جام جم آنلاین: انتخاب لیگ دسته دوم قطر از سوی فریدون زندی، ادامه دادن مسیری است که پیش از این بازیکنان فوتبال کشورمان آغاز کردند که با افت نسبی فوتبال باشگاهی و ملی ایران در سالهای اخیر رابطهای دوجانبه دارد.
اگر پیش از این از بازیکنان ملیپوش فوتبال کشورمان خرده گرفته میشد که چرا فوتبال امارات یا حتی قطر را انتخاب میکنند حالا باید این سوال را پرسید که چه چیز باعث میشود حضور در لیگ دسته دوم فوتبال یک کشور در حوزه خلیج فارس را به ماندن در لیگ برتر فوتبال ایران ترجیح دهند. سوالی که شکل گرفتن آن دلایل مختلفی دارد، اما به هر حال سبب شده به جای آن که فوتبالیستهای کشورمان به فکر درخشش در فوتبال ایران به امید باز شدن دروازه های فوتبال اروپا برای لژیونر شدن باشند، به کمترین از نظر کیفیت فنی فوتبال قانع شوند و کمیت مالی را در نظر بگیرند؛ چیزی که حتی قبلا پای فرهاد مجیدی، بازیکن باسابقه و کاپیتان آبیپوشان را به لیگ قطر باز کرد، علی کریمی را از آلمان به این کشور کشاند و این اواخر هادی عقیلی، محمدرضا خلعتبری و آندرانیک تیموریان را هم با جایگاهی که در تیم ملی و فوتبال ایران داشتند، مجاب کرد تا برای تیمهای قطری توپ بزنند.
فوتبال عربی بیش از آن که مبتنی بر تکنیک، تاکتیک و پیشرفت باشد، بر پایه پول و امکانات میچرخد و یک شوت و چند دریبل و چند گل برای بهترین بودن در لیگاش کافی است. این روزها اقتصاد و ورزش هم در کشور ما بدجوری بههم گره خوردهاند، نوسانات بدون توقف ارز باعث شده آژانسهای به اصطلاح نقل و انتقال بازیکن که در فوتبال ما فعال هستند مذاکرات زیادی با بازیکنان برای خروج از فوتبال ایران به نسبت گذشته داشته باشند. بر این اساس شنیدهها حاکی از این است که مدیر برنامههای فعال در لیگ برتر و حتی دسته اول به دنبال پیدا کردن مشتریانی برای برخی بازیکنان هستند تا از طریق واسطهگری به سود کلان خود برسند و از طرف دیگر، بخشی از مشکلات مالی باشگاهها و بازیکنان را حل کنند.
فریدون زندی تازهترین مثال برای این اتفاق است، گرچه گفته میشود هافبک آبیها به دلیل ترافیک خط هافبک استقلال و مسائل شخصی، تیمش را ترک کرد و به الاهلی قطر پیوست، اما نگاهی به مبلغ قراردادش با احتساب نرخ دلار در کشورمان روشن میکند که وسوسهانگیز بودن این پیشنهاد در اتخاذ چنین تصمیمی بیتاثیر نبوده است.
۸۰۰ هزار دلار مبلغ پیشنهادی الاهلی قطر به زندی بوده که عاقبت منجر به عقد قرارداد شده است. یک ضرب و تقسیم ساده با در نظر گرفتن قیمت روز ارز مبلغی بالغ بر دو میلیارد تومان را نشان میدهد که حداقل سه برابر مبلغ قراردادش با استقلال است و همین کافی است تا برای بازیکن مهم نباشد که در سطح اول فوتبال ایران تازه با این همه حاشیهاش فوتبال بازی کند یا در دسته دوم لیگی مثل قطر.
بدون شک بازیکنان ایران که همچنان از اجرای قانون سقف قرارداد مینالند و البته به دنبال راههایی برای فرار از آن هستند، ابتدا به منفعت خود فکر میکنند. باشگاهها هم که با هزار و یک مشکل مالی دست و پنجه نرم میکنند، از این که از این ترانسفرها پولی به دست آورند استقبال میکنند، اما در نهایت این سیر نزولی فوتبال ماست که با سرعتی بالاتر از قبل پیش میرود.
