تاریخ انتشار: ۱۶ December 2015 | 12:00 am
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی ارزیابی نهایی خود از مسائل باقی مانده مربوط به برنامه هستهای گذشته و حال ایران را حاصل تلاش های آژانس برای راستی آزمایی موضوعات مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی خواند.
ارزیابی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی ارزیابی نهایی خود از مسائل باقی مانده مربوط به برنامه هستهای گذشته و حال ایران را حاصل تلاش های آژانس برای راستی آزمایی موضوعات مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی خواند.یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز سه شنبه در بیانیه آغازین خود در نشست فوق العاده شورای حکام در وین گفت: من از شورای حکام خواستم تا این نشست را برای بررسی گزارش اخیر من با عنوان ارزیابی نهایی مسائل باقی مانده مربوط به برنامه هستهای گذشته و حال ایران برگزار کند.
همانطور که شما مستحضر هستید من به طور جزئی ۱۲ مورد از نگرانی‌ها در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران را در ضمیمه گزارش نوامبر ۲۰۱۱ به شورای حکام ارائه دادم.
من خاطر نشان کردم که اطلاعاتی که در اختیار آژانس قرار گرفته بود، نشان می‌داد ایران فعالیت‌های مربوط به توسعه یک وسیله انفجاری هستهای انجام داده است. آژانس این اطلاعات را روی هم رفته معتبر ارزیابی می‌کند.
شورای حکام در پاسخ گزارش من قطع‌نامه ای را تصویب کرد و از ایران و آژانس خواست تا گفت‌وگوهایشان را برای شفاف‌سازی این مسائل باقی مانده افزایش دهند. در نتیجه ادامه و افزایش مذاکرات با ایران ما سرانجام بر سر یک نقشه راه برای شفاف سازی این مسائل به توافق دست یافتیم. از این رو این گزارش حاصل بهترین تلاش‌های آژانس است که در مطابقت با اقدامات راستی آزمایی ما برای شفاف سازی مسائل مربوط به ابعاد نظامی احتمالی انجام شده است.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه بیانیه خود گفت: هر چند برای آژانس ممکن نبود که جزئیات فعالیت هایی که ایران در گذشته انجام داده را بازسازی کند، ما توانستیم عناصر کافی را برای ارائه ارزیابی نهایی خود از کلیت این مسأله شفاف‌سازی کنیم.
ارزیابی نهایی من به دو سوال بسیار مهم پاسخ می‌دهد: آیا ایران فعالیت های مربوط به توسعه یک وسیله انفجاری هستهای انجام داده است؟ و اینکه آیا ایران هنوز به این فعالیت‌ها ادامه می‌دهد؟
عناصر اصلی گزارش من بدین شرح است:
آژانس ارزیابی می‌کند که یک سری فعالیت های مربوط به توسعه یک وسیله انفجاری هستهای به عنوان یک اقدام هماهنگ شده در ایران پیش از سال ۲۰۰۳ صورت گرفته وبرخی فعالیت‌هاپس از سال ۲۰۰۳ ادامه داشته است. آژانس همچنین ارزیابی می‌کند که این فعالیت‌ها فراتر از مطالعات علمی و معقول و کسب ترکیبات و ظرفیت های فنی خاص مربوطه نبوده است.
آژانس هیچ اسناد معتبری دال بر اینکه این فعالیت‌های مربوط به توسعه یک وسیله انفجاری هستهای در ایران پس از سال ۲۰۰۹ انجام شده است در دست ندارد. آژانس علاوه بر این هیچ اسناد معتبری مبنی بر انحراف مواد هستهای در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران به دست نیاورده است.
آمانو در ادامه تاکید کرد: همانند تمام گزارشات من این ارزیابی نیز واقعی ، فنی و عادلانه است. روش و اطلاعاتی که ارزیابی من برآن بنا شده است مشخص هستند. من امیدوارم که این گزارش موجب شود شورای حکام درباره اقدامات آینده تصمیم گیری کند.
مدیر کل آژانس افزود: دو مسأله مهم باید در آینده نزدیک مورد بررسی قرار گیرد. اول اینکه ایران باید گام‌های مقدماتی ضروری برای آغاز اجرای تعهدات مرتبط هستهای طبق برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) را که با گروه ۳+۳ و اتحادیه اروپا بر سر آن به توافق رسید تکمیل کند.
روز اجرای برجام زمانی است که آژانس با راستی آزمایی اقدامات ایران تائید کند که این کشور تعهدات تعیین شده در این توافق را اجرا کرده است. من زمانی که آژانس به این نتیجه برسد که این گام‌های مقدماتی تکمیل شده اند، شورای حکام را مطلع خواهم کرد.
دوم موضوع دیگری که باید مورد بررسی قرار گیرد این است که هزینه‌های مربوط به فعالیت‌های مضاعف آژانس در ایران طبق برنامه جامع اقدام مشترک چگونه باید تامین شود.
من براورد هزینه‌های مضاعف برای سال ۲۰۱۷ را در ژانویه ۲۰۱۶ به عنوان بخشی از پیش‌نویس به روز رسانی شده بودجه ارائه خواهم کرد.
در سالهای اخیر برآوردهای اولیه شامل افزایش هزینه‌ها مگر برای تطابق هزینه در سال دوم یک دوره دو ساله نبوده است اما در این مورد لازم است که من برای تامین بودجه مضاعف به منظور اجرای وظایفمان طبق برجام درخواست بدهم.
من برای آماده کردن برآورد اولیه هزینه‌های سال ۲۰۱۷ کاملا ظرفیت کشورهای عضو را برای همکاری در نظر می گیرم، همانطور که در گذشته چنین کرده‌ام.
مدیر کل آژانس با بیان اینکه پیشرفت قابل توجهی در مسأله هستهای ایران حاصل شده است افزود: اما اکنون زمان استراحت نیست. این مسأله سابقه قدیمی وپیچیده دارد و بی‌اعتمادی میان ایران و جامعه جهانی باید مرتفع شود. هنوز کار زیادی پیش روی ما قرار دارد. تمام طرف‌های توافق باید تعهداتشان طبق برجام را به طور کامل انجام دهند. تلاش زیادی برای حصول این توافق صورت گرفت و تلاش مشابهی برای اجرای توافق نیاز است.
آژانس به بررسی برنامه هستهای ایران با همان دقت و حرفه ای بودن گذشته ادامه می‌دهد و من به ارائه گزارش به شورای حکام ادامه خواهم داد.
من از همکاران گذشته و کنونی‌ام در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ویژه در بخش پادمان‌ها تشکر می‌کنم که بیش از یک دهه است که به سختی روی این مسأله کار کرده‌اند. من همچنین از حمایت مستمر شورای حکام تشکر می کنم.
منبع: ایسنا