ایران به دنبال جبران غیبت در فرانکفورت

به گزارش خبرنگار ما، شصت‌وچهارمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت که مهم‌ترین نمایشگاه کتاب در جهان محسوب می‌شود، امسال در روزهای نوزدهم تا بیست‌وسوم مهر (دهم تا چهاردهم اکتبر) با حضور بیش از ۷۰۰۰ ناشر از ۱۱۰ کشور جهان برگزار می‌شود.

برخلاف سال گذشته که ایران در این نمایشگاه شرکت نداشت، امسال موسسه فرهنگی نمایشگاه‌ها با همکاری رایزنی جمهوری اسلامی در آلمان برای شرکت در نمایشگاه فرانکفورت اقدام کرد و در نهایت پس از ثبت‌نام موفق شد غرفه‌ای به متراژ ۹۶ مترمربع در سالن بین‌المللی را از آن خود کند.

افزایش متراژ غرفه ایران

محمد عظیمی، رئیس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی به جام‌جم گفت: از آنجا که نمایشگاه کتاب فرانکفورت مهم‌ترین نمایشگاه کتاب جهان محسوب می‌شود، حضور ایران در این نمایشگاه می‌تواند جایگاه نشر ایران را به جهان معرفی کند.

وی درباره غرفه ایران در نمایشگاه فرانکفورت گفت: دوره‌های قبل غرفه ایران ۸۰ متر بود که امسال توانستیم یک غرفه ۹۶ متری در سالن بین‌المللی برای بخش بزرگسالان بگیریم.

وی ادامه داد: غرفه ایران در سالن بین‌الملل واقعا در جای مناسبی است، چون هر کس از طبقه دوم دیدن کند، حتما از مقابل غرفه ما عبور خواهد می‌کرد.

رئیس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی درباره غرفه کودک و نوجوان ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت گفت: متراژ غرفه کودک نیز ۶۴ متر است.

عظیمی درخصوص کتاب‌هایی که از سوی ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت عرضه می‌شود، گفت: کتاب‌های ارزشمندی که طی یکی دو سال اخیر در ایران منتشر شده و در جوایز مختلفی چون کتاب سال، کتاب فصل، جلال، پروین و گام اول حائز رتبه شده را در فرانکفورت عرضه می‌کنیم.

او با بیان این‌که در ابتدا قرار بوده ۵۰۰ عنوان کتاب عرضه شود، گفت: به درخواست ناشران مختلف، بیش از ۱۳۰۰ عنوان کتاب از ۲۰۰ ناشر که عمده آنان ناشران خصوصی هستند، در نمایشگاه کتاب فرانکفورت عرضه می‌شود.

حضور ۱۳ ناشر ایرانی به صورت مستقل

در کنار حضور رسمی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ۱۳ ناشر هم به صورت خصوصی در این نمایشگاه شرکت می‌کنند. به همین دلیل عظیمی از برپایی جلسه‌ای مشترک با این ناشران برای ایجاد هماهنگی و یکپارچگی خبر داد.

به گفته رییس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی کتاب‌های عرضه شده از سوی ایران در موضوعات دین، پیامبر اسلام، هنر، ادبیات، انقلاب اسلامی و ایرانشناسی است.

در نمایشگاه پنج روزه کتاب فرانکفورت سه روز اول به بازدیدکنندگان تجاری (متخصصان صنعت چاپ و نشر) اختصاص دارد و دو روز آخر آن روی بازدیدکنندگان عام گشوده می‌شود. همه ساله نویسندگان، نمایندگان عرصه نشر و شرکت‌های چندرسانه‌ای از سراسر جهان به منظور مذاکره و تعامل برای دست‌ یافتن به حقوق نشر و مجوز انتشار بین‌المللی آثارشان، عرضه و تبلیغ آثار و یافتن بازارهای جهانی، آشنایی با ناشران و عقد قراردادهای تازه در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور می‌یابند. به همین دلیل نشست‌های تخصصی زیادی هم در طول مدت نمایشگاه برپا می‌شود که موسسه فرهنگی نمایشگاه‌ها نشست‌هایی درباره پیامبر اسلام، بیداری اسلامی و همچنین فرهنگ و هویت اسلامی در نظر گرفته است.

همچنین با توجه به حضور ناشران معتبر جهان در این نمایشگاه و بستر مناسب برای عقد قراردادهای همکاری دوجانبه، رییس موسسه فرهنگی نمایشگاه‌ها گفت: درصدد هستیم با ناشران خارجی ارتباط مستقیم برقرار کنیم تا کپی‌رایت آثار ایرانی را بخرند و آثار ما را زبان‌های دیگر ترجمه کنند.

