سرنوشت نقاط مداری ایران در فضا

فاوانیوز: در حدود سال ‌۱۳۵۶ ایران توانست سه نقطه مداری استراتژیک در مدار زمین ثابت را از آن خود سازد.  بلافاصله مذاکرات برای ساخت و پرتاب اولین ماهواره‌ی مخابراتی ایران با طرف‌های خارجی آغاز شد که سبب گردید نام ماهواره‌های زهره از سال ۱۳۵۶ خورشیدی بر زبان‌ها افتد. اما همهی این طرح‌ها با پیروزی انقلاب اسلامی متوقف شد و آغاز جنگ تحمیلی نیز مزید بر سبب گردید تا صنعت فضایی ایران رکودی ۱۵ ساله را تجربه نماید.

در دهه‌ی ۷۰ بعضی از دولتمردان تلاش کردند تا مجدداً بحث ماهواره‌ی مخابراتی ایران را در اولویت قرار دهند چراکه نقاط مداری در حال از دست رفتن بودند و ایران مجبور بود از کشورهایی که ماهواره‌هایی در مدار زمین ثابت داشتند بخواهد تا ماهواره‌های مستعمل خود را iبه جایگاه مداری ایران منتقل نمایند تا ITU  (اتحادیه بین‌المللی مخابرات راه دور) از نظر قانونی قادر iبه بازپس‌گیری این نقاط ارزشمند و استراتژیک از ایران نباشد.

هزینه‌های سرسام‌آور انتقال و نگه‌داری ماهواره‌های مرده در سه نقطه‌ی مداری ایران و اصرار کارشناسان مخابراتی ایران سبب شد تا نهایتـاً شورای اقتصاد و شورای عالی امنیت ملی در سال ۱۳۸۳ موافقت خود را با برگزاری مناقصه‌ای بین‌المللی برای خرید و پرتاب اولین ماهواره‌ی مخابراتی ایران iبه وزارت پست و تلگراف و تلفن آن وقت اعلام نمایند. اما تحریم‌های بین‌المللی سبب شد تا علی‌رغم انعقاد قرارداد با یک شرکت روسی، زهره‌های یک تا سه همچنان iبه منزل خود نرسند.

مدتی است گفته می گردد که یکی از باارزش‌ترین نقاط مداری ایران در شرف از دست رفتن است

مدتی است گفته می گردد که یکی از باارزش‌ترین نقاط مداری ایران در شرف از دست رفتن است.  ماهواره‌های مخابراتی غیر از موقعیت فیزیکی که در نقطه مداری خاصی اشغال می کنند iبه سبب قدرت بسیار بسیار امواج رادیویی که iبه سمت زمین گسیل می‌دارند باید فاقد ماهواره همسایه تا شعاع خاصی باشند. چون در آن صورت تداخل امواج رادیویی سبب خواهد شد که گیرندگان امواج با مشکلات عدیده‌ای روبرو شوند. بنابراین امکان دارد که کشوری نقطه مداری مطلوبی داشته باشد اما iبه سبب وجود یک ماهواره مخابراتی در همسایگی قادر iبه عملکرد در محدوده خاصی از امواج رادیویی نخواهد بود.

گویا خالی ماندن نقطه مداری ۲۶ درجه  برای مدت طولانی از ماهواره‌ای با اصالت ایرانی سبب شده است تا دندان طمع کنسرسیومی از شرکت مخابراتی کشور قطر و شرکت یوتل‌ست فرانسوی برای ارسال یک ماهواره مخابراتی در کنار گوش نقطه مداری ما تیز شود. این ماهواره تازه که قرار است در سال ۲۰۲۴ iبه مدار ۲۵ و نیم درجه شرقی یعنی دقیقا در همسایگی بسیار نزدیک نقطه مداری ایران اعزام گردد قطعا سبب خواهد شد تا ماهواره قطری فرانسوی و ماهواره مستاجر ما قادر نباشند از باند کی یو که برای ماهواره‌های مخابراتی بسیار هم مهم است iبه درستی استفاده کنند. همین موضوع سبب شده است که تیم قطری فرانسوی جنجال تازهی iبه راه اندازند که ایران حق ندارد یک نقطه مداری را برای مدتی چنین طولانی خالی از ماهواره‌ای که رسما در تملک خود است نگه دارد.

ایران ادعا دارد که در این مدت دو ماهواره iبه نمایندگی از زهره از نقطه مداری ایران استفاده‌کرده‌اند. اولی ماهواره‌ای iبه نام PAS-5 و دومی ماهوره‌ای متعلق iبه خود یوتل‌ست (طرف مقابل دعوای تازه با ایران) که در اجاره عرب‌ست یک شرکت خدمات ماهواره‌ای از کشور عربستان سعودی بوده است.
سرنوشت نقاط مداری ایران در فضا

عربستان سعودی نیز ادعای ایران را پذیرفته و قبول کرده است که طبق یک قرارداد مجزایی بخشی از ظرفیت ماهواره‌ای که خود از یوتل‌ست اجاره کرده بود را iبه ایران و iبه نام ماهواره زهره اجاره داده است.

در همین جهت حمید فاضلی، سرپرست سازمان فضایی ایران در نشست خبری که iبه مناسبت آغاز هفته جهانی فضا برگزار شد از تلاش ایران برای توسعه نقاط مداری در فضا خبر داد. وی با اشاره iبه حساسیت حفظ نقاط مداری ایران که iبه نام ماهواره زهره iبه ثبت رسیده اما گفته می گردد که وقت مالکیت آن iبه اتمام رسیده است، اظهار داشت: ایران برای حفظ این نقاط مداری حضوری فعال در مجامع بین المللی دارد و طی هفته های گذشته نیز هیئت بلند پایه ای از ایران در جلساتی در مقر سازمان جهانی مخابرات حضور داشت و همه توان خود را برای حفظ این موقعیت مداری و حتی توسعه آن iبه کار گرفته است.

او با بیان اینکه کشورهای استکباری از هر فرصتی برای آسیب iبه کشور ما استفاده می کند خاطرنشان کرد: این کشورها iبه همهی موضوعات فنی و علمی رنگ و بوی سیاسی می دهند اما سازمان فضایی با همهی توان خود در تلاش برای حفظ حقوق ایران در فضا و توسعه نقاط مداری است.

فاضلی با تاکید بر برنامه های ایران برای شناسایی و استقرار موقعیتهای تازه مداری گفت: این پیشنهاد بزودی با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات iبه سازمان جهانی مخابرات ارائه خواهد شد.

منبع: تبیان