تجربه متفاوت لژیونرهای دیروز با لژیونرهای امروز
تجربهای که بازیکنان ملیپوش حال حاضر ما در تیمهای قطری میاندوزند، به هیچ عنوان قابل مقایسه با چیزی نیست که روزی دایی، باقری، هاشمیان و مهدویکیا از فوتبال آلمان با خود به ایران آوردند. امروز مهدویکیا به عنوان نماینده نسل قبلی فوتبال ایران به واسطه درخشش و ثبات در لیگ دشواری مثل بوندس لیگا در جمع ۱۱ بازیکن منتخب تاریخ باشگاه هامبورگ قرار میگیرد و برای جشن ۱۲۵ سالگی این باشگاه دعوت میشود؛ اتفاق تاریخی و مثبتی که شاید با این اوضاع، سالهای سال هم برای فوتبال ما رخ ندهد. حمیدرضا درخشان که خودش سابقه حضور در لیگ فوتبال قطر را دارد، در این مورد با تائید آنچه گفته شد به «جامجم» میگوید: زمانی که ما در قطر بازی میکردیم با الان فرق داشت. آن موقع حتی حضور در لیگ قطر برای فوتبالیست ایرانی افتخار بود، چون هنوز سابقه نداشت که ایرانیها بتوانند راهی به فوتبال تیمهای خوب اروپا باز کنند، اما امروز اکثر بازیکنانی که در امارات، قطر یا تیمهای عربی دیگر بازی کردند و میکنند با افت مواجه میشوند که این از ضعف فنی لیگ فوتبال آنها در مقایسه با فوتبال ایران است و متاسفانه چیزی نیست که بازیکن بخواهد یاد بگیرد تا با بازگشت به فوتبال ما در اختیار نسل بعدی قرار دهد.
استرالیا، ژاپن و کرهجنوبی پیشتاز صادرات بازیکن به اروپا
اکنون مقایسه ایران که روزی آمار خوبی از نظر حضور فوتبالیستهایش در اروپا داشت با فوتبال ژاپن، کرهجنوبی و استرالیا بیانگر ضعف فوتبال ما در صادرات بازیکن به کشورهای صاحب سبک در فوتبال است.
نکته: زمانی بازیکنان برای رسیدن به آرزوی حضور در لیگهای معتبر اروپا لحظهشماری میکردند، اما الان حتی پیشنهاد تیم دسته دومی لیگ قطر هم وسوسهانگیز است، چراکه یک محاسبه ساده نشان از تاثیر اقتصاد روی فوتبال دارد
اکنون ژاپن بیشتر از ۱۴ بازیکن دارد که در کشورهای ایتالیا، بلژیک، هلند، روسیه، انگلیس و آلمان فوتبال بازی میکنند. کره جنوبی حداقل چهار بازیکن در سطح اول فوتبال کشورهای آلمان، اسکاتلند و سوئیس دارد و استرالیا هم که بتازگی در جمع تیمهای فوتبال قاره کهن قرار گرفته با داشتن بیشتر از ۱۳ بازیکن در لیگ فوتبال کشورهای آلمان، دانمارک، انگلیس، هلند، روسیه و ایتالیا سرآمد سایر کشورهای قاره است. مجید نامجومطلق با مقایسه حریفان ایران در آسیا از نظر لژیونر در گفتوگو با «جامجم» تصریح میکند: مشکل ما نوع نگاه به لژیونرشدن است. امروزه بازیکنان ما حاضرند متاسفانه به هر قیمتی از فوتبال ما بروند و ظاهرا اسم لژیونر را داشته باشند که البته مقصران اصلی آنها نیستند. باشگاهها هستند که در پشتوانهسازی ضعیف عمل میکنند و استعدادهای جوان فوتبال ما را هدر میدهند. در نهایت این باشگاه است که باید به بازیکن رضایتنامه بدهد و بعضا این کار را با آن که میداند اشتباه است برای کسب درآمد بیشتر انجام میدهد.
