تفکیک جنسیتی؛ راهکاری مقطعی در کاهش اختلاط دختران و پسران

تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها همواره از موارد مورد بحث میان مسئولان و کارشناسان مذهبی و دانشگاهی بوده است. موافقان از آنجا که تفکیک جنسیتی به تعدیل فضای فرهنگی- روانی دانشگاه و عدم اختلاط بین دختر و پسر کمک می‌کند، آن را یکی از جنبه ‌های مهم اسلامی‌شدن دانشگاه ‌ها می ‌دانند، در حالی که مخالفان معتقدند طراحان و حامیان طرح جداسازی جنسیتی در دانشگاه ها، مخالف حضور زن در اجتماع بوده و مدعی هستند که با اجرای این طرح، شأن انسانی زنان نادیده انگاشته و میزان ازدواج در جامعه کاهش می یابد.
به گزارش مهرخانه، این افراد برای اثبات نظر خود تلاش می کنند تا این طرح را همان دیوارکشی بین زن و مرد در خیابان جلوه داده و معتقدند این طرح به دلیل هزینه های بالایی که برای دولت به همراه دارد، عملیاتی نخواهد شد، اما تاکنون رؤسای بسیاری از دانشگاه ‌ها در گفت و گو با رسانه‌ ها از آمادگی شرایط برای اجرایی کردن این طرح در دانشگاه خود در سال تحصیلی ۹۱-۹۲ خبر داده ‌اند. دانشگاه‌ هایی چون صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، شهید چمران اهواز، سیستان و بلوچستان، ارومیه و مازندران از جمله دانشگاه‌ هایی هستند که از سال گذشته اجرای این طرح را با جداسازی کلاس های عمومی و سلف دانشگاه آغاز کرده اند و دانشگاهی مثل علامه طباطبایی اجرای طرح تفکیک جنستی را در کلیه کلاس ها و مقاطع در طول سه سال گذشته عملیاتی کرده است.
حجت الاسلام سید صدرالدین شریعتی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در این خصوص به مهرخانه می گوید: با جداسازی کلاس ها در این دانشگاه، آمار مشروطی ها کمتراز نصف شده، به طوری که از ۱۲۰۰ نفر در سال گذشته به ۶۰۰ نفر در امسال رسیده است و اکنون دیگر دانشجویان می توانند آرام و بدون حاشیه سوال های خود را از استاد بپرسند و به همین دلیل دانشجویان بسیار از این موضوع ابراز رضایت می کنند.
وی می افزاید: دانشجویان دختر و خانواده‌ها، از اجرای طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاه علامه طباطبایی (ره) بسیار اظهار رضایت می‌ کنند و ثمرات و تحولات اجرای این طرح، بسیار مثبت بوده است.
شریعتی با بیان اینکه اجرای این طرح در همه دانشگاه ها ضرورت دارد به بیان آثار مثبت تفکیک جنسیتی دانشگاه ها پرداخت و تصریح کرد: توصیه ما این است که در تمام دانشگاه ها این کار انجام شود، همانطور که ما عمل کرده و نتیجه گرفته ‌ایم. البته بنده در جایگاه تعیین تکلیف برای افراد دیگر نیستم، اما اجرای تفکیک جنسیتی به سود خانواده ‌ها، دانشجویان، اساتید است و موجب آرامش فکر و روح و از بین رفتن تنش‌ های روانی، فکری، روحی و عاطفی در محیط دانشگاه‌ ها می ‌شود.
اما کاهش اختلاط دختر و پسر در دانشگاه، بحث دیگری است که وزیر علوم و موافقان تفکیک جنسیتی همواره بر آن تاکید داشته و معتقدند با اجرای طرح تفکیک جنسیتی این نوع از اختلاط کاهش می یابد. ارتباط دختر و پسر یکی از مسائل مهم فرهنگی، اجتماعی جامعه ماست. این مشکل در بعضی اماکن و شرایط مثل دانشگاه ها نمود بیشتری پیدا کرده است و گاهی اوقات به واسطه این که سطح دوستی و ارتباط تعریف نشده است، اندک اندک از ارتباط دوستی فراتر رفته و آسیب های جبران ناپذیری را به ویژه برای دختران به بار می آورد.
پس با این ملاحظات می توان گفت که نگرانی کارشناسان در خصوص روند رو به افزایش اختلاط دختران و پسران در جامعه امر بجایی است و کمرنگ شدن این مسئله ممکن است در سایه اجرای طرح تفکیک جنسیتی محقق شود.

