بهنوش خرم‌روز: بازی‌های المپیک، مجموعه‌ای بی‌نظیر برای رقابت افراد از فرهنگ‌ها، آموزه‌ها، اعتقادات و نژادهای مختلف دنیاست، شرایطی که همه و همه در کنار هم قرار می‌گیرند و البته نمونه بسیار جالبی است برای محققینی که در مورد احساسات و رفتار آدمی مطالعه می‌کنند.
هر بازی، نهایتا برندگان و بازندگانی خواهد داشت. در نگاه اول، برنده‌ها باید از همه خوشحال‌تر باشند، چرا که مدال المپیکی را به دست آورده‌اند که بقیه در واقع آن را از دست داده‌اند. خیلی ساده اگر به موضوع نگاه کنیم، مدال طلا از همه بهتر است و برنده آن هم باید خیلی خوشحال باشد، بعد از آن برنده مدال نقره قرار دارد که رتبه دوم را به دست آورده، و در آخر هم برنده برنز قرار می‌گیرد. اما شاید این برداشتی است که بینندگان و طرفداران دارند. وقتی تیم مورد علاقه ما دوم می‌شود، بیشتر خوشحال می‌‌شویم تا این که سوم شود. اما در بین خود ورزشکاران هم همین‌طور است؟ برنده مدال نقره از برنده مدال برنز راضی‌تر و خوشحال‌تر است؟ محققین بر این باورند که در واقعیت اصلا این‌طور نیست.
برنده مدال برنز شنای پروانه ۱۰۰ متر مردان المپیک امسال، برندن هنسن آمریکایی در پایان مسابقه و با دریافت مدال خود گفت: «این درخشنده‌ترین مدال برنزی است که می‌توانید در کل زندگیتان ببینید! در کل زندگیتان!»
شاید زیاد هم این جمله تعجب‌آور نباشد، دست‌کم نه برای متخصصین روانشناسی. به گزارش دیسکاوری، روانشناسان مدت‌ها است که متوجه وجود تفاوتی فاحش در واکنش‌های هیجانی ورزشکاران برتری که به مقام دوم و سوم می‌رسند، شده‌اند.
محققین در مطالعات خود در زمان المپیک ۱۹۹۲ / ۱۳۷۱ چنین بیان کرده بودند که افرادی که برنده مدال نقره میشوند و در جایگاه دوم بعد از برنده طلا می‌ایستند، معمولا خود را با افکار خود آزار می‌دهند و افکاری دارند مانند این که: “اگر فقط کمی بیشتر …..” “چرا من نباید ….” وخلاصه کلی چرا و اگر و شاید. این در حالی است که افرادی که مدال برنز را دریافت می‌کنند و در جایگاه سوم می‌ایستند، معمولا به این موضوع فکر می‌کنند که خوب شد حداقل مدالی به دست آوردم!
در مورد هنسن، رسیدن به جایگاه برندگان حتی شیرین‌تر از این هم بود، چرا که وی در المپیک گذشته که در پکن برگزار شد، چهارم شده بود و هیچ مدالی به دست نیاورده بود. در مقابل، نمونه‌هایی مانند ویکتوریا کومووا، برنده مدال نقره ژیمناستیک ۲۰۱۲ از کشور روسیه را داریم که وقتی متوجه شد باید روی سکوی دوم بایستد، بسیار ناراحت شد.
در بازی‌های گروهی، توضیح این موضوع تا حدی ساده‌تر است. چرا که برندگان مدالهای طلا و نقره در آخرین بازی مشخص میشوند و تیمی که مدال نقره را می‌برد، به هر حال در جایگاه بازنده در بازی فینال قرار می‌گیرد. این در حالی است که برنده مدال برنز، مدال خود را در بازی جداگانه‌ای به دست می‌آورد که در آن بازی، در جایگاه برنده می‌ایستد.
در شرایطی که محققین، موقعیت را تغییر داده‌اند هم همین تاثیر باقی می‌ماند و برنده مدال برنز در مقایسه با برنده مدال نقره خیلی خوشحال‌تر است. محققین در این زمینه می‌نویسند: «لحظه پایان، در واقع ترکیبی پیچیده از احساسات و ارزیابی‌هاست. آن‌قدر خوب عمل کردن در بازی درحدی که برای او مدالی به ارمغان می‌آورد، فوایدی دارد که احساسات خوب فرد را افزایش می‌دهد: بالا رفتن اعتماد به نفس، متمایز شدن از دیگران و مانند آن. با این حال درست در همان زمان می‌تواند به طور غیرمستقیم رضایت فرد را تحت‌تاثیر قرار دهد، وقتی که خود را با دیگر مدال‌آوران مقایسه می‌کند و به این موضوع فکر می‌کند که می‌توانست از این هم بهتر یا حتی در شرایطی بدتر باشد.»
۵۳۲۷۲
دانلود
خبرآنلاین