جا به جایی به زور واسطه، کیفیت را از بین برد
تفاوت دورهای که بازیکنان فوتبال ما با درآمد و امکانات به مراتب کمتر صبر میکردند تا به تیم بهتری بپیوندند و فاکتورهای فنی هم برایشان اهمیت داشت با دوره فعلی که این مقوله دستخوش تغییر و تحول شده موضوع دیگری است که میتوان بهآن پرداخت.
نامجو مطلق در این باره میگوید: ترانسفر کردن بازیکنان زمانی حقشان بود. همان دورهای که واقعا حضور بازیکنانی نظیر مهدویکیا، باقری و دایی افتخاری برای ما بود، اما پس از آن با افت فوتبال بعضی باشگاهها به خاطر روابط، واسطهها به زور بازیکنان را منتقل کردند که همین باعث شد کیفیت کار پایین بیاید. وقتی به عنوان مثال ژاپنیها در سطح اول فوتبال کشورهای اروپایی کار میکنند راه برای بازیکنان جوانتر هم باز میشود، چون فوتبالشان دیده میشود. اما لیگ قطر، ویترین خوبی برای بازیکنان ما نیست.
وقتی اقتصاد و فوتبال به هم گره میخورد
مسائل مالی هم از جمله دلایل مهم برای انتقالهای نهچندان مطلوب سالهای اخیر فوتبال ما بوده است. فدراسیون فوتبال امارات بتازگی متوجه شده باید برای بازیکنان داخلی سقف بگذارد، به همین دلیل حتی برای بازیکنان خارجی مثل سابق هزینه نمیکند و فقط لیگ فوتبال قطر هنوز مشتری بازیکنان ماست.
یکی از مدیر برنامههای فعال در فوتبال ما که نمیخواهد نامی از او ببریم، تصریح میکند، وقتی بازیکن نسبت به فوتبال ایران و حتی اروپا پول بیشتری در همسایگی ایران میگیرد طبیعی است کشور نزدیکتر را برای راحتی رفت و آمد و نزدیک بودن به خانواده ترجیح دهد. انتقال بازیکنان به قطر تجارت خوبی است که باشگاهها هم استقبال میکنند، چون طبیعی است با شرایط اقتصادی موجود بازیکن و باشگاه به فکر درآمد بیشتر باشند.
هدر رفتن سرمایههای فوتبال در لیگ قطر
فریدون زندی اولین بازیکنی نیست که به فوتبال قطر منتقل شده و البته آخرین هم نخواهد بود. جالب این که از روزی که اولین بازیکن از ایران در لیگ قطر توپ زده تاکنون بیش از ۳۰ سال میگذرد، اما مهم این است که با این ترانسفرها سرمایههای فوتبالی ما هدر میرود و در نهایت بازیکنان ایران در عرصه بینالمللی به سایه خواهند رفت. در زیر اسامی بازیکنانی را که طی این سالها در فوتبال قطر حاضر بودند، مرور میکنیم:
الاهلی: عبدالعلی چنگیز، فرشاد پیوس (با ۹ گل آقای گل لیگ قطر در سال ۶۸ شد)، رحمان رضایی و فریدون زندی
الغرافه: فرهاد مجیدی و محمدرضا خلعتبری
السد: امیر قلعهنویی، حمید درخشان، مجید نامجومطلق، علی دایی، افشین پیروانی، کریم باقری و حسین کعبی
العربی: هادی عقیلی، عبدالرضا برزگری (اولین بازیکن ایرانی که سال ۶۰ به لیگ قطر رفت) و ابراهیم قاسمپور، مجتبی محرمی، خداداد عزیزی، هادی شکوری و جعفر مختاریفر
نادی القطر: ناصر محمدخانی، حمید درخشان و علی کریمی
الوکره: بیژن طاهری
الاتحاد: سیروس قایقران، مرتضی کرمانیمقدم، محسن عاشوری، حسن شیرمحمدی و حمید فرزامفر
الخریطیات: آندرانیک تیموریان
سارا احمدیان / جامجم
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version