مصر علیه انقلابش رای نمی‌دهد

این همان سناریوی فاجعه‌آمیزی بود که همگان از آن هراس داشتند؛ اما گاهی از درون صندوق‌های آرا، نتیجه‌ای بیرون می‌آید که مورد علاقه بسیاری از مردم نیست. نامزد جمعیت اخوان‌المسلمین نمایانگر توان این جمعیت و اتحاد درونی حزب مذکور است که درجه بالایی از انضباط و تعهد به تصمیم‌های اخوان را نشان می‌دهد، ولی احمد شفیق، نخست‌وزیر دوره حسنی مبارک بوده و در حقیقت نامزد نظام سابق و وابستگان آن است که منافع آنان را تامین می‌کند. او یکی از ارکان اصلی نظامی به شمار می‌رود که انقلاب مردمی‌، آن را سرنگون ساخت و این بار از صندوق‌های رای و با نقاب مردمی‌بودن ظاهر می‌شود. اکنون کسی نمی‌تواند با او مقابله کند، وگرنه مخالف دموکراسی معرفی می‌شود.

در چنین شرایطی، جمعیت اخوان‌المسلمین با نظام مبارکی که همچنان بر مصر حکم می‌راند روبه‌روست و در واقع اسلام سیاسی از یک سو و بقای نظام فاسد مبارک از سوی دیگر در برابر یکدیگر قد علم کرده‌اند. جریان اسلام سیاسی با ۲ نامزد (دکتر مرسی و عبدالمنعم ابوالفتوح، نامزدی اسلامگرا و معتدل که تلاش می‌کرد خود را از وابستگی به یک حزب یا گروه خاص برهاند)‌ وارد صحنه گردید. جبهه دیگر نیز که وابستگان نظام سابق به شمار می‌رود با ۲ نامزد وارد صحنه رقابت شد و در دور اول، احمد شفیق از دیگر نامزد وابسته به نظام سابق یعنی عمرو موسی پیش افتاد. در میان این دو جبهه، جریانی میانه قرار داشت که نماینده سایر نیروهای مردمی، لیبرال‌ها، انقلابیون و جوانان مصری بود. این گروه‌ها به حمدین صباحی رای دادند که طبق نتایج اعلام شده انتخابات، رای بالایی آورده بود.

اختلاف بنیادی

در این میان، برخی از لیبرال‌ها و مردم مصر گمان می‌کنند با احمد شفیق می‌توان به راحتی کنار آمد و درحقیقت خطر وی برای کشور مصر و آینده آن از مرسی کمتر است. به عقیده آنها، با بقایای نظام حسنی مبارک می‌توان به راحتی همزیستی نمود و خطر آنان کمتر از سیطره اخوان‌المسلمین بر تمامی بخش‌های حکومت آینده خواهد بود، اما در برابر این دیدگاه، نظر اکثر مردم مصر قرار دارد که معتقدند اختلاف سلیقه با جمعیت اخوان‌المسلمین، یک اختلاف تاکتیکی است که به برخی از اهداف انقلاب مصر مربوط می‌شود، اما اختلاف با وابستگان نظام سابق از جمله احمد شفیق، یک اختلاف بنیادی و ریشه‌ای است. اگر اختلاف و تفاوت با مرسی و جمعیت اخوان یک تفاوت دیدگاه سیاسی باشد،‌ اختلاف با بقایای نظام گذشته مصر اختلافی است که به جنایات رژیم گذشته مربوط می‌شود و پای انسان‌های بیگناهی که خونشان توسط آنان به زمین ریخته شده است، در میان است.

