلی به ۲/۳ به خانواده‌ها پیشنهاد کردند ۵ الی ۶ فرزند بیاورند. در این شرایط اگر هر خانواده بخواهد بر اساس پیشنهاد وزارت بهداشت ۵ فرزند داشته باشد با احتساب دو نفر والدین، هزینه ماهانه یک خانواده با قیمت‌های فعلی تنها برای تامین حداقل مواد غذایی نزدیک به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان خواهد بود.
منبع: ممتاز نیوز
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com