سخنرانی پروفسورهاشم پسران در بانک مرکزی: تحریم‌های بین‌المللی فرصتی برای رهایی از درآمدهای نفتی است

خبراقتصادی: تحریم‌های بین‌المللی فرصتی برای رهایی از درآمدهای نفتی است

در پی دعوت و برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده از سوی بانک مرکزی، سخنرانی پروفسور هاشم پسران اقتصاددان برجسته ایرانی و کاندیدای دریافت جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۲۴ با موضوع «اولویت‌های سیاست های اقتصادی برای خروج از رکود تورمی اقتصاد ایران – با تمرکز بر سیاست‌های پولی و ارزی» ساعت ۱۳ روز دوشنبه ۱۶/۱۰/ در محل ساختمان بانک مرکزی واقع در خیابان میرداماد برگزار گردید.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در این جلسه که با حضور دکترولی اله سیف رئیس کل بانک مرکزی، مهندس نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت و جمع زیادی از اساتید دانشگاهها، مدیران عامل بانکها و مدیران و کارشناسان بانک مرکزی برگزار گردید، سیاستهای اقتصادی مناسب برای رفع مشکل کنونی رکود تورمی در اقتصاد ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در ابتدای همایش دکتر کمیجانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی، ضمن خیر مقدم و تشکر از حضور پروفسور پسران، به بررسی محورهای جلسه و تبیین اجمالی تحولات اقتصاد کشور در سالهای اخیر و ارایه شرایط کنونی اقتصادی کشور پرداخت. از دیدگاه ایشان، افزایش مستمر نقدینگی و اتخاذ سیاست‌های انبساطی در سالهای قبل و همچنین سلطه مالی دولت بر سیاستهای پولی کشور، وابستگی به منابع نفتی و تحریم‌های خارجی، از عوامل اصلی بروز رکود تورمی اقتصاد کشور در حال حاضر بوده‌اند.

  پروفسور پسران در ابتدای سخنرانی خود ضمن بیان این نکته که آغاز فعالیت‌های کاری ایشان از بانک مرکزی ایران بوده، سخنان خود را با ذکر موقعیت مناسب ایران از حیث جغرافیایی و نیز وجود منابع طبیعی و انسانی قابل توجه و ظرفیتهای مناسب ایران برای تقویت روابط منطقه‌ای با کشورهای حوزه خلیج فارس و آسیای میانه آغاز نمود.

ایشان خاطرنشان کردند: متاسفانه روند تحولات قبل به کاهش سهم ایران از اقتصاد جهانی منجر شده و اعمال تحریم‌ها بر علیه کشور این وضعیت را تشدید نموده است.

کاندیدای جایزه نوبل سال ۲۰۲۴ اقتصاد ضمن تاکید بر اهمیت روابط اقتصادی به منظور دستیابی به فن‌آوری‌های نوین تولید، بر لزوم خروج ایران از شرایط پیش‌آمده تاکید نمود. این اقتصاددان برجسته در ادامه به بررسی شرایط اقتصاد کشور و رکود تورمی پرداخت و راهکار برون‌رفت از شرایط حال حاضر را استفاده حداکثری از ظرفیتهای بالقوه موجود کشور عنوان نمودند.

کاندیدای دریافت جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۲۴ راهکار اساسی برای حل مشکلات اقتصاد کشور را اجماع در سیاستهای پولی و مالی کشور و آگاه‌‌‌سازی مردم و سهیم کردن آنها در نتایج سیاستهای اقتصادی عنوان نمود و از شفافیت و اطلاع‌رسانی مناسب به عنوان یکی از اصول اساسی حاکم بر اقتصاد دنیا در دهه‌های اخیر یاد کرد.

ایشان ضمن اشاره به تحریمهای اعمال شده بر علیه کشور، سه رکن اساسی حل مشکلات کشور و غلبه بر تحریم های اقتصادی را اجماع اقتصادی، گسترش ارتباط اقتصادی با کشورهای منطقه و خروج از انزوا و همچنین تنظیم سیاستهای اقتصادی با واقع بینی نسبت به شرایط تحریم موجود برشمرد و یادآوری نمود با توجه به منابع بالقوه انسانی و اقتصادی کشور و با درنظر گرفتن سه رکن مذکور، مدیریت آثار تحریم‌های خارجی امکان‌پذیر خواهد بود.

ایشان درهمین زمینه از تحریم‌های اعمال شده به عنوان یک فرصت مغتنم برای رهایی اقتصاد کشور از وابستگی به درآمدهای نفتی یاد نمودند.

