جام جم آنلاین: تنش‌ها میان چین و ژاپن بر سر جزایر سنکاکو به‌طرز خطرناکی تشدید شده است. در ۱۱ سپتامبر سخنگوی دولت ژاپن اعلام کرد که این جزایر را از یک شهروند ژاپنی خریداری کرده است.
به‌دنبال این اعلام چین حدود بیست کشتی به منظور گشت زنی و هشدار به گارد ساحلی ژاپن به منطقه اعزام کرد.
با ورود دو فعال ژاپنی به این جزایر در ۱۸ سپتامبر، تظاهرات گسترده ضدژاپنی در بیش از صد شهر چین برپا شد و تهدید به تخریب و غارت شرکت‌های ژاپنی به اوج خود رسید.
یوشی‌هیکو نودا، نخست‌وزیر ژاپن از چین درخواست کرده است تا شهروندانش را آرام و امنیت ۱۲۵ هزار ژاپنی ساکن چین را تضمین کند.
لئون پانه‌تا، وزیر دفاع آمریکا در سفر به ژاپن با تکرار درخواست‌ها برای آرامش خاطرنشان کرد که آمریکا با توجه به قرارداد امنیتی با ژاپن و در صورت حمله به قلمرو این کشور از آن دفاع خواهد کرد.
پانه‌تا در ۱۸ سپتامبر در سفر به چین و ملاقات با فرماندهان نظامی چین نیز بار دیگر بر تعهد آمریکا بر دفاع از ژاپن تاکید کرد.
جزایر مورد مناقشه در منطقه‌ای غنی برای ماهیگیری قرار گرفته و دارای ذخایر نفتی مهمی نیز است. در سال ۱۹۷۲ ایالات متحده این جزایر را براساس موافقت‌نامه اوکیناوا به ژاپن بازگرداند و از آن زمان دوکشور چین و تایوان ادعای مالکیت این جزایر را دارند.
در ۱۶ آوریل فرماندار توکیو تصمیم خود برای خرید این جزیره را اعلام و همین امر باعث تشدید تحرکات ناسیونالیستی در دوطرف دریای چین شرقی شد. یک ماه بعد وی صندوق سنـــکاکو را تاسیـــــس و دست به جمع‌آوری حدود ۱٫۵ میلیارد ین از بیش از ۱۰۰ هزار نفر کرد.
وی در اظهاراتی پا را فراتر گذاشته و دولت ژاپن را در پاسخ به ادعاهای دریایی چین ضعیف دانست و همین امر کابینه نودا را تحریک به گرفتن جزایر کرد.
از زمان عادی شدن روابط پکن و توکیو در دهه ۷۰ رهبران دو کشور درصدد جلوگیری از قرار گرفتن موضوع جزایر در صدر مسائل فی ما بین بوده‌اند اما با افزایش قدرت و نفوذ چین بحث‌های داخلی در مورد ضعف ژاپن در برخورد با موضوع جزایر بالا گرفته و توانایی دولت به زیر سوال رفته است.
تاکنون هر دو کشور مراقب بوده اند که ناوهایشان را از جزایر دور نگه دارند، اما حضور گسترده کشتی‌های چینی که از آژانس‌های گوناگون در این منطقه حضور دارند بر نگرانی‌های ژاپن افزوده است.
جزایر پنجگانه سنکاکو اخیرا غیرمسکونی اعلام شده است، اما فرماندار توکیو و کاندیداهای حزب مخالف لیبرال دموکراتیک خواهان استقرار افراد دولت ژاپن در این جزایر برای تضمین امور دفاعی شده‌اند.
مسائل با تشدید تحرکات دو طرف در آب‌های بین‌المللی و نبود رژیمی برای مدیریت بحران دریای چین شرقی بسیار پیچیده‌تر شده و این بن‌بست می‌تواند دشوارتر شود.
این جزایر از نزدیک‌ترین جزیره به ژاپن ۱۰۵ مایل و با ساحل چین ۲۰۵ مایل فاصله دارد. افزایش حضور کشتی‌های ناظر از سوی دولت چین در آب‌های اطراف جزایر در واقع آزمایش واکنش ژاپن و تشدید بن‌بست موجود است.
فشارهای هر چه بیشتر از سوی چین به فراخوان‌های عمومی بیشتر در داخل ژاپن به منظور دفاع قدرتمندانه‌تر از جزایر تبدیل خواهد شد.
دفتر نخست‌وزیر ژاپن یک گروه ضربت برای مدیریت بحران تشکیل داده است و بعد از تجاوز کشتی‌های چینی در ۱۸ سپتامبر اساموفوجیمورا، سخنگوی دولت اعلام کرد ژاپن خود را برای تمام سناریو‌های ممکن آماده کرده است.
سیاستمداران مخالف دولت نیز با تندتر کردن لحن و ادبیاتشان خواهان پرستیژ قوی نظامی در برخورد با این چالش شده‌اند.
نودا، نخست‌وزیر ژاپن در پی فرو نشاندن درخواست‌های داخلی برای مسکونی کردن جزایر است و گارد ساحلی ژاپن نیز تا این لحظه در برخورد با کشتی‌های چینی بسیار سنجیده عمل کرده است.
با این وجود حزب لیبرال دموکراتیک که مخالف دولــــــت نــوداست، مسکونی کردن جزایر سنکاکو را به بیانیه انتخاباتی‌اش اضافه کرده است.
تجار ژاپنی در بعضی مناطق چین فروشگاه‌های خود را بسته و تعدادی از شرکت‌های ژاپنی نیز تعطیل شده‌اند.
هفته گذشته شرکت‌های پاناسونیک و نیسان پس از حملات تخریبی چینی‌ها کارخانه‌هایشان را تعطیل کردند. ژاپن و چین اقتصاد‌هایی بشدت وابسته به یکدیگر دارند.
در سال ۲۰۱۱ مجموع تجارت این دو غول اقتصادی به رقم ۳۴۹ میلیارد دلار رسید و سرمایه‌گذاری ژاپن در چین به ۶٫۳ میلیارد دلار بالغ می‌شود که رتبه سوم پس از هنگ‌کنگ و تایوان محسوب می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه چین در ۱۷ سپتامبر اعلا م کرد کشورش امنیت شهروندان ژاپنی را تامین خواهد کرد و از تظاهرکنندگان چینی خواست به قانون تمکین کنند، امــا تاکید کرد که فروش جزایر سنکاکو عواقب ویرانگر بی‌سابقه‌ای در پی دارد.
تحرکات ناسیونالیستی در هردو کشور بسیار غیرمنطقی و احساسی است و احتمال آن می‌رود که در چین حتی از این هم گسترده‌تر شود.
منبع: فارین افرز – ترجمه: ایرج جودت
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version