۸ ماه خاموشی قدیمی‌ترین ارکستر ایران

شاید نوازنده‌های ارکستر سمفونیک تهران فکرش را هم نمی‌کردند که اجرایشان در بیست‌وهشتمین جشنواره موسیقی فجر، در سی‌ام بهمن‌ماه ۹۱ آخرین اجرایشان روی صحنه است. اما سرنوشت‌شان اینطور رقم خورد و تا امروز حدود هشت ماه است که ارکستر سمفونیک تهران؛ قدیمی‌ترین ارکستر کشور در اغما به سر می‌‌برد. اگرچه این اجرای جشنواره‌ای آخرین اجرای رسمی این ارکستر است، اما باید گفت این ارکستر مدت‌ها قبل از این اجرا تعطیل شده‌بود. اولین نشانه‌های تعطیلی و سراشیبی این ارکستر ۷۰ساله کم‌کم از زمانی هویدا شد که «منوچهر صهبایی» که برای حدود دوسال‌ونیم این ارکستر را رهبری کرده بود، به سبب کارشکنی انجمن موسیقی و بعضی نوازندگان ارکستر سمفونیک استعفا داد. به این ترتیب پس از استعفای صهبایی در اردیبهشت ۸۹ قرار شد این ارکستر در غیاب رهبر یا مدیر هنری ثابت، تنها با هدایت رهبران میهمان اداره شود؛ موضوعی که تا پیش از این در هیچ‌یک از ارکستر بزرگ دنیا سابقه نداشت و همین خلاقیت هم در نهایت به کمای این ارکستر بزرگ انجامید. اگرچه با ترک ارکستر از سوی صهبایی به‌عنوان آخرین رهبر ثابت ارکستر سمفونیک تهران، برای چند صباحی این ارکستر با کمک رهبران میهمان و از جمله «شهداد روحانی» اجراهایی را روی صحنه برد، اما نشانه‌های تعطیلی ‌کم‌کم با اعتراضات گاه‌وبیگاه نوازندگان و غیبت آنها از جلسات تمرین خود را نشان داد. صدای اعتراض نوازنده‌ها در مشخص نبودن وضعیت حقوق و برنامه‌های آینده ارکستر کم‌کم به رسانه‌ها کشیده شد و «حمید شاه‌آبادی»، معاون وقت هنری وزیر ارشاد با برگزاری یک نشست رسانه‌ای، خبر از تاسیس موسسه ارکسترهای ایرانی داد. در این نشست افق روشنی برای ارکستر سمفونیک و حتی ارکستر ملی ترسیم شد؛ ارکستری که ماه‌ها پیش از ارکستر سمفونیک با قهر «فرهاد فخرالدینی» رهبر ارکستر تعطیل شده بود. اما این وعده‌ها بیشتر به سنگی می‌مانست که معاونت هنری برای نزدن برداشته است! زیرا علاوه برآنکه رویه معاونت هنری در آن دوره خلاف آن را نشان می‌داد، مشخص بود که در یک‌سال پایانی عمر دولت دهم، وزارت ارشاد چاله‌هایی را – به‌زعم خود – مهم‌تر از ارکستر سمفونیک دارد که پر کند. بر اساس گفته‌های شاه‌آبادی قرار شده بود کادرفنی ارکسترها هر ساله از طریق این موسسه ارزیابی و آزمون‌های تخصصی نیز زیر نظر داوران برگزار شود. بنابراین موسسه هر سال گزینش تازه خواهد داشت. علاوه بر این مقرر شده بود ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر ملی ایران و کر دفتر موسیقی به‌عنوان زیرمجموعه‌های این سازمان به فعالیت خود ادامه دهند. ارکستر سمفونیک در عمر هشت‌ساله دولت‌های نهم و دهم، بیش از آنکه به‌عنوان نهادی فرهنگی و هنری شناخته شود، مجمعی از نوازندگان بود که به صلاحدید، برای اجراهای مناسبتی روی صحنه می‌رفت. آخرین خبرها از ارکستر سمفونیک به ۳۰ تیر امسال برمی‌گردد که تعدادی از نوازندگان آن و اعضای گروه کر دفتر موسیقی در مقابل تالار رودکی تجمع کرده و خواستار روشن شدن وضعیت ارکستر و قراردادهایشان شدند. باز هم به نوازندگان قول‌های مساعد داده شد، اما در این سه ماه خبری رسمی از سوی معاونت هنری دربارهٔ این ارکستر شنیده نشده و معلوم نیست که وزارت تازه‌نفس ارشاد در آستانه ۷۰سالگی این ارکستر چه برنامه‌ای برای آن دارد.

منبع: شرق