اما آیا اجرای طرح تفکیک جنسیتی با همه خوبی ها و مزیت هایش می تواند مرهمی برای زخم بزرگ اختلاط دختر و پسر در جامعه باشد یا مثل بسیاری از طرح های فرهنگی دیگر یک مسکن کوچک در مقابل دردی خطرناک است و این همان پرسشی است که کارشناسان در گفتگو با مهرخانه به بحث و بررسی آن پرداخته اند.

تفکیک جنسیتی

عدم اختلاط دختران و پسران با طرح تفکیک جنسیتی محقق نمی شود
دکتر سعید معیدفر جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اعلام مخالفتش با طرح تفکیک جنسیتی به بیان دلایل خود پرداخت و گفت: اختلاط دختران و پسران در دانشگاه، باعث گسترش فحشا و ناهنجاری اجتماعی نمی شود، تحقیقات و پژوهش من نشان داده است که پاک ترین مکان در کشور ما دانشگاه است و من مطمئنم هیچ دلیل علمی در پشت این طرح وجود ندارد.
به اعتقاد معیدفر دانشگاه تنها مکانی است که می تواند کلیشه های ذهنی که در جامعه ما راجع به جنسیت وجود دارد را حذف کند.
این جامعه شناس ادامه می دهد: در دانشگاه تبادل فکر و اندیشه صورت می گیرد و پسر و دختر خود را به صورت یک سوژه عقلی می بینند نه جنسی؛ در حالی در محیط بیرون از دانشگاه اینطور نیست و نگاه افراد به جنس مخالف در برگیرنده فرکانس های جنسی است.

وی با بیان اینکه در دانشگاه دختران و پسران، به عنوان انسان های متفکر به هم نگاه می کنند، گفت: بر فرض این که طرح در دانشگاه اجرا شده و کلاس های دختران و پسران جدا شود، آیا در خارج از محیط دانشگاه می شود از اختلاط آنها جلوگیری کرد! اگر هدف طراحان این طرح از اسلامی شدن دانشگاه، جلوگیری از اختلاط دختران و پسران است، باید گفت این امر با این مدل صورت نمی پذیرد.
معیدفر با اشاره به این مطلب که تفکیک جنسیتی مدارس طرح خوبی است که در کشور اجرا می شود، گفت: تفکیک جنسیتی در مدارس به خاطر رفتارهای هیجانی که دختران و پسران از خود نشان می دهند، بسیار خوب اجرا شد؛ اما در دانشگاه اینطور نیست چراکه دانشجویان به سن عقلی رسیده اند و رفتارهای هیجانی شان در سطح پایین تری قرار دارد و مختلط بودن کلاس های دانشگاه، مشکل خاصی ایجاد نمی کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: تفکیک جنسیتی از نظر عقلانی و علمی آسیب های فراوانی را به دنبال خواهد داشت و در آینده کلیشه های جنسیتی را تقویت می کند، چون جای دیگری نیست که دو جنس مخالف یکدیگر را به صورت یک انسان متفکر ببینند.
این جامعه شناس تاکید کرد: طراحان تفکیک جنسیتی که فکر می کنند با این کار اختلاط دختر و پسر کمتر می شود، در خواب خرگوشی فرو رفته اند و در سال های آینده متوجه پیامدهای آن که شامل بالا رفتن آمار تجاوز، فحشا و فساد است، خواهند شد.

روابط دختر و پسر محدود به دانشگاه نیست
دکتر سید حسن حسینی جامعه شناس و استاد دانشگاه معتقد است: مسئولین فکر می کنند که اختلاط تنها در دانشگاه صورت می گیرد و چشمشان را بر روی خیلی از مسائل بسته اند.
وی افزود: باید بررسی کرد که آیا اختلاط پسر و دختر تنها در دانشگاه صورت می گیرد؟ در صورتی که محیط جامعه این سوال را به خوبی پاسخ می دهد؛ چراکه دختران و پسرانی که به دانشگاه راه پیدا نمی کنند نیز با هم اختلاط می کنند و این برخوردها و روابط تنها محدود به محیط دانشگاه نیست.

