بیدج: شاعران جوان شتابزده اثر منتشر نکنند

به گزارش خبرنگار مهر از ارومیه، کارگاه شعر دهمین جشنواره شعر و داستان جوان سوره صبح روز دوشنبه ۲۶ تیر در فرهنگسرای جوان ارومیه برگزار شد.

در ابتدای این کارگاه بهروز سپیدنامه پس از قرائت بیت‌هایی از شعرهایش با اشاره به داوری انجام شده در این دوره از جشنواره در دو بخش مجزای شعر کلاسیک و غیر کلاسیک گفت: در مرحله اول داوری‌ها ۵۰۰ اثر در بخش کلاسیک به دست ما رسید که پس از ریزش بدون این که داوران با نام شاعران آشنا باشند مورد داوری قرار گرفت.

وی همچنین تاکید کرد:‌ داوری نهایی این دوره از جشنواره تنها بر اساس متن و محتوای اشعار انجام شده و نه موضوع دیگری.

در ادامه این کارگاه موسی بیدج شاعر و از داوران جشنواره با اشاره به اینکه هر داوری در جشنواره‌های ادبی بدون حب و بغض و دوست و دشمن‌تراشی درصدد قضاوت است، گفت: در روزگار ما رسم این شده آنکه برنده می‌شود جایزه را حق خود می‌داند و آنکه برنده نمی‌شود می‌گوید داوران دشمن بوده‌اند. در حالی که داوری یک علم، تجربه، سلیقه و ذوق است.

بیدج ادامه داد: وقتی صحبت از علم در داوری می‌کنیم به معنای آن است که پارامترهایی را داریم که می‌توان براساس آنها قضاوت کنیم و معمولاً در داوری‌ها سهم کار علمی ۴۰ درصد است.

وی ادامه داد: ۳۰ درصد از داوری‌ها نیز تجربه است و ۳۰ درصد بقیه هم به ذوق و سلیقه داور اختصاص دارد، در نتیجه با توجه به این درصد‌ها به طور معمول پیش می‌آید که نمرات داده شده به آثار مورد داوری در جشنواره تغییر ‌کند.

این داور جشنواره شعر و داستان سوره همچنین گفت: بسیاری از شاعران جوان ما پس از چاپ اولین اثر یا مجموعه شعرها از انتشار آن پشیمان شده‌اند. حتی سهراب سپهری نیز به جز مجموعه «هشت کتاب» مجموعه شعری دارد که پس از سرایش آن و انتشارش از این موضوع اظهار پشیمانی کرده است. این موضوع طبیعی است،‌ جوانان معمولاً شتابزده عمل می‌کنند و دوست دارند سریع آثارشان را منتشر بکنند، در آثار رسیده به جشنواره هم این شتابزدگی را دیدم و به نظرم از نقاط ضعف شاعران جوان ما است.

بیدج ادامه داد: اغلب شاعران جوان در جشنواره امسال همانند هم شعر سروده بودند و عنوان می کردند که این گونه شعر را راحت می‌توان گفت در حالی که شعر سپید نیازمند وزن، قافیه و هارمونی است و وقتی که منابع و اطاعات‌مان یکی باشد و اهل خوانش و پژوهش نباشیم نتیجه آن می‌شود که شعرها هم شبیه هم می‌شوند.

وی همچنین پیشنهاد کرد، شاعران جوان در همان دوران جوانی خود با آموزش زبانی غیر از زبان مادری و مطالعه براساس آن شعری فراتر از تجربه‌های شعری سایر دوستان خود بسرایند.

ناصر فیض دیگر داور این دوره از جشنواره نیز سومین سخنران این کارگاه بود.

وی که ترجیح داد به شیوه‌ای طنزگونه با حاضران در کارگاه صحبت کند، در ابتدای سخنانش با اشاره به اینکه قیصر امین‌پور در هیچ جشنواره‌ای داوری نکرده بود، گفت: من برای خودم حقی قائل نمی‌شوم که به آثار شما نمره بدهم. اگر هزار اثر به یک جشنواره ارسال شود هزار مدعی نیز وجود دارد و بر همین اساس است که می‌گویند کار داوری در ایران سخت است.

فیض گفت: جشنواره نباید هدف نهایی برای شاعران جوان باشد؛ چراکه جشنواره‌ها جز ویترین بودن هیچ جایگاهی ندارند. من از همین جا به جوانان می‌گویم که خیلی از ما که شما آنها را به عنوان شاعر می‌شناسید در هیچ جشنواره‌ه‌ای شرکت نکرده‌اند و از شما که شعرتان دارای شناسنامه و هویت است نیز چنین تقاضایی دارم.

وی ادامه داد: شعر جوانان امروز قابل تشخیص با یکدیگر نیست. البته دنیای متفاوتی در این شعر حس نمی‌شود که به اعتقاد من از آفات امروز شعر ایران است.

سعید بیابانکی شاعر و داور دهمین جشنواره شعر و داستان سوره نیز آخرین سخنران این کارگاه بود که در سخنان خود با اشاره به تعداد کم داوران حاضر در جشنواره گفت: هرچه تعداد داوران بالاتر باشد ضریب خطا در داوری پایین‌تر می‌آید. من در جشنواره شعر فجر پیشنهاد کردم به جای ۵ نفر داور در مرحله نهایی ۵۰ نفر که لزوماً شاعر هم نباشند داوری کنند چرا که خیلی از افراد شعر را خوب می‌شناسند اما شاعر نیستند.

وی ادامه داد: شاید برخی از جشنواره‌ها و متولیان آن به هزینه‌های داوری می اندیشند که از تعدد داوران جلوگیری می‌کنند اما گاهی شاعران شعری می‌گویند که خودشان دوستش دارند اما در اتاق داوری مورد پسند قرار نمی‌گیرند یا بالعکس و این یعنی آنکه دقیقاً مشخص نیست که تکلیف شاعر با خودش چیست و از سوی دیگر نشان می دهد که داوری ها تا چه اندازه دشوار است.

بیابانکی همچنین گفت: باید درصد بیشتری از نمرات داوری ها، به ذوق و سلیقه شاعر اختصاص داده شود و به اعتقاد من این موضوع با افزایش تعداد داوران جشنواره‌ها امکان پذیر می‌شود.

وی همچنین تصریح کرد: برخی از اشعار شاعران جوان ما با گذشت زمان دارای ارج و قرب شده و اهمیت آن برای حاضرین روشن می‌شود.