عظیمی ادامه داد: همچنین در فرانکفورت با روسای نمایشگاه‌های کتاب شهرهای دیگر جهان گفت‌وگو خواهیم داشت و مقررات شرکت در نمایشگاه کتاب تهران را ارائه خواهیم کرد.

تلاش برای مهمان ویژه شدن

هر ساله در نمایشگاه کتاب فرانکفورت یک کشور به عنوان مهمان ویژه شرکت می‌کند و می‌تواند بخش‌های گوناگون ادبیاتش را با بهره‌گیری از فضای نشر خاص خود معرفی کند. امسال به دلیل فعالیت‌های مناسب در عرصه کتاب کودک، کشور نیوزیلند مهمان ویژه شصت‌وچهارمین دوره نمایشگاه است.

عظیمی در خصوص برنامه‌های ایران برای این‌که بتواند در سال‌های آتی مهمان ویژه فرانکفورت باشد و به معرفی فرهنگ و ادبیات و نشر ایران بپردازد، گفت: ما باید تلاش کنیم در سال‌های آتی مهمان ویژه این نمایشگاه باشیم و لازمه این امر، حضور مستمر و تعامل سازنده است.

در همین حال جواد محقق، شاعر و داور جشنواره‌های مختلف که تجربه حضور در دو دوره از نمایشگاه کتاب فرانکفورت را داراست در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: این نمایشگاه برخلاف نمایشگاه کتاب تهران فضای فروش ندارد و بیشتر بحث فروش کپی‌رایت در آن مطرح است. در نتیجه مردم به معنای نمایشگاه کتاب تهران مخاطب آن نیستند و فقط در دو روز پایانی نمایشگاه اقشار فرهنگی آن هم به ازای پرداخت ورودی وارد نمایشگاه می‌شوند.

وی ادامه داد: حضور ایران در نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه‌های مشابه در حدی که بتواند باعث ارتباط صنعت نشر کشور شود، فرصت مغتنمی است که باید از آن استفاده شود. به همین دلیل در صورتی که حضور ایران مبتنی بر برنامه‌ریزی در طول سال و آماده‌سازی فهرستی از کتاب‌ها و ترجمه این فهرست باشد، برای نشر کشور مطلوب است و می‌تواند زمینه‌ساز ترجمه آثار کشورمان به دیگر زبان‌ها شود.

انتقاد از عدم حضور ایران در فرانکفورت

محقق همچنین درباره عدم حضور ایران در نمایشگاه دوره قبل فرانکفورت گفت: طبیعتا هر کاری که به صورت موردی و موقت تعطیل شود، آفاتی دارد و برای راه‌اندازی مجدد آن انرژی بیشتری لازم است. در کمال تاسف در یکی دو سالی که معاونت فرهنگی وزارت ارشاد حضور در نمایشگاه فرانکفورت را تعطیل کرد به ارتباط فرهنگی بین‌المللی نشر ایران ضربه خورد.

او افزود: باید به هر شکلی که ممکن است در این فرصت‌های فرهنگی حضور یافت و شرکت در نمایشگاهی مثل فرانکفورت با برنامه‌ریزی ناچیز، باز هم بهتر از عدم شرکت در آن است.

این شاعر درباره کتاب‌هایی که به نمایندگی از ایران در فرانکفورت عرضه می‌شوند، گفت: در دو دوره‌ای که من حضور داشتم برگزیدگان جشنواره‌های مختلف مثل کتاب سال، فصل، جلال، پروین و گام اول عرضه شد و ملاک، کتاب‌های برگزیده جشنواره‌ها بود.

جواد محقق گفت: بیش از آن‌که محتوای کتاب‌های عرضه شده از سوی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران اهمیت داشته باشد، ارتباط با ناشران برای تبادلات فرهنگی در عرصه نشر اهمیت دارد.

او خاطرنشان کرد: یکی از اصلی‌ترین کارهایی که در نمایشگاه فرانکفورت صورت می‌گیرد، ایجاد ارتباط با شرکت‌کنندگان در نمایشگاه کتاب تهران است که عمده قراردادهایش در مدت برگزاری نمایشگاه کتاب فرانکفورت منعقد می‌شود.

سجاد روشنی – گروه فرهنگ و هنر