    پس از اتمام سخنان آغازین پروفسور پسران، ادامه جلسه به پرسش و پاسخ در خصوص مسائل اقتصاد ایران اختصاص یافت. ایشان در پاسخ به پرسشی در زمینه سیاستهای مناسب پولی جهت برون رفت از مشکل حاضر اقتصاد کشور، بر لزوم تقلیل انتظارات تورمی به عنوان یک تجربه جهانی مثبت در این زمینه تاکید کرد و لزوم موفقیت در این مسیر را التزام به شفافیت و هماهنگی سیاستها و اجماع مسئولین کشوردانسد.

دکتر پسران در همین زمینه یادآور شد: شفافیت و اطلاع‌رسانی دقیق و پاسخگویی به مردم، علاوه بر تسهیل پذیرش عمومی تبعات ناشی از اجرای سیاستها، به مسئولین در اجرای سیاستها و به تبع آن کاهش انتظارات تورمی کمک خواهد نمود.

جناب پروفسور پسران از تعدیل نرخ‌های بهره (سود) بانکی به عنوان ابزاری موثر برای شکل‌دهی به انتظارات تورمی یاد نمودند و افزایش نرخ سود بانکی را راه‌کاری مناسب برای جذب نقدینگی و کاهش تقاضای سوداگرانه برای ارز معرفی نمود و در همین زمینه به تاثیر مثبت افزایش نرخ سود بانکی بر ورود منابع ارزی از خارج به داخل کشور برای بهره‌مندی از نرخ‌های بازدهی بالاتر و در نتیجه افزایش عرضه داخلی ارز اشاره کرد.

در پاسخ به سئوالات مطرح شده از سوی برخی از مدعوین در رابطه با آثار منفی افزایش نرخ‌های سود بانکی بر تولید، آقای دکتر پسران بر ماهیت دوگانه (مثبت و منفی) آثار سیاستهای اقتصادی (از جمله افزایش نرخ‌های سود بانکی) و لزوم پذیرش آثار مثبت و منفی آنها از سوی مردم و مسئولین اشاره کرد و  در این خصوص متذکر شد: باید با اتخاذ اقدامات جانبی آثار منفی ناشی از اجرای سیاستهای اقتصادی از جمله سیاست افزایش نرخ‌های سود بانکی به حداقل ممکن کاهش یابد.

کاندیدای دریافت جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۲۴ در پاسخ به سئوالی در خصوص مناسب بودن “سیاست هدف‌گذاری نرخ تورم” برای اقتصاد ایران، ضمن تایید نتیجه‌بخش بودن سیاست مذکور در کشورهای با نرخ تورم پایین، بر لزوم کاهش نسبی نرخ تورم برای موفقیت در اجرای این سیاست تاکید نمود.

وی همچنین در این زمینه خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط موجود و تورم بالا در اقتصاد کشور لازم است در خصوص تنظیم سیاستهای ارزی کشور به تفاوت نرخ تورم داخل و خارج کشور توجه شود؛ چرا که تداوم برقراری شکاف زیاد میان تورم داخل و خارج، با وارد ساختن شوک ارزی دوره‌ای به اقتصاد و تضعیف ارزش ریال و افزایش نرخ تورم، انتظارات تورمی را تقویت خواهد نمود و بانک مرکزی را از اهداف اولیه خود در زمینه کاهش تورم، دور خواهد ساخت. به عقیده ایشان، پس از کاهش تورم به سطوح پایین و حفظ این دستاورد و برقراری ثبات در اقتصاد، می‌توان به سمت اجرای نظام هدف‌گذاری تورم حرکت نمود.

استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دلیل اصلی مشکلات اقتصادی کشور را نوسانات زیاد درآمدهای نفتی بیان نمود و با تاکید بر اجرای سیاستهای یکسان‌سازی نرخ ارز و برشماری مزایای آن گفت: اجرای سیاستهای پولی و ارزی در کوتاه مدت نباید به تفاوت شدید در نرخ‌های رسمی و غیررسمی ارز و ایجاد فرصت‌های رانت جویانه در اقتصاد کشور منجر گردد تا بتوان در یک افق مناسب به یکسان سازی نرخ ارز دست یافت.

افزون بر این، ایشان خاطرنشان کرد با معرفی درآمدهای ارزی جدید نظیر توسعه صنعت توریسم، علاوه بر افزایش درآمدهای ارزی کشور، ‌می‌توان زمینه بهتری را برای مدیریت ریسکهای ناشی از تلاطم‌های ارزی و همچنین کاهش اتکاء به درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت فراهم ساخت.

ایشان در انتهای جلسه و در پاسخ به طرح سئوالاتی در خصوص طرح هدفمندسازی یارانه‌ها، به ابعاد اقتصادی مختلف طرح مزبور اشاره نمود و پیشنهادهای اصلاحی را در همین زمینه ارائه کردند.