مساله پیچیده‌‌ای نیست؛ نتایج انتخابات ریاست جمهوری مصر نشان می‌دهد احزاب و گروه‌هایی که انقلاب این کشور را رهبری کرده‌اند، جایگاه بیشتری در عرصه سیاسی دارند. اگرچه تنها ۲ نفر از نامزدهای انتخاباتی به دور دوم راه یافتند، اما گروه‌های مردمی‌تر از آرای بیشتری برخوردار شدند و این موضوع در معادله انتخابات ریاست جمهوری نقش تعیین‌کننده‌ا‌ی دارد و تقریبا هویت رئیس‌جمهور آتی این کشور را مشخص می‌کند. اکنون ۲ گزینه پیش روی انقلابیون و مردم مصر قرار دارد؛ شاید آقای محمد مرسی بهترین گزینه برای مردم مصر نباشد، اما باید توجه داشت پیروزی احمد شفیق به معنای بازگشت نظام مبارک به شکل کامل و در نتیجه نابودی انقلاب مصر است. چرا که در حال حاضر فقط ۲ نامزد تلاش می‌کنند نظر سایر گروه‌های مردمی مصر را به خود متوجه سازند. بسیاری از احزاب و مراکز فرهنگی مصر خواهان نجات کشور و انقلاب و در نتیجه نجات خودشان هستند و از ۲ نامزد تضمین می‌خواهند که برای نجات کشور و انقلاب مصر، تنها سخن‌گفتن کافی نیست، ‌بلکه باید اقدامات عملی انجام دهند.

مسوولیت اخوان

جمعیت اخوان‌المسلمین در شرایط کنونی مسوولیت بزرگی بر دوش دارد تا بی‌اعتمادی موجود میان خود و برخی گروه‌های انقلابی و مردمی را از میان بردارد. این بحران در طول ماه‌های گذشته عمق پیدا کرده و مسوول آن، اخوان‌المسلمین است. این جمعیت باید از غروری که پس از انتخابات پارلمانی مصر و کسب بیشتر کرسی‌ها به آن دست یافت، خود را برهاند. نتایج انتخابات ریاست جمهوری مصر نشان می‌دهد این جمعیت بخشی از وطن است و نه‌تمامی آن. نامزد اخوان توانست یک‌چهارم آرای مردم را در دور اول انتخابات ریاست جمهوری به خود اختصاص دهد و نباید برخی از سران این جمعیت ادعا کنند که نماینده تمام مردم مصر یا اکثر مردم هستند یا اخوان، بزرگ‌ترین قدرت سیاسی و مردمی در مصر است. بلکه باید بر خود لازم بدانند با جدیت به کار و کوشش ادامه دهند و با دیگر گروه‌ها و احزاب مصر همکاری داشته باشند تا کشور مصر از این مرحله سخت به سلامت عبور کند. در این صورت است که برای همگان روشن خواهد شد اخوان‌المسلمین، خواهان سربلندی و خیر برای کشور مصر است.

فرصت تاریخی

در مقابل، سایر گروه‌ها و جمعیت‌های انقلابی و مردمی مصر نیز مسوولیت بزرگی بر دوش دارند و آن حرکت در مسیر صحیح است. نباید از شیوه‌های اخوان‌المسلمین هراسی به خود راه دهند. این انتحار سیاسی، فرصت را به احمد شفیق می‌دهد تا بار دیگر به عرصه سیاسی قدرت بازگردد. نگرانی از اخوان‌المسلمین ـ هرچند از نگاه برخی بزرگ جلوه می‌کند ـ جدی نیست و مشکل اصلی، احتمال بازگشت نظام مبارک به قدرت است. گروه‌های انقلابی که فرصت تاریخی انتخابات ریاست جمهوری مصر را از دست دادند و از یک نامزد انقلابی در دور اول انتخابات حمایت نکردند، فرصت دارند تا اشتباه خود را جبران کرده و نقش مثبتی در دور دوم رقابت ایفا کنند.

اکنون حالت تشویش و اضطراب در میان شهروندان مصری در حال افزایش است و جنگ رسانه‌ای و لفظی سختی میان هواداران احمد شفیق و مرسی در گرفته است. هواداران و وابستگان نظام سابق تلاش می‌کنند اخوان را بدنام کرده و پایگاه مردمی این جمعیت را کاهش دهند. اگر آنها موفق شوند و احمد شفیق در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود، اخوان‌المسلمین بهای سنگینی پرداخت خواهد کرد. یکی به خاطر اشتباهات سیاسی‌اش، دوم به دلیل شکست در انتخابات ریاست جمهوری و سوم به خاطر پیروزی یکی‌از سخت‌ترین دشمنانش. این سناریوی هراسناک مسوولیت اخوان را چند برابر می‌کند تا واقعگرایی سیاسی بیشتری در پیش گیرند. توپ اکنون در زمین نیروهای انقلابی و از جمله اخوان‌المسلمین قرار دارد تا سرنوشت کشور مصر و انقلاب را رقم بزنند.

روزنامه القدس العربی / مترجم: محمدجواد گودینی