جام جم آنلاین: اجلاس غیرمتعهدها در حالی به پایان رسید که آغاز ریاست ایران بر این جنبش حکایت از طرحها و برنامههای تازهای برای این جنبش دارد.
کشورهای عضو عدم تعهد دوسوم جامعه بینالملل را تشکیل میدهند و میتوانند اقدامات موثری را در جهت تغییر ساختار نظام بینالملل انجام دهند که استفاده از این ظرفیت مدنظر کشورمان قرار دارد.
حسین رویوران کارشناس مسائل بینالملل معتقد است که اجلاس تهران دستاوردهای بسیاری برای ایران داشت و ایران میتواند با فعال کردن تروئیکای نم مکانیزمی را در این جنبش در جهت فعالسازی و اتخاذ تصمیمات صریح همگام با تحولات جهانی ایجاد کند.
با پایان یافتن اجلاس سران عدم تعهد در تهران دستاوردهای اجلاس تهران را چه میدانید؟
تصور میکنم مجموعهای از دستاوردها پس از این اجلاس مطرح است که اولین آن دستاورد دیپلماتیک است. برگزاری اجلاسی با این سطح و گستردگی و ورود نزدیک به چند هزارنفر به ایران بهعنوان هیاتهای رسمی، مدیریت قوی و توانمندی بالایی را میطلبد.
یادمان باشد که با وجود کارشکنیها و تحریکات آمریکا، اسرائیل و برخی کشورهای غربی حتی یک کشور از کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها، اجلاس تهران را تحریم نکرد که این موضوع نیز خود نشاندهنده موفقیت دیپلماتیک و سیاسی ایران است. موضوع دیگر این که ایران کشوری است که در معرض تهدید نظامی آمریکا، اسرائیل و غرب قرار دارد و نظامهای غربی با تحریمها و بایکوت ایران تلاش داشتند تا ایران را در یک انزوای کامل قرار دهند. برگزاری این اجلاس با این حجم نشان داد که برخلاف تصورات غرب، ایران نهتنها منزوی نیست بلکه بسیاری از برنامهریزیهایی را که غرب در این رابطه انجام داده نیز بر هم زده است.
به نظر شما ایران باید در دوره ریاستش در جنش عدم تعهد چه رویکردی را در پیش گیرد تا تاثیرگذاریاش بر این جنبش بیشتر باشد؟
ایران برای غیرمتعهدها برنامه و طرح دارد و سعی میکند این جنبش را متحول کند. باید در نظر داشته باشید جنبش با سازمان فرق دارد. جنبش یک تجمع است که با یک کار نمایشی و اعلام موضع سیاسی پایان مییابد و ایران سعی میکند این موضوع را با مکانیزمهای اجرایی که در این اجلاس برای تصمیمگیری در مورد آرا پیشنهاد داد، ارتقا دهد و آن را به یک سازمان تاثیرگذار در سطح بینالمللی مبدل کند. این موضوع در بیانات رهبر معظم انقلاب و صحبتهای رئیسجمهور مشخص بود که ایران دراین باره دارای طرح است و این امر پتانسیلها و توانمندیهای ایران را به نمایش گذاشت. در بیانات رهبر معظم انقلاب تاکید شد این جنبش باید با مکانیزمهایی در جهت اصلاح ساختار بینالمللی و سازمان ملل گام بردارد.
ضمانت اجرایی بسیاری از تصمیمات اجلاس، مهمترین شاخص موفقیت و تاثیرگذاری اجلاس در آینده خواهد بود و ایران میتواند با پیگیری آن از سوی این کشورها در جهت موفقیت آن گام بردارد.
چرا تاثیرگذاری جنبش محدود است و غیرمتعهدها باید چه اقدامی انجام دهند تا تصمیمات آن در حد بیانیه باقی نماند؟
جنبش دارای ساختاری است که از آن تحت عنوان تروئیکا یاد میشود. یک تروئیکای کوچک وجود دارد که شامل رئیس فعلی، قبلی و بعدی است و یک تروئیکای بزرگ که شامل سران کشورهایی است که اجلاس سران در آن برگزار شده و۱۶ عضو دارد و ایران شانزدهمین عضو آن محسوب میشود. اجلاس سران هر سه سال یکبار و اجلاس وزیران خارجه هر یک سال و نیم یکبار برگزار میشود و اگر ایران بتواند تروئیکا را فعال کند، مکانیزمی را در جهت فعالسازی و اتخاذ تصمیمات صریح، همگام با تحولات جهانی در این جنبش ایجاد کرده است.
یکی از مسائلی که همواره مورد تاکید قرار گرفته دفاع از حق همه کشورها در استفاده از فناوری هستهای است. به نظر شما جنبش برای کاهش فشارها بر کشورهای مستقل در این زمینه چه اقدامی میتواند بکند؟
کشورهای عضو جنبش عدم تعهد همواره در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران حمایت کرده بودند و در حال حاضر همچنان حمایت میکنند و به نظر میرسد این حمایت نسبت به گذشته افزایش پیدا کند. با این وجود مشکل اصلی ایران در شورای حکام است که از ۳۸ نفر عضو شورای حکام، مجموعه نم ۱۱ عضو دارد و این به معنای آن است که در اکثریت نیست. آنچه ایران در حال حاضر در جنبش غیرمتعهدها مطرح کرده اصلاح همین ساختارهاست. اگر این اصلاحات پیگیری شود، ایران میتواند در بحث پرونده هستهای به وضع متفاوتی نسبت به امروز برسد.
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version