بازگشایی پرونده ۴۰ساله مشاغل سنتی/ فراخوان کارجویان به شاگردی!

به گزارش خبرنگار مهر، در سالهای گذشته طرحها و برنامه های زیادی به منظور ایجاد پتانسیل‌های جدید اشتغالی در کشور ارائه شد که می توان به مواردی مانند بنگاه های کوچک زودبازده، مشاغل خانگی، خوداشتغالی، ۲ بسته ۱ میلیون و ۶۰۰ هزاری و این اواخر استاد – شاگردی اشاره کرد.

به صورت کلی برخورد بانکها در تسهیلات دهی و از سویی پذیرش جامعه در هر یک از این طرحها متفاوت بوده است به نحوی که زودبازده ها به عنوان یکی از اولین طرحهای اصلی دولت نهم در اشتغال زایی نه تنها از سوی دولت پیگیری و مورد توجه بوده است، بلکه امیدهایی را نیز در سطح اجتماع به منظور امکان ایجاد فرصت های جدید شغلی فراهم کرده بود.

طرح موضوع مربوط به پیشنهاد ساماندهی استاد – شاگردی و ایجاد فرصت های جدید شغلی از این طریق نه تنها چندان مورد توجه دستگاه های سیاست گذار قرار نگرفت و حتی برای آن جایگاهی در قوانین سالیانه دیده نشد، بلکه از سوی جامعه نیز با واکنش مثبتی همراه نشد.

طرح‌هایی برای نشدن

این طرح که بازگشت به ۳ تا ۴ دهه و بیشتر از آن را مطرح می کند، به دنبال این است که بگوید می توان دوباره شرایطی را فراهم کرد که جوانانی در قالب شاگرد در مغازه ها، فروشگاه ها، مراکز تعمیر خودرو و از این دست مشاغل وارد شوند و از این طریق مورد حمایت شغلی قرار گیرند.

البته این موضوع یک بحث دوطرفه است و به این مسئله مهم بستگی دارد که بتوان فروشندگانی را پیدا کرد که حاضر باشند جوانانی را در مغازه ها و فروشگاه های خود به عنوان شاگرد و آن هم به سبک قدیم آن بپذیرند و پاسخگوی بخشی از پیش بینی های قانون کار در قبال وی نیز باشند.

برای عملیاتی بودن این طرح نیز برخی مباحث از قبیل امکان پرداخت درصدی از مصوبات سالیانه شورای عالی کار در زمینه حداقل دستمزدها نیز به منظور پوشش های حمایتی از سوی مقامات دولتی به ویژه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مطرح بوده است.

آنها فکر می کنند صنوف مختلفی در کشور وجود دارند که می توانند جوانانی را به عنوان شاگرد در فروشگاه های خود بپذیرند و به سبک ۴۰ سال قبل علاوه بر حمایت مالی از آنها، اجازه بدهند افراد در مشاغل آنها کسب تجربه کنند.

بی میلی کارجویان به شاگردی

شاید یک موضوع اساسی در طرح اینگونه مباحث که کمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشترین درصد کارجویان کشور را در نمودار بیکاری کشور نشان می دهد، کارجویانی هستند که دارای مدارک عالی تحصیل از دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی هستند.

به نظر نمی رسد اینگونه کارجویان تمایل چندانی به انجام اینگونه کارها داشته باشند چرا که در صورت گرایش به انجام مشاغلی مانند شاگردی، می توانستند پس از طی مراحل اولیه تحصیل و یادگیری نیازهای اولیه خود، راهی درب مغازه ها و فروشگاه ها شوند.

با اینکه امروز درصدی از جوانان هنوز هم به سبک استاد – شاگردی در فروشگاه ها مشغول به کار هستند، اما غالبا درصدی را شامل می شوند که حداقل تحصیلات دانشگاهی نداشته و عموما به عنوان نیروی کار ساده در اینگونه مراکز پذیرفته شده اند که البته در بیشتر موارد نیز قانون کار در مورد آنان رعایت نمی شود و یا اینکه فروشنده توان اعمال پوشش های قانون کار در قبال آنان را ندارد.

گفتگو با کارفرمایان

مقامات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می گویند در زمینه پرورش ایده طرح استاد – شاگردی برخی پیشرفت ها را نیز داشته اند و توانسته اند در زمینه رفع موانع قانونی و بیمه ای آن با کارفرمایان گفتگوهایی را نیز انجام دهند.

اساسا تغییر ذائقه کارجویان و دستیابی به کسب تحصیلات عالی دانشگاهی، تغییرات ایجاد شده در جوامع مختلف به لحاظ مشاغل نو و همچنین ظهور مشاغل جدید غیرفیزیکی، دیگر فرصتی برای جوانان کارجو در فکر کردن به این گزینه که آیا واقعا می توان یک بار دیگر به مشاغل استاد شاگردی فکر کرد؟ نمی دهد.

مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با دفاع از ایده مشاغل استاد – شاگردی عنوان می کنند در این بخش فرصت ها و ظرفیت های فراوانی وجود دارد و می توان در قالب یک برنامه ریزی منسجم، زمینه هایی برای اشتغال به کار جوانان را فراهم کرد.

علی دهقان کیا در گفتگو با مهر با بیان این مطلب که طرح اینگونه مباحث ایجاد زمینه هایی است که بتوان فرصت های شغلی جدیدی را برای جوانان فراهم کرد، گفت: امروز کشور با جوانان و کارجویانی مواجه است که نمی خواهند وقت خود را با گذراندن طرح های کارآموزی تلف کنند.

اتلاف وقت کارجویان

عضو هیئت مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار استان تهران، اظهار داشت: اینکه بخواهند در قالب استاد شاگردی صاحب کارانی را تشویق به جذب نیروی کار کنند و بعد بگویند مبالغی نیز به عنوان حمایت و کسب درآمد به آنها پرداخت می شود، فقط از بین بردن زمانی است که کارجو می تواند آن را صرف اشتغال مولد و پایدار کند و این زمینه باید برای وی فراهم شود.

دهقان کیا خاطر نشان کرد: متاسفانه باید گفت طرح هایی مانند استاد – شاگردی چند دهه است که به دست فراموشی سپرده شده و پرونده اینگونه مشاغل دیگر بسته شده است، هرچند که هنوز هم افرادی به عنوان شاگرد اشتغال دارند ولی نکته این است که دیگر نمی توان به جوان دارای تحصیلات دانشگاهی با وجود مشاغل جذاب و نو گفت، شاگردی کند.

این مقام مسئول کارگری کشور، ادامه داد: ایجاد فرصت های جدید شغلی از اینگونه طرح ها بیشتر به شعار می ماند تا اینکه بتوان انتظار ایجاد مشاغل واقعی و پایداری را در این بخش انتظار داشت.