اوپک با بیش از چندین دهه از عمر خود در شرایطی موفق و تاثیر گذار در سطح بازار های جهانی نفت بوده که برخی نگرانی ها درباره اوضاع اقتصاد جهانی و ادامه تاثیر گذاری کشورهای صادر کننده نفت خام عضو اوپک بر چالشهای بازار های جهانی نفت خام، ذهن تحلیل گران را بطور جدی به خود مشغول کرده است.
بر اساس برخی گزارشها، کشورهای عضو اوپک با توجه به کاهش نرخ رشداقتصادی چین به۲/۸درصد که پایین تر از سطح پیش بینی ها در سال ۲۰۱۲ (۸٫۵درصد) مشاهده شده است،اظهارنگرانی کرده اند.
ازطرف دیگر، شرایط غیر متعارف بنیادهای بازار حاکی از این حقیقت است که قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال هم اکنون با حدود ۱۰۷ دلار در هر بشکه شاهد سیر نزولی است، در حالیکه این رقم در ماه مارس سالجاری میلادی در سطح ۱۲۲ دلار درهر بشکه مظنه بازاراروپا بوده است. از آنجائیکه اعضای کشورهای صادر کننده نفت خام (اوپک) بطور معمول تمایل دارند که قیمت های جهانی نفت تا حد امکان در سطوح بالا به منظورجبران تورم جهانی و تغییر اسعار بین المللی، حفظ شوند. اما حتی آن دسته از اعضای اوپک که همواره خواهان قیمت های منطقی نفت خام هستند نیز، نگران از دست رفتن فرصت های بهره گیری از قیمت های بالا هستند.
بهای جهانی نفت خام WTIآمریکا در ماه مارس سالجاری میلادی با رسیدن به سطح ۱۲۸ دلار در هر بشکه به بالاترین سطح قیمت از سال ۲۰۰۸ میلادی رسیده بود. در این برهه از زمان تولید نفت خام عربستان سعودی به بالاترین حد رسید و سهمیه تولید کل اعضای اوپک (در سطح حدود ۳۰ میلیون بشکه در روز) به سطح نزدیک به ۳۲میلیون بشکه در روز فراتر رفته است.
تحت چنین شرایطی، معامله گران بازارهای جهانی نفت دست به ذخیره سازی و احتکار نفت خام و فرآورده های نفتی زده اند و حتی آژانس بین المللی انرژی با مطرح کردن بحث آزاد سازی ذخایر استراتژیک نفت خام نوعی نگرانی در رابطه با ناکافی بودن عرضه نفت خام را بیش از پیش در عرصه بازارهای جهانی فراهم ساخته است. بدون شک شرایط رکود اقتصاد جهانی بویژه در کشورهای نوظهور از جمله کشور چین، اوپک را برای یافتن پاسخ در واکنش به نگرانی ها با استفاده از ابزارهای منطقی و دوری از نگاه های سطحی در نشست سالجاری مصصم تر خواهد ساخت.
واکنش اوپک به شرایط بازارجهانی
بررسی برخی اظهارات وزرای عضو اوپک نشان می دهد که اعضای این سازمان جز به وحدت رویه برای رسیدن برای ثبات بازارجهانی نباید از ابزارهای انتزاعی و تک روی برای متلاطم کردن بازار استفاده کنند.براین اساس اظهارات برخی از وزرای اوپک گواه چنین ادعایی است.
– قاسمی وزیر نفت ایران: باتوجه به تحریم ایران نسبت به کشورهای اروپایی و آغاز قطع صادرات نفت خام ایران به انگلیس و فرانسه، برخی از کشورها از جمله عربستان سعودی، آنگولا متوسل به افزایش تولید بیش از سهمیه تولید اوپک شده اند، بطوریکه در حال حاضر بیش از۶/۱ میلیون بشکه در روز بیش از سهمیه کل اوپک(۳۰ میلیون بشکه در روز ) از سوی اعضای این سازمان تولید می شود.
– محمد بن صالح الصدا وزیر انرژی قطر: با تاکید بر اشباع بازار جهانی نفت خام اظهار داشت که در هیچ جای جهان کمبود عرضه نفت خام مشاهده نمی شود.از این رو وزرای نفت اوپک در نشست آینده این سازمان در خصوص کلیه مسائل مر بوط به بازار جهانی انرژی بحث و تبادل نظر خواهند کرد.
– النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی: قیمت جهانی نفت خام در حال حاضر در سطح بالائی است و ریاض برای افزایش عرضه و صادرات انرژی بیش از ۸۰ میلیون بشکه نفت خام ذخیره سازی کرده که نزدیک به یک روز مصرف جهانی است.
براساس آمار های منتشر شده از منابع رسمی میزان تولید جاری عربستان سعودی در حال حاضر به سطح ۱۰ میلیون بشکه در روز رسده است که این بالاترین رکورد در ۳۱ سال گذشته بوده است. وزیر نفت عربستان سعودی همچنین اعلام کرده است که این کشور هم اکنون ۵/۲ میلیون بشکه در روز مازاد ظرفیت تولید نفت خام دارد.
از طرفی، سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه(OECD) پیش بینی خود را درباره رشد اقتصادی کاهش داد و تهران اعلام کرد که بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه ورود به ایران را دارند، در نتیجه قیمت های نفت خام سیر نزولی داشته است. گزارش سازمان همکاریهای اقتصادی وتوسعه نشان می دهد که خطر بحران بدهی های اروپا در حال گسترش بوده و بطور جدی به اقتصاد جهان آسیب می رساند.این مسئله به کاهش تقاضا برای نفت خام منتهی شده است.
همچنین، یوکیا آمانو دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین اظهار داشت که این آژانس در مورد بازرسی اتمی با ایران به توافق رسیده است.
بنظرمی رسد اروپا عامل اصلی کاهش قیمت نفت خام باشد و فرو پاشی حوزه یورو به معنی کاهش شدید فعالیت های اقتصادی خواهد بود.
تحت چنین شرایطی، اگر چه اوپک همواره در برنامه های بلند مدت اتفاق نظر اعضای خود را توانسته جلب کند، لیکن در کوتاه مدت با توجه به شرایط غیر متعارف و نا پایدار بنیادهای بازارهای جهانی با مشکل رسیدن به یک رویکرد منطقی متاسفانه با افزایش تولید از سوی برخی از اعضا از جمله بزرگترین تولید کننده این سازمان یعنی عربستان سعودی زمینه برای خروج از وفاق همگانی را از دست می دهند. تحت چنین شرایطی باید منتظرماند و دید اوپک چگونه از نخستین آزمون دشوار خود در تابستان امسال عبور خواهد کرد.
این در حالی است که تقاضا برای سوخت در کشورهای حاشیه خلیج فارس بشدت رو به افزایش است.
در حال حاضر مجموع تولید نفت خام بدون احتساب میعانات گازی جهان نزدیک به ۹۰ میلیون بشکه در روز است که نزدیک به ۳۲ میلیون بشکه در روز آن از سوی اوپک روانه بازارهای جهانی می شود.
*کارشناس امور بین المللی نفت وانرژی
/۲۲۱۳۱
دانلود
خبرآنلاین