لزوم نهادینه‌شدن آموزش‌های رسمی درباره بلوغ

بسیاری از خانواده در مقابل تغییرات جسمی، روانی و رفتاری فرزند خود سکوت می‌کنند و بی‌تفاوت می‌گذرند و فرزند خود را در این شرایط دشوار، تنها رها می‌کنند، از آن بدتر این است که در برخی جوامع سنتی با بلوغ به عنوان پدیده‌ای مزموم یا خجالت‌آور برخورد می‌شود.

اما این واکنش‌های نادرست، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به نوجوان وارد می‌کند و حتی ممکن است به صورت عقده‌های مزمن روانی در سنین بالاتر در فرد جلوه‌گر شود.

تحقیقات تطبیقی نشان می‌دهد حداقل۲۰ درصد از نوجوانان جامعه ایران از تغییرات جسمی و روحی دوران بلوغ دچار نگرانی و سردرگمی جدی می‌شوند و برای پاسخگویی به پرسش‌های خود مرجع مناسبی پیدا نمی‌کنند.

بنا به گفته متخصصان علوم رفتاری و آسیب‌شناسان اجتماعی، نوجوانانی که با کمک والدین، مربیان و نهادهای آموزشی با تغییرات دوران بلوغ آشنا نمی‌شوند، بشدت دچار ترس، اندوه و حتی افسردگی می‌شوند و همواره با این پرسش مواجهند که چه اتفاقی برای من افتاده است، آیا طبیعی است؟

آیا برای همه اتفاق می‌افتد؟ مبادا بیمارهستم یا در آینده برایم مشکلی ایجاد شود.

در حقیقت نوجوان به دلیل ناآگاهی، دوره بلوغ را با ترس و اضطراب طی می‌کند و بتدریج قدرت تطبیق با شرایط متغیر آن را از دست می‌دهد.

اینجاست که آسیب‌های رفتاری در کمین وی قرار می‌گیرد و امکان بروز هر خطایی را ممکن می‌سازد. به همین دلیل والدین باید با زبانی ساده و بدون پیچیدگی، شرایط بلوغ را برای نوجوان تشریح کنند و به او اطلاعاتی متناسب با سن و پیشرفت مراحل بلوغ ارائه دهند.

از آنجا که بسیاری از والدین به دلیل موانع فرهنگی یا براساس شرمی نابجا از ارائه توضیحات کامل و جامع در این باره خودداری می‌کنند، آموزش‌های اجتماعی درباره بلوغ اهمیتی دوچندان می‌یابد.

برگزاری جشن تکلیف در مدارس در حوزه آموزش‌های بلوغ، اقدامی مناسب، اما ناکافی است. به نظر می‌رسد خلأ اصلی در این باره طرح نشدن نکات آموزشی، بهداشتی و پزشکی بلوغ در کتاب‌های درسی است.

در چنین شرایطی تلاش رسانه‌های صوتی، تصویری و مکتوب و اجرای برنامه‌های آموزشی از سوی نهادهای فرهنگی و حمایتی می‌تواند تا اندازه‌ای راهگشا باشد و شرایط را برای آموزش‌های رسمی، کامل و متناسب درباره بلوغ فراهم کند.