آثار مثبت و منفی گردشگری بر کشور میزبان

تاکنون درباره آثار مثبت گردشگری در زمینه‌های فرهنگی؛ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی سخن فراوان گفته شده است اینکه گردشگری می‌تواند منافع اقتصادی و اجتماعی زیادی به خصوص در مناطق روستایی و کشورهای درحال توسعه به‌دنبال داشته باشد، به جای خود درست است اما گردشگری جمعی همواره می‌تواند آثار منفی نیز به‌همراه داشته باشد. دولت‌ها و کنشگران محیط‌زیست و اجتماعی همواره به‌دنبال راه‌هایی برای کاهش آثار منفی گردشگری بر جامعه میزبان بوده‌اند. در برخی اوقات ارزش اقتصادی گردشگری برای دولت‌ها آنچنان حیاتی است که آنها به آثار سوء این صنعت توجه نکرده و شاهد کژکارکردی آن در جامعه‌های میزبان به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه بوده‌ایم. گردشگری درصورتی می‌تواند تاثیر مثبت پایدار داشته باشد که به دقت مدیریت شود.

 آثار اقتصادی مثبت

وقتی گردشگران دستمزدشان را برای خدمات و کالاها صرف می‌کنند، منجر به «اثر ضریب فزاینده» شده و شغل‌های بیشتری تولید می‌کند. صنعت گردشگری همچنین فرصت‌هایی برای کسب‌وکارهای کوچک فراهم می‌کند که به‌ویژه در جوامع روستایی مهم است و درآمدهای مالیاتی اضافی ایجاد می‌کند، مانند مالیاتی که هتل‌ها و فرودگاه‌ها و سایر خدمات گردشگری می‌پردازند که می‌تواند برای مدارس، مسکن و بیمارستان‌ها استفاده شود.

 آثار اقتصادی منفی

گردشگری موفق به ایجاد زیربنایی ازجمله جاده‌ها و هتل‌ها بستگی دارد. این هزینه‌ها معمولا به گردن دولت می‌افتد که باید از طریق درآمدهای مالیاتی بازگردد. شغل‌هایی که به‌وجود می‌آورد، معمولا فصلی و کم‌درآمد است، با این حال توریسم می‌تواند موجب افزایش قیمت املاک و هزینه کالاها و خدمات شود. درآمد گردشگری همیشه به‌نفع جوامع محلی نیست، چون بخش عظیمی از آن به کمپانی‌های بین‌المللی بزرگ مانند مالکان هتل‌های زنجیره‌یی برمی‌گردد. ازسویی مقصدهای گردشگری به سرعت تحت تاثیر رخدادهایی ازجمله تروریسم، فاجعه‌های طبیعی و رکود اقتصادی قرار می‌گیرند.

 آثار اجتماعی مثبت

رشد زیربناها و وسایل رفاه که در اثر گردشگری به‌وجود آمده است، به‌نفع جوامع محلی نیز هست. گردشگری باعث تقویت حفظ رسوم سنتی، صنایع دستی و جشن‌های ملی می‌شود. تعامل میان میهمان‌ها و میزبان‌ها موجب افزایش درک فرهنگی شده و می‌تواند آگاهی جهانی از مسایلی همچون فقر و حقوق بشر را افزایش می‌دهد.

 آثار اجتماعی منفی

رفتارهای گردشگران می‌تواند آثار منفی برکیفیت زندگی جامعه میزبان داشته باشد. برای مثال مشکلاتی ازجمله ازدحام و شلوغی، مواد مخدر و الکل، فحشا و افزایش سطح جرم و جنایت می‌تواند رخ دهد. گردشگری می‌تواند موجب تجاوز به حقوق بشر شود و محلی‌ها را از زمین‌ها و سواحل دریا و ماهیگیری آنها براند. تعامل با گردشگران همچنین می‌تواند موجب افول ارزش‌ها و فرهنگ‌های سنتی شود.

 آثار زیست‌ محیطی مثبت

گردشگری به خصوص طبیعت و طبیعت‌گردی به حفاظت از حیات وحش و منابع طبیعی ازجمله جنگل‌های بارانی کمک می‌کند. همچنین به تامین بودجه برای حفاظت از حیوانات کمک می‌کند. از طریق ایجاد منابع جایگزینِ اشتغال، مسایلی ازجمله صید بیش از حد و جنگل‌زدایی در ملت‌های درحال توسعه کاهش می‌یابد.

 آثار زیست محیطی منفی

گردشگری استفاده بیش ازحد، تهدیدهایی برای منابع طبیعی و فرهنگی منطقه ازجمله دسترسی به آب، سواحل، صخره‌های مرجانی میراث باستانی ایجاد می‌کند. همچنین به‌خاطر افزایش ترافیک و ریختن زباله، فاضلاب و تولید سروصدا آلودگی ایجاد می‌شود.