از تفاهم نامه میدان نفتی زاغه و شرکت تات نفت چه خبر؟

شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) و شرکت تات نفت در روز ۱۸ دسامبر سال ۲۰۱۱ در حضور رستم قاسمی وزیر نفت ایران و رستم مینیخانف رئیس جمهور تاتارستان، تفاهم نامه ای را جهت توسعه میدان نفتی زاغه به امضاء رساندند.

میدان زاغه

میدان زاغه که نفت آن در سازند پابده قرار دارد در سال ۱۳۵۸ شمسی کشف شده است. میدان نفتی زاغه در ۲۵ کیلومتری شمال بندر دیلم و در مرز دو استان خوزستان و بوشهر قراردارد.

درجه API (سبکی و سنگینی) نفت این مخزن ۱۵ می باشد که مشخصه یک نفت خام بسیار سنگین است. مقدار نفت درجای اولیه این میدان حدود ۱٫۲۵ میلیارد بشکه برآورد شده و ضریب بازیافت آن ۱۶ درصد تخمین زده شده و با احتساب این ضریب بازیافت، میزان نفت قابل بازیافت میدان ۱۹۴ میلیون بشکه برآورد می شود. متوسط عمق لایه نفتی حدود ۴۳۰۰ متر از سطح زمین و ضخامت لایه نفتی حدود ۲۵۰ متر است. در سال ۱۳۷۳ تنها یک چاه اکتشافی در این میدان حفر گردیده بود که برای تکمیل اطلاعات از سنگ مخزن و اطلاعات مخزن کفایت نمی کرد. درجه گرانروی نفت مخزن نیز بالابوده و میزان گوگرد و هیدروژن سولفوره موجود در نفت مخزن به ترتیب ۳٫۸ و ۰٫۰۶۸ درصد وزنی است. میزان گاز همراه مخزن نیز ۹۵ فوت مکعب به ازاء هر بشکه نفت برآورد گردیده است. ظاهرا بعد از سال ۱۳۷۳ از همان چاه اکتشافی برای مدتی نفت استخراج گردیده بود که بدلیل سنگینی نفت، ادامه استخراج آن ممکن نشد. قبلا قرار بود که در سال ۸۱ استخراج از این میدان با ۵ هزار بشکه در روز آغاز گردد و نفت در تاسیسات میدان رگ سفید فراوری شود که اجرا نشد. بدلیل سنگین بودن نفت و مشخصات فنی میدان، استخراج از آن نیازمند فناوری پبشرفته است و متخصصین معتقد بودند که برای ازدیاد برداشت از این میدان، شیوه هایی مانند تزریق آب و گاز موثر نبوده و باید از شیوه های پیشرفته تری که در کشورهای پیشرفته استفاده می شود مانند تزریق اسید یا باکتری های خاص استفاده شود. بالا بودن فشار میدان نیز موجب می شود که تجهیزات سرچاهی خاصی مورد نیاز باشد.

 ناجی سعدونی مدیرعامل شرکت متن گفته است که برنامه توافق شده با تات نفت جهت تولید از این میدان ۶۰ هزار بشکه در روز است و اگر هزینه سرمایه گذاری برای هر بشکه بین ۲۰ تا ۲۵ هزار دلار باشد میزان سرمایه گذاری مورد نیاز آن بیش از یک میلیارد دلار خواهد بود.

شرکت تات نفت

هلدینگ یا گروه تات نفت یک شرکت روسی است که در دهه ۱۹۵۰ میلادی از ادغام و تجمیع مجموعه ای از شرکت های نفتی کوچک محلی و صنایع مرتبط تشکیل شده است.

این شرکت ششمین شرکت نفتی روسیه است که در بخش های مختلف بالادستی و پائین دستی صنعت نفت فعالیت دارد. دفتر مرکزی این شرکت در شهر اِلمِت تاتارستان واقع است. تاتارستان یکی از جمهوری های خود مختار روسیه است که نفت خیز نیز می باشد. دولت تاتارستان با ۳۴ درصد سهام یکی از سهامدارن عمده تات نفت است و بخش از سهام این شرکت نیز در بورس های سهام اروپای غربی خرید و فروش می شود.

ظاهرا دولت تاتارستان مدتهاست که علاقمند است در ایران فعالیت داشته باشد و رئیس جمهور این دولت خود مختار، شخصا این کار را پیگیری می کند و در طول سال های گذشته بارها به دفاتر مدیران صنعت نفت برای گرفتن کار سر زده است.

اما شرکت تات نفت یک روز بعداز اعلام خبر، هر گونه امضاء قرارداد و همکاری با ایران را تکذیب نمود و متن این تکذیب روی سایت این شرکت موجود است. با توجه به حضور سهام تات نفت در بورس های بین المللی، شاید این تکذیب به خاطر ترس از تحریم های بین المللی بر علیه ایران بوده باشد بدنبال این تکذیب فردی بنام صادق علی ناصری مدیر عامل شرکتی بنام «تات نفت ایران اویل کمپانی کیش» مطالب قبلی را یک اشتباه رسانه یی دانست و به ایسنا گفت که قرار دادی که برای توسعه ی میدان نفت سنگین زاغه به امضاء رسیده، میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت تات نفت ایران اویل کمپانی کیش بوده است، وی توضیح نداده است ارتباط شرکتش با تات نفت روسیه و جمهوری تاتارستان چیست؟ در بعضی خبرها از شرکتی بنام تات نفت تاتارستان نیز نام برده شده و متفاوت با تات نفت اصلی ذکر شده اما چنین شرکتی وجود ندارد.

سعدونی گفته است که این تفاهم نامه ظرف سه ماه تبدیل به قرارداد خواهد شد. باید دید که رئیس جمهوری تاتارستان موفق می شود که شرکت تات نفت را بصورت مستقیم یا غیر مستقیم وارد این سرمایه گذاری نماید یا نه؟ شرکت های روسی سابقه خوبی در ایران ندارد و کمتر به تعهدات خود پایبند بوده اند. باید منتظر شد و دید که تات نفت می تواند سرمایه کافی و فناوری لازم برای توسعه چنین میدانی را فراهم کند و یا پیگیری های رئیس جمهور تاتارستان موجب شده است که مدیران صنعت نفت کشور با ارائه یک میدان نفتی که توسعه آن از اولویت چندانی برخوردار نیست، عزم و توانائی ایشان را بیازمایند. البته اگر شرکت های جدی، توانا و پایِ کاری وجود داشته باشند باید میادین اولویت دار و خصوصا میادین مشترک را به آنها واگذار نمود.

در هرحال اینگونه تفاهم نامه ها برای بالا بردن آمار قراردادهای منعقده برای توسعه میادین نفتی نیز مطلوب است. خوب است سیاهه ای از اینگونه تفاهم نامه ها و قراردادهای منعقد شده در چندسال گذشته همراه با اخرین وضعیت آنها تهیه شود و به طلاع مردم ویا حداقل نمایندگان مردم رسانده شود.

ناجی سعدونی مدیرعامل شرکت متن گفته بود این تفاهمنامه ظرف سه ماه تبدیل به قرارداد می شود اما اینک در اردیبهشت ماه ۹۱ حدود شش ماه از آن تاریخ می گذرد و خبری از قرارداد نیست. چه کسی پاسخگوست؟

*رئیس اسبق مرکز مطالعات بین المللی انرژی و سردبیر ماهنامه اقتصاد انرژی

/۲۲۲۳۱

دانلود   دانلود


خبرآنلاین

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.