بازیهای المپیک از زمان بازگشایی یعنی ۱۱۶ سال پیش تا به امروز که بیست و نه دوره از آن می گذرد با اتفاقات و مطالب خواندنی مواجه بوده است.
به گزارش خبرنگار ورزشی باشگاه خبرنگاران طی ۱۱۶ سال گذشته یعنی از سال ۱۸۹۶ که اولین دوره بازیهای المپیک نوین در زادگاه المپیک یونانیان یعنی آتن برگزار شد، تاکنون ۲۹ دوره بازیهای تابستانی المپیک برگزار شده است که در ۱۸ کشور آمریکایی(آمریکای شمالی)، اروپایی و آسیایی میزبانی آنها را بر عهده داشتند.
میزبانان ۲۹دوره گذشته بازیهای المپیک بعضا بیشتر از یک بار و در شهرهای مختلف برگزار کننده این بازیها بوده اند بازیهای المپیک تابستانی که شمار شرکت کنندگان در آنها به مراتب بیشتر از بازیهای المپیک زمستانی است و از سال ۱۹۲۴ در فرانسه آغاز شد، در طول برگزاری در ادوار مختلف شاهد اتفاقاتی بود که در نوع خود جالب و خواندنی است. از تحریم گرفته تا لغو بازیها، مبارزه با تبعیض نژادی، افزایش رشته ها و مرگ در اثر کشتار مونیخ، انفجار بمب و استفاده از مواد نیرو زا و ….. که در این گزارش نگاهی اجمالی به آنان می پردازیم.
*میزبانی در ۲۱ شهر
یونان برگزار کننده اولین دوره بازیهای المپیک تابستانی در عصر نوین بود که سال ۱۸۹۶ و به میزبانی آتن برگزار شد از آن سال تاکنون آمریکا (چهار میزبانی) بریتانیا و آلمان سه میزبانی، فرانسه و ژاپن دو میزبانی، بلژیک ، هلند، ایتالیا، مکزیک، کانادا ، شوروی، کره جنوبی، اسپانیا،یونان، چین یک میزبانی کشورهایی بوده اند که امتیاز برگزاری بازیهای المپیک به انها داده شده است. ضمن اینکه هیچ وقت با پیشنهاد کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی برای میزبانی المپیک موافقت نشد.
در مجموع ۲۱ شهر تا به امروز برگزار کننده بازیهای المپیک بوده اند در این میان لندن با سه میزبانی بیشتر از دیگر شهرها محل رقابت شرکت کنندگان در المپیک بوده است اگر چه یکی از میزبانی های این شهر به دلیل لغو کل بازیها به سرانجام نرسد. ضمن اینکه برخی از شهرها هم به صورت مشترک میزبان المپیک بوده اند.
دیگر اینکه پس از چند بانی کشورهای آمریکایی و اروپایی ، ژاپن اولین کشور آسیایی بود که به عنوان میزبانی بازیهای المپیک انتخاب شد.
قرار بود ژاپنی ها سال ۱۹۴۰ به صورت متوالی در ساپور و توکیو المپیک زمستانی و تابستانی برگزار کنند اما هر دو بازیها به دلیل جنگ لغو شد. البته ۲۴ سال بعد بالاخره ژاپن موفق شد بازیهای المپیک را برگزار کند. آنها در توکیو هجدهمین دوره این بازیها را برگزار کردند.
*المپیک ۱۹۴۰ و۱۹۴۴ را جنگ کنسل کرد
بارون پیر فردی درکوبرتن که به همت وی بازیهای المپیک بازگشایی شد امید زیادی داشت که با برگزاری این بازی های مانع از جنگ و خونریزی شود اما چنین نشد.