تفکیک جنسیتی همجنسگرایی را افزایش می دهد
دکتر ابراهیم فیاض با بیان اینکه تفکیک جنسیتی توهین به انسانیت است، گفت: این مسئله همجنسگرایی را در دانشگاه ها رواج می دهد.
وی با اعلام این مطلب ادامه داد: جوانی مرحله ای از زندگی انسان است که صفات ثانویه جنسی در آن ظاهر می شود. در مرحله کودکی و نوجوانی، فرد صفات ثانویه جنسی ندارد؛ به همین دلیل، در این دوران دخترها و پسرها با هم بازی می کنند، بدون این که فاصله ای میان خودشان احساس کنند؛ یعنی در این دوران اصلاً مساله جنسی برای شان مطرح نیست. اما در دوره جوانی با ظاهر شدن صفات ثانویه جنسی این رفتارهای ساده و بی آلایش کودکان تغییر می کند.

تفکیک جنسیتی

این استاد دانشگاه با بیان اینکه یکی از مشکلات بسیار مهمی که اکنون درباره جوانان در کشور وجود دارد، ارتباط میان دو جنس مخالف دختر و پسر است، تصریح کرد: در دانشگاه هم در ارتباط میان دختر و پسر این مشکلات وجود دارد. نمی دانیم که رابطه شان را چگونه برقرار کنیم. اکنون گسستی در میان آنان قرار دارد. برخی کارشناسان و افراد معتقدند که باید دانشگاه را تک جنسیتی کنیم. باید از این افراد پرسید که بعد از این کار چه اتفاقی می افتد؟ نتیجه آن همین دبیرستان های تک جنسیتی موجود است که هنگام تعطیل شدن دانش آموزان، روابط دختر و پسر به بیرون از دبیرستان کشیده می شود و غالباً خودروهای بسیاری در این زمان در اطراف مدارس پراکنده هستند. خانواده ها یا نگرانند یا خودشان باید دختر و پسرشان را همراهی کنند.
فیاض با تاکید بر این نکته که مسلماً روابط بین دو جنس مخالف فقط به دانشگاه محدود نمی شود، ادامه داد: ما هنوز نتوانسته ایم در این باره راه حل و راهکاری را پیشنهاد کرده و رویکردی مناسب را اتخاذ کنیم. پس صفات ثانویه جنسی، عامل ایجاد فصل است. این ایجاد فاصله مسائل مختلفی را به وجود می آورد که در مقابله با آن باید سیاست گذاری و برنامه ریزی جنسی مناسب صورت گیرد. اگر نتوانیم سیاست گذاری و برنامه ریزی مناسب را انجام دهیم، مسائل و معضلات زیادی پیش می آید.

تفکیک جنسیتی اختلاط را کاهش می دهد، اما…
همچنین به اعتقاد دکتر علی انتظاری نیز این طرح فاقد نگاه کارشناسی بوده و مسئولین در وزارت علوم هیچ پژوهشی را در این زمینه انجام نداده اند.
وی با بیان اینکه مسلماً این طرح آثار مثبتی به همراه خواهد داشت، گفت: جداسازی دختران و پسران در محیط دانشگاه فرصت را برای پیشرفت بیشتر دختران در زمینه های علمی فراهم می کند، ولیکن نباید در چنین موضوع مهمی تنها به توصیه عامیانه برخی علما اتکا کرد بدون اینکه عواقب آن در نظر گرفته شود.
انتظاری با اشاره به اینکه ممکن است تفکیک جنسیتی اختلاط دختر و پسر را تنها در محیط دانشگاه کم کند، گفت: اما از طرف دیگر ارتباط دختر با دختر یا پسر با پسر را به وجود می آورد و اگر ابعاد مختلف این طرح دیده نشود این نوع اختلاط عواقب خوبی نخواهد داشت.
به اعتقاد دکتر حسین بستان جامعه شناس و استاد دانشگاه نیز تفکیک جنسیتی در دانشگاه تنها روابط دختران و پسران را در محیط دانشگاه آن هم به دلیل فضای فیزیکی دانشگاه کم خواهد کرد و مطمئناً کسی که به دنبال ارتباط و اختلاط با جنس مخالف باشد، خارج از محیط دانشگاه این کار را انجام می دهد.

تفکیک جنسیتی به صورت مطلق ضرورتی ندارد
حجت ‌الاسلام علیرضا پناهیان نیز با تاکید بر اینکه در جاهایی که امکانش است و ضرورتی ندارد که اختلاطی باشد، بهتر است این طرح اجرا شود گفت: تفکیک جنسیتی به صورت مطلق ضرورتی ندارد و لزومی به اجرای فراگیر و عام آن نیست، ضمن اینکه می‌توان با روش ‌های منطقی و در یک نظرسنجی علمی، غیر‌هیجانی و دقیق بعضی از کلاس‌ ها را به صورت تفکیک شده و با فرصت ‌های یکسان برگزار کرد
وی تأکید کرد: طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاه ‌های کشور باید به صورت معقول و طبیعی اجرا شود، نه اینکه طوری باشد که افکار عمومی نسبت به آن واکنش نشان دهد.
پناهیان با اشاره به اینکه زیرساخت ‌های هر طرحی قبل از اجرا باید آماده باشد، گفت: باید دید آیا با اجرای این طرح موجبات آرامش بیشتر دانشجویان فراهم می ‌شود؟ آیا از درگیری‌ های روحی و عاطفی جلوگیری می شود یا به گونه ‌ای جلوه پیدا خواهد کرد که نه تنها تفکرات دانشگاهیان، بلکه افکار عمومی نیز جریحه ‌دار می‌ گردد.
وی با اشاره به اینکه باید بدانیم که اساساً نفع تفکیک جنسیتی در محیط علمی برای چیست، بیان کرد: آیا هدف از این طرح، بهره‌ وری بیشتر دانشجویان و معطوف شدن انرژی آنان به کار علمی است، حال آن‌که در محیط‌ های مختلط، کار علمی به‌ طور قابل‌ قبولی صورت می‌گیرد.

به جای برخوردهای مقطعی، معیارهای گفتگو به دختران و پسران آموزش داده شود
دکتر محمود گلزاری در یادداشتی که در وبلاگ خود، نظریه کاهش عدم اختلاط دختران و پسران در دانشگاه را رد کرده است و می گوید: بررسی های صورت گرفته در سال های گذشته نشان می دهد دانشجویانی که در دانشگاه های تک جنسیتی درس می خوانند، تقریباً به اندازه دیگر دانشجویان با جنس مخالف رابطه دارند.
وی ادامه می دهد: آیا جوانان بعد از فراغت از کلاس در محیط بیرون با هم تماس نخواهند گرفت؟ آیا می توان در همه کوچه ها، خیابان ها، مراکز درمانی و خرید، آنها را از هم دور کرد؟
به اعتقاد گلزاری می توان به جای این برخوردهای مقطعی، شتابزده و غیرقابل اجرا و بی دوام که نگاهی ابزاری و کاملاً جنسی به روابط انسانی دارد، به دختران و پسران آموزش داد چگونه با هم همکاری کنند و با چه معیارها و روش هایی، به قصد ازدواجی پایدار و آگاهانه و با مشورت خانواده ها با یکدیگر به گفتوگو بپردازند!

طرح تفکیک جنسیتی یک راهکار مقطعی در کاهش اختلاط است
دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی نیز در این خصوص گفت: طبیعی است که در شرایط حاضر نمی توان توقع داشت بین دختر و پسری که در تمام دوران تحصیل، از دبستان تا دبیرستان، جدای از هم بوده اند و یک باره در دانشگاه در سر یک کلاس نشسته اند، مشکلی ایجاد نشود و تحریک جنسی رخ ندهد و مشکلات و مسائلی را پیش نیاورند.

تفکیک جنسیتی

وی به طرح تفکیک جنسیتی اشاره کرد و افزود: راهکار ایجاد دانشگاه های تک جنسیتی که مطرح شده و وزارت علوم هم به دنبال آن است، می تواند در کوتاه مدت یک راهکار مناسب باشد، ولی همانطور که اشاره کردم در دراز مدت راهکار ما باید بازنگری در سیاست های کلان باشد. آیا در پیش گرفتن سیاست افزایش دانشجویان دختر و دامن زدن به تحصیلات عالیه دختران و اشتغال بانوان، که همه اینها منجر به بالا رفتن سن ازدواج دختران شده است، کار درستی است؟
این پژوهشگر حوزه زنان ادامه داد: ما نمی توانیم این سیاست ها را ادامه بدهیم و همچنان تحصیلات عالیه دختران را ولو در رشته هایی که هیچ ارتباطی با زندگی و شغل آینده و تشکیل خانواده شان ندارد، تبلیغ کنیم و از آن طرف به اشتغال دختران و زنان در شغل های که هیچ ارتباطی با جنس و توانمندی های آنها ندارد، دامن بزنیم و باز با این سیاست ها توقع داشته باشیم که روابط زن و مرد در جامعه ما شکل و سامانی بگیرد که اسلام خواسته است.
عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث بازنگری در سیاست ها را به عنوان راهکار دراز مدت معرفی کرد و گفت: باید در سیاست هایی که در این سه- چهار دهه گذشته بدون پرسش، بدون بررسی و بدون بررسی ارتباط آن با دیدگاه های کلان اسلام در حوزه های مختلف اجرا شده است، بازنگری صورت گیرد. با این بازنگری متوجه می شویم که این سیاست ها تا چه حد ما را به جامعه اسلامی، خانواده اسلامی و الگوی اسلامی روابط زن و مرد می رساند و این تنها راهکار کلانی است که ما را به سر منزل مقصود خواهد رساند.
وی با بیان اینکه احداث دانشگاه های تک جنسیتی می تواند راه کارهای مقطعی باشد، گفت: با جداسازی دختران و پسران از یکدیگر باز هم پاسخی به نیاز و غریزه جنسی دختران و پسران نداده نشده است. دختران و پسرانی که در اوج دوران بلوغشان زمینه ای برای ارضای جنسی شان وجود ندارد و مشخص نیست چه زمانی شرایط ازدواج و تشکیل زندگی برایشان فراهم می شود.
شفیعی سروستانی خاطرنشان کرد: باید سیاست های آموزشی و اشتغال ما به گونه ای باشد که امکان تشکیل خانواده برای پسران در اولین سال های اوج غریزه جنسی با تسهیلاتی که دولت پرداخت می کند و کمک هایی که خانواده ها می کنند، فراهم شود. زمینه ای به وجود آید تا سن ازدواج که الان در جامعه ما بسیار بالا رفته است، به جایگاه خودش بازگردد. شرایط ازدواج که اکنون متاسفانه بسیار سخت شده، تسهیل شود تا جوانان رغبت کنند تن به ازدواج و تشکیل خانواده دهند و زمینه ارضای کامل غریزه جنسی برایشان فراهم شود و از آن طرف هم باید تلاش کرد حریم، حیا، عفاف، غیرت، پوشش و حجاب در جامعه حفظ شود تا شاهد تحریک زودهنگام و بیش از حد غریزه جنسی در جامعه نباشیم.

تفکیک جنسیتی

اختلاط دختر و پسر در فرهنگ عمومی جامعه در حال نهادینه شدن است
به درستی می توان فهمید تا زمانی که فرهنگ عمومی جامعه که بازتولید کننده چنین رفتارهایی ‌است تغییر نکند، اجرای این قبیل طرح‌ ها تنها عوض کردن میدان بروز این رفتارهاست.
به اعتقد دکتر سیما فردوسی پور آنچه باید مدنظر قرار گیرد کوتاهی ‌هایی در زمینه آموزش رفتارهای درست و یاد دادن نوع پوشش صحیح و داشتن وقار و متانت است. ما باید این‌ها را در دانشگاه‌ها پررنگ کنیم. نحوه ارتباطِ شایسته‌ تر است که باید گسترش یابد. اگر این‌ها را گسترش دهیم شاید دیگر هیچ‌ کس به این فکر نیفتد که تفکیک جنسیتی را اعمال کند.
 
انتهای پیام/۹۰۰۸۰۷


پایگاه تحلیلی خبری مهرخانه

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.