چرا که پس از گذشت ۵ دوره از بازی ها ی المپیک، سال ۱۹۱۶ بازی های المپیک آلمان به دلیل جنگ جهانی اول لغو شد و بعد ازآن هم کشور های پیروز در این جنگ مانع از حضور در کشور های مغلوب در المپیک آنی شدند جنگ جهانی دوم هم باعث شد این بازی ها دو دوره متوالی در سال های ۱۹۴۰ و ۱۹۴۴ برگزار نشود
*کشتار مونیخ
کشتار مونیخ نام واقعه ای است که در سال ۱۹۷۲ و درجریان بیستمین دوره بازی های المپیک روی داد آلمانی ها در مونیخ برگزار کننده این بازی ها بوند که طی آن سربازان فلسطینی ۱۱ نفر از اعضای تیم المپیکی رژیم اشغالگر قدس را به گروگان گرفتند پس از آن و طی یک حمله آزاد سازی که البته نافرجام بود ۹ ورزشکار ۵ نفر گروگان و یک پلیس کشته شدند
* انفجار بمب در بازی های المپیک
دو نفر و زخمی شدن بیش از ۱۰۰ نفر در اثر انفجار بمب از اتفاقات تاریخی در جریان اداره بازی های المپیک بود این اتفاق سال ۱۹۹۶ به هنگام میزبانی آمریکایی ها در آتلانتا روی داد تنودی های مختلفی در این مورد گفته شده که البته بیشتر آنها از یک رابرت رودلف به بمب گذاری و محکوم شدن وی به بمب گذاری حکایت دارد به این بهانه از بعداز حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تاکنون به منظور جلوگیری از فعالیت های تروریستی احتمالی، شرایط امنیتی سختی روی بازی های المپیک اعمال می شود.
* غیبت، محرومیت و تعلیق
اتحاد جماهیر شوروی تا باز های المپیک ۱۹۸۵۲ هلسینکی در این بازی ها شرکت نکرده بود و در مقابل برگزار کننده بازی های بین الملللی به نام اسپارتاکاید بود این بازی ها محل رقابت ورزشکاران و هوادارانی بود که بازی های المپیک را تحریم کرده و یا محروم از حضور در آن بودند.
آفریقای جنوبی هم به دلیل مخالفت با سیاست آپارتاید در این کشور از سال ۱۹۴۶ به مدت ۲۸ سال از این باز یها محروم شده بود ورزشکاران افغانستان هم از سال ۱۹۹۹ به مدت سه سال در میادین المپیک غیبت داشتند چون حضورشان تعلیق شده بود اما آنها پس از سقوط رژیم طالبان از المپیک دو دوره پیش به این بازی ها بازگشتند.
* سلام نظامی به اخراج منجر شد
اوزی براندیژ رئیس وقت کمیته بین المللی المپیک در بازی های ۱۹۶۸ مکزیک دستور به باز گرداندن دو دونده آمریکایی به کشور شان داد وحتی تهدید کرد که در صورت انجام نشدن پیکار تیم دو و میدانی آمریکا اخراج خواهد شد.
*تحریم المپیک از سوی برخی کشورها
هلند، اسپانیا و سوئیس به دلیل شورش مجارستانی ها و کامبوج، مصر، عراق و لبنان کشور به دلیل بحران کانال سوئد بازی های المپیک ۱۹۵۶ ملبورن را تحریم کردند گوانا و ۲۱ کشور آفریقایی نیز المپیک ۱۹۷۶ کانادا را تحریم کرده بودند مسئولان برگزار کننده المپیک ۱۹۷۶ کانادا به جمهوری خلق چین اعلام کردند که نمی تواند با این نام در بازی ها شرکت کند بر همین اساس تایوان تا سال ۱۹۸۴ غایب المپیک بولدیس از آن هم با نام چین تایپه وارد المپیک شد.
المپیک ۱۹۸۰ مسکو تنها با حضور ۸۰ کشرو برگزار شد چون این بازی ها از سوی ایالت متحده ۶۴ کشور غربی دیگر تحریم شده بود المپیک بعدی نیز در غیاب اتحاد جماهیر شوروی و ۱۴ عضو بلوک شرقی، به جز رومانی برگزار شد که مدعی بودند امنیت ورزشکارانشان تامین نیست.
همچنین کره شمالی نیز یکی از کشور های تحریم کننده در طول تاریخ بازی های المپیک بود این کشور در المپیک ۱۹۸۸ در اعتراض به اینکه به اتفاق کره ی جنوبی مشترکا میزبان نیست المپیک آن دوره را تحریم کرد.
گرد همایی محیط زیست نیز قبلا المپیک را تحریم کرده بودند چون چینی ها بخشی از جنگل های استوایی در اندونزی را برای این بازی ها خریداری کرده بودند. آتش و مشعل آتشین که یکی از نمادهای المپیک است از سنت های ایرانیان باستان به شمار می رود.
*اولین ورزشکار دوپینکی
ورزشکاران از اوایل قرن بیستم به استفاده از مواد نیروزا روی آوردند. “هانس گونار لیلنیوال” سوئدی اولین ورزشکار در میان المپیکی ها بود که نتیجه آزمایش دوپینگش مثبت اعلام شد و مدال برنز خودرا از دست داد.
“بن جانسون” دونده دو سرعت کانادایی هم یکی از ورزشکارانی بود که در المپیک ۱۹۸۸ کره جنوبی به دلیل دوپینگ رد صلاحیت شد واین در حالی است که او برنده دوی صدمتر شده بود.
استفاده از مواد نیرو زا در المپیک با وجود آنکه از سوی کمیته بین المللی المپیک منع شده بود در ادوار مختلف ادامه داشت تا جائیکه سال ۱۹۹۹ آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ به منظور مبارزه جدی تر با این پدیده شوم تاسیس شد.
*اولین و آخرین مرگ دوپینگ در المپیک
استفاده از موادنیرو زا در جریان بازیهای المپیک مرگ هم در پی داشت البته فقط برای یکبار، این اتفاق برای “کنت رنه مارک” دانمارکی درالمپیک ۱۹۶۰ ایتالیا رخ داد. این دوچرخه سوار در حین مسابقه به زمین خورد و فوت کرد. استفاده از آمنتامین دلیل مرگ وی عنوان شد.
*پرچم المپیک با تاخیر برافراشته شد
هجده سال پس از بازگشایی درباره المپیک یعنی از سال ۱۹۱۴ این بازیها صاحب پرچم شد اما این پرچم ۶ سال پس از تولدش در المپیک ۱۹۲۰ بلژیک برافراشته شد. پرچم المپیک در برگزیده معروف ترین نماد این بازیها یعنی حلقه های المپیک است. پنج حلقه ای که به نشانه اتحاد ۵ قاره به رنگ های قرمز، آبی، سبز از رود ؟ سیاه روی زمینه ای سفید قرار گرفتند.
* اولین حمل کننده مشعل المپیک
آتش المپیک یا همان مشعل که نماد بازی هاست و نقش مهمی در مراسم افتتاحیه دارد، در ادوار مختلف بازیها توسط دوندگاه به صورت امدادی مل می شود.
مشعل المپیک در عصر نوین همزمان با المپیک ۱۹۲۸ هلند وارد بازیها شد اما برای نخستین بار در المپیک برلین و توسط ” کارل دیم” با حمایت گوبلز انجام شد.
*افزایش تدریجی رشته های المپیک
اگر مسابقات قایقرانی در نخستین دوره المپیک نوین به دلیل شرایط نامناسب جوی لغو نمی شدند، این رشته در کنار ۹ رشته دیگر برگزار شده دراین بازیها یعنی دوومیدانی، دوچرخه سواری، شمشیر بازی، ژیمناستیک، وزنه برداری، تیراندازی، شنا و کشتی قرار گرفت.
پس از برگزاری این دوره از بازیها به تدریج رشته های زیادی به فهرست ورزش های المپیک اضافه شدند و در مقابل برخی هم حذف شدند.
بدمینتون و تکواندو از رشته هایی بودند که ابتدا به صورت نمایشی در المپیک اجرا می شدند و برندگان آنها هم از قهرمان رسمی المپیک محسوب نمی شدند اما درنهایت جزء رشته های رسمی المپیک شدند.
والیبال ساحلی داسنوبور و از رشته های جدید اضافه شده به المپیک هستند. در مقابل مسئولان برگزار کننده المپیک برخی رشته های کم طرفدار یا پر هزینه را از این بازیها کنار گذاشتند. آنها تصمیم دارند از امسال بیسبال و ساقت بال را از برنامه المپیک خارج کنند.
ودر کل ورزش هایی که تحت نظارت فدراسیون های بین المللی هستند فهرست آن در ماده منشورالمپیک آمده است شاهد برنامه های المپیک می شوند./ق
باشگاه